۱۳اوت سال ۱۱۵۲ میلادی ـ پایان حکومت غزنویان بر ایران خاوری

۱۳اوت سال ۱۱۵۲ میلادی علاء الدین غور با تصرف غزنه به عمر حکومت ۱۵۵ ساله غزنویان بر ایران خاوری پایان داد. حد غربی حکومت غزنویان بر ایران، ایالت ری بود.
اوج حکومت غزنویان در زمان سلطان محمود بود که هندجنوب غربی را هم در چند حمله متصرف شده و تا ساحل اقیانوس هند پیش رفته و معبد مهم هندوان در شهر سومنات (ایالت گجرات) هند را ویران ساخته بود. اگر این حملات سلطان محمود غزنوی به هند صورت نگرفته بود، امروز کشوری به نام پاکستان مرکب از مسلمانان هندوستان و تنها به دلیل تفاوت دین وجود نداشت. پاکستان ۱۴ اوت ۱۹۴۷( درست۷۹۵ سال پس افتادن غزنه به دست غوریان) به وجود آمد. سلطان محمود دلیل حملات نظامی خود به هند را ترویج اسلام اعلام کرده بود، ولی بیشتر مورخان انگیزه اصلی او از این حملات را کسب زر و عمدتا با غارت معابد هندوها نوشته اند. مهمترین کار سلطان محمود که باعث بقای شهرت او شده است؛ توجه به ادباء و دانشمندان بود که با آنان جلسات دیدار منظم داشت و شعراء را تشویق و دلگرم به سرودن شعر فارسی می کرد و ادبیات فارسی در زمان او رونق گرفت.
فردوسی که تنها به خاطر وطنش و عشق به ایرانیان و نه چشمداشت دیگری، شاهنامه (تاریخ منظوم ایران باستان) را سرود و در سال ۱۰۲۵ میلادی فوت شد در زمان سلطان محمود می زیست و در زادگاه خود، توس، زندگی می کرد.
به باور مورخان، جهانی شدن شهرت سلطان محمود و دودمان غزنوی باعث شد که از آن پس در هر گوشه از جهان توجه پادشاهان و امیران به مولفان ؛ شاعران و هنرمندان، تنها به خاطر باقی ماندن نام خودشان از طریق کارهای آنان افزایش یابد و از این رهگذر ادبیات و هنر نیز رونق یافت که در عصر حاضر از این لحاظ، رسانه ها جای شاعران و مولفان قدیم را گرفته اند و ه باور برخی از مورخان، جهانی شدن شهرت محمود غزنوی باعث شد که در هر گوشه از جهان توجه پادشاهان و امیران به مولفان ؛ شاعران و هنرمندان، تنها به خاطر باقی ماندن نام خودشان از طریق کارهای آنان افزایش یابد و از این رهگذر ادبیات و هنر نیز رونق یافت که در عصر حاضر از این لحاظ، رسانه ها جای شاعران و مولفان قدیم را گرفته اند و مقامهای تراز اول هر کشور می کوشند که شماری هر چه بیشتر از مقاله نگاران و اصحاب قلم را در کنار خود داشته باشند و یا دست کم اسباب رنجش آنان را فراهم نکنند و ....

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز