چهارشنبه, ۳ بهمن, ۱۴۰۳ / 22 January, 2025
مجله ویستا
شهرت جهانی صنعتگران قزوینی
استان قزوین، از قدیمی‌ترین مناطق کشور است و قدمتش به شش هزار سال پیش از میلاد می‌رسد. این استان دارای جاذبه‌های تاریخی و گردشگری بسیاری است. برج باجین، کلیسای کانتور (برج ناقوس)، قلعه الموت و... از جاذبه‌های دیدنی استان به شمار می‌روند.
مسافران و گردشگرانی که به این استان کهن سفر می‌کنند، آثار و فرآورده‌های هنرمندان قزوینی را در کنار خاطرات جذاب خود از این شهر به همراه می‌برند. صنعتگران قزوینی از دیرباز به نوآوری، خلاقیت و ظرافت در کار شهرت داشته‌اند. در هزار سال پیش ناصرخسرو، شاعر و جهانگرد پرآوازه ایرانی از فراوانی صنایع در بازار قزوین یاد کرده است: «به قزوین رسیدم، باغستان بسیار داشت، دیوار و خار و هیچ مانعی از دخول در باغات نبود. قزوین را شهری نیکو دیدم. بارویی حصین و کنگره برآن نهاده و بازارهای خوب... و از همه صنایع که در آن شهر بود کفشگر بیشتر بود».
با آنکه امروزه، بسیاری از استادان قوی دست و توانای قزوینی روی در نقاب خاک کشیده‌اند اما هنوز می‌توان ردپایی از آن بزرگان را در آثار بازماندگان و شاگردانشان یافت.
● سوزن دوزی
هنر نقش‌آفرینی و ایجاد طرح‌های افسونگر و خیال پرور بر روی پارچه از هنرهای دستی ارزشمندی است که از سال‌ها پیش در این سرزمین رواج داشته است. آرایه‌های پرنقش و نگار بر روی وسایل خواب (بالش با لحاف و روتختی)، بقچه، کیف، سجاده و تن‌پوش‌های مختلف بر زیبایی پارچه‌ها افزوده و ماندگاری آن را همیشگی می‌سازد. نجوق دوزی (نم‌نم‌دوزی)، پولک دوزی، آینه دوزی، نقده دوزی، سکه دوزی، مروارید دوزی، تکه دوزی، برجسته دوزی و... از رشته‌های این هنر اصیل به شمار می‌روند.
● گلابتون دوزی
در گلابتون دوزی هنرمند، گل‌های برجسته را با رشته‌های نقره یا طلا بر روی وسایلی مانند: جعبه لوازم آرایش، جا نماز، بقچه، رومیزی، مخده، پرچم‌های سوگواری و کفش‌های زنانه می‌نشاند و زیبایی را به اوج می‌رساند. از این هنر بیشتر برای تهیه جهیزیه و آراستن آن بهره می‌گیرند.
● ملیله و ابریشم دوزی
دوخت براق ابریشمی یا قیطانی در حاشیه تاقچه‌پوش، بقچه، سوزنی، قوری پوش و یا لباس زنانه و مردانه بویژه دور یقه و آستین کار دست ابریشم دوزان است. ملیله را نیز به صورت نقش‌های برجسته بر روی پارچه‌های مخمل، سیاه، سبز یا قرمز می‌دوزند، همچنین با شیوه ملیله دوزی تابلوهای تزیینی می‌سازند.
● آینه خانه
از گذشته‌های دور ساخت جعبه‌های آینه‌دار در قزوین رواج داشته و حاصل تلاش هماهنگ نجار، نقاش و آینه‌کار بوده است. نخست درودگر جعبه‌یی با دو در ظریف می‌سازد و پشت و روی این در را نقاش با گل یا تک چهره‌یی از دختران زیباروی می‌آراید و آنگاه آینه‌کار در جای جای جعبه آینه‌های مختلف را جاسازی میکند.
● حکاکی و قلم‌زنی
ایجاد نقش‌های برجسته یا کنده‌کاری شده بر روی فلزاتی همچون نقره، مس و برنج توسط هنرمندان و آفرینش نقش‌های بدیع در ظروف مختلف مانند سینی، آبدان، مجمعه و... از دیرباز در سرزمین قزوین رایج بوده است. یکی از هنرمندان قزوینی به نام استاد عباس قانع با الهام از آثار حماسی ایران، نقوش برجسته‌یی را بر روی مس ایجاد کرده که شهرت جهانی دارد و سازمان علمی فرهنگی یونسکو مجموعه‌یی از آن را به مناسب هزاره فردوسی منتشر ساخته است.
● گلیم، جاجیم و چادرشب
این محصولات هنری بیشتر حاصل ذوق اهالی روستاهای استان قزوین است. اصالت طرح، نقش و تنوع رنگ از ویژگیهای بارز گلیم، جاجیم و چادرشب این استان به شمار می‌رود. مناطق الموت، تارم سفلی، ارداق، آوج و الوند از نقاط مهم استان در آفرینش این دستبافته‌ها محسوب می‌شوند. بافت این محصولات با فصل کار روستاییان ارتباط مستقیم دارد و بیشتر در فصول بیکاری و توسط زنان بافته می‌شود. امروزه در جاجیم بافی از کامواهای رنگی استفاده می‌کنند.
● فرش قزوین
شهرت جهانی فرش قزوین، بخاطر نقش‌های اصیل و مرغوبیت جنس رنگ ثابت، کیفیت خامه و تار و پود خوب است و با وجود گرانقیمت بودنش، طرفداران فراوانی در تمام نقاط جهان دارد. فرش‌های بافته شده در قزوین که هزاران هنرمند زن و مرد در آن مشغول به کار هستند، شاهکار این صنعت محسوب می‌شود. فرش قزوین توانسته است با استفاده از بازاریابی مناسب، نقش و طرح‌های اصیل رونق خود را بخوبی حفظ کند. بافت فرش‌های ابریشمی دو رویه و نقش برجسته نیز در نقاط مختلف استان انجام می‌شود.
● سفالگری
ظروف سفالی نقش و لعابدار کشف شده از دشت قزوین در ۹ هزار سال پیش، نشان از قدمت این هنر در سرزمین قزوین دارد. وجود خاک رس در دشت پهناور قزوین نقش مهمی در جذب افراد مستعد به این رشته داشته و اکنون علاوه بر ساخت ظروفی همچون کاسه، کوزه، بشقاب، خمره‌های کوچک و بزرگ، هنرمندان توانای منطقه به ایجاد نقش بدیع برجسته سفالی می‌پردازند که شهرت بسیاری یافته است.
● گیوه دوزی (گیوه‌کشی)
شهرهای قزوین و تاکستان از مراکز ساخت گیوه در این استان هستند. در حال حاضر گیوه‌های تولیدی این استان با گیوه‌هایی که در شهرهای یزد، آباده و کرمانشاه دوخته می‌شود، کمی تفاوت دارد. کف گیوه‌های دوخت این استان، پلاستیکی یا چرمی است شیوه‌یی که از پارچه‌های کهنه و نوارهای چرمی ساخته می‌شود و در گیوه‌های موسوم به ملکی کاربرد دارد، در این استان تولید نمی‌شود.
● خوشنویسی و هنرهای دیگر
قزوین را پایتخت خوشنویسی کشور نام نهاده‌اند. هنرمندانی چون میرعماد حسنی قزوینی (استاد برجسته خط نستعلیق)، میر محمدحسین عماد الکتاب سیفی حسنی قزوینی (شاهنامه معروف به چاپ امیر بهادر به خط آن مرحوم است)، ملک محمد و... در این خاک رشد کرده‌اند.
مکتب نگارگری و مینیاتور قزوین مرزهای جغرافیایی را در نوردیده و به افق‌های جهانی دست یافته است. کاشی‌کاری، معرق و خشتی هفت رنگ قزوین پیشینه‌یی بس درخشان دارد. نقاشی روی چوب، پشت شیشه از ویژگیهای صنایع دستی این استان است. خاتم‌کاری، میناگری، گچ‌بری و... نیز از هنرهای دیگری هستند که برای گردشگران جذاب تلقی می‌شوند.
● باقلوا و شیرینی
باقلوا، مهمترین و خوشمزه‌ترین شیرینی استان قزوین محسوب می‌شود. در دو نوع ساده و پیچ تهیه می‌شود و ترکیب موادی همچون، قند، بادام، پسته، روغن، هل، زعفران، گلاب و... به این شیرینی طعمی دلپذیر می‌دهد. پادرازی، نان بادامی (قرابیه و سمنو) از دیگر انواع شیرینی‌های محلی قزوین است.
الهه تقیه
مسافران و گردشگرانی که به این استان کهن سفر می‌کنند، آثار و فرآورده‌های هنرمندان قزوینی را در کنار خاطرات جذاب خود از این شهر به همراه می‌برند. صنعتگران قزوینی از دیرباز به نوآوری، خلاقیت و ظرافت در کار شهرت داشته‌اند. در هزار سال پیش ناصرخسرو، شاعر و جهانگرد پرآوازه ایرانی از فراوانی صنایع در بازار قزوین یاد کرده است: «به قزوین رسیدم، باغستان بسیار داشت، دیوار و خار و هیچ مانعی از دخول در باغات نبود. قزوین را شهری نیکو دیدم. بارویی حصین و کنگره برآن نهاده و بازارهای خوب... و از همه صنایع که در آن شهر بود کفشگر بیشتر بود».
با آنکه امروزه، بسیاری از استادان قوی دست و توانای قزوینی روی در نقاب خاک کشیده‌اند اما هنوز می‌توان ردپایی از آن بزرگان را در آثار بازماندگان و شاگردانشان یافت.
● سوزن دوزی
هنر نقش‌آفرینی و ایجاد طرح‌های افسونگر و خیال پرور بر روی پارچه از هنرهای دستی ارزشمندی است که از سال‌ها پیش در این سرزمین رواج داشته است. آرایه‌های پرنقش و نگار بر روی وسایل خواب (بالش با لحاف و روتختی)، بقچه، کیف، سجاده و تن‌پوش‌های مختلف بر زیبایی پارچه‌ها افزوده و ماندگاری آن را همیشگی می‌سازد. نجوق دوزی (نم‌نم‌دوزی)، پولک دوزی، آینه دوزی، نقده دوزی، سکه دوزی، مروارید دوزی، تکه دوزی، برجسته دوزی و... از رشته‌های این هنر اصیل به شمار می‌روند.
● گلابتون دوزی
در گلابتون دوزی هنرمند، گل‌های برجسته را با رشته‌های نقره یا طلا بر روی وسایلی مانند: جعبه لوازم آرایش، جا نماز، بقچه، رومیزی، مخده، پرچم‌های سوگواری و کفش‌های زنانه می‌نشاند و زیبایی را به اوج می‌رساند. از این هنر بیشتر برای تهیه جهیزیه و آراستن آن بهره می‌گیرند.
● ملیله و ابریشم دوزی
دوخت براق ابریشمی یا قیطانی در حاشیه تاقچه‌پوش، بقچه، سوزنی، قوری پوش و یا لباس زنانه و مردانه بویژه دور یقه و آستین کار دست ابریشم دوزان است. ملیله را نیز به صورت نقش‌های برجسته بر روی پارچه‌های مخمل، سیاه، سبز یا قرمز می‌دوزند، همچنین با شیوه ملیله دوزی تابلوهای تزیینی می‌سازند.
● آینه خانه
از گذشته‌های دور ساخت جعبه‌های آینه‌دار در قزوین رواج داشته و حاصل تلاش هماهنگ نجار، نقاش و آینه‌کار بوده است. نخست درودگر جعبه‌یی با دو در ظریف می‌سازد و پشت و روی این در را نقاش با گل یا تک چهره‌یی از دختران زیباروی می‌آراید و آنگاه آینه‌کار در جای جای جعبه آینه‌های مختلف را جاسازی میکند.
● حکاکی و قلم‌زنی
ایجاد نقش‌های برجسته یا کنده‌کاری شده بر روی فلزاتی همچون نقره، مس و برنج توسط هنرمندان و آفرینش نقش‌های بدیع در ظروف مختلف مانند سینی، آبدان، مجمعه و... از دیرباز در سرزمین قزوین رایج بوده است. یکی از هنرمندان قزوینی به نام استاد عباس قانع با الهام از آثار حماسی ایران، نقوش برجسته‌یی را بر روی مس ایجاد کرده که شهرت جهانی دارد و سازمان علمی فرهنگی یونسکو مجموعه‌یی از آن را به مناسب هزاره فردوسی منتشر ساخته است.
● گلیم، جاجیم و چادرشب
این محصولات هنری بیشتر حاصل ذوق اهالی روستاهای استان قزوین است. اصالت طرح، نقش و تنوع رنگ از ویژگیهای بارز گلیم، جاجیم و چادرشب این استان به شمار می‌رود. مناطق الموت، تارم سفلی، ارداق، آوج و الوند از نقاط مهم استان در آفرینش این دستبافته‌ها محسوب می‌شوند. بافت این محصولات با فصل کار روستاییان ارتباط مستقیم دارد و بیشتر در فصول بیکاری و توسط زنان بافته می‌شود. امروزه در جاجیم بافی از کامواهای رنگی استفاده می‌کنند.
● فرش قزوین
شهرت جهانی فرش قزوین، بخاطر نقش‌های اصیل و مرغوبیت جنس رنگ ثابت، کیفیت خامه و تار و پود خوب است و با وجود گرانقیمت بودنش، طرفداران فراوانی در تمام نقاط جهان دارد. فرش‌های بافته شده در قزوین که هزاران هنرمند زن و مرد در آن مشغول به کار هستند، شاهکار این صنعت محسوب می‌شود. فرش قزوین توانسته است با استفاده از بازاریابی مناسب، نقش و طرح‌های اصیل رونق خود را بخوبی حفظ کند. بافت فرش‌های ابریشمی دو رویه و نقش برجسته نیز در نقاط مختلف استان انجام می‌شود.
● سفالگری
ظروف سفالی نقش و لعابدار کشف شده از دشت قزوین در ۹ هزار سال پیش، نشان از قدمت این هنر در سرزمین قزوین دارد. وجود خاک رس در دشت پهناور قزوین نقش مهمی در جذب افراد مستعد به این رشته داشته و اکنون علاوه بر ساخت ظروفی همچون کاسه، کوزه، بشقاب، خمره‌های کوچک و بزرگ، هنرمندان توانای منطقه به ایجاد نقش بدیع برجسته سفالی می‌پردازند که شهرت بسیاری یافته است.
● گیوه دوزی (گیوه‌کشی)
شهرهای قزوین و تاکستان از مراکز ساخت گیوه در این استان هستند. در حال حاضر گیوه‌های تولیدی این استان با گیوه‌هایی که در شهرهای یزد، آباده و کرمانشاه دوخته می‌شود، کمی تفاوت دارد. کف گیوه‌های دوخت این استان، پلاستیکی یا چرمی است شیوه‌یی که از پارچه‌های کهنه و نوارهای چرمی ساخته می‌شود و در گیوه‌های موسوم به ملکی کاربرد دارد، در این استان تولید نمی‌شود.
● خوشنویسی و هنرهای دیگر
قزوین را پایتخت خوشنویسی کشور نام نهاده‌اند. هنرمندانی چون میرعماد حسنی قزوینی (استاد برجسته خط نستعلیق)، میر محمدحسین عماد الکتاب سیفی حسنی قزوینی (شاهنامه معروف به چاپ امیر بهادر به خط آن مرحوم است)، ملک محمد و... در این خاک رشد کرده‌اند.
مکتب نگارگری و مینیاتور قزوین مرزهای جغرافیایی را در نوردیده و به افق‌های جهانی دست یافته است. کاشی‌کاری، معرق و خشتی هفت رنگ قزوین پیشینه‌یی بس درخشان دارد. نقاشی روی چوب، پشت شیشه از ویژگیهای صنایع دستی این استان است. خاتم‌کاری، میناگری، گچ‌بری و... نیز از هنرهای دیگری هستند که برای گردشگران جذاب تلقی می‌شوند.
● باقلوا و شیرینی
باقلوا، مهمترین و خوشمزه‌ترین شیرینی استان قزوین محسوب می‌شود. در دو نوع ساده و پیچ تهیه می‌شود و ترکیب موادی همچون، قند، بادام، پسته، روغن، هل، زعفران، گلاب و... به این شیرینی طعمی دلپذیر می‌دهد. پادرازی، نان بادامی (قرابیه و سمنو) از دیگر انواع شیرینی‌های محلی قزوین است.
الهه تقیه
منبع : روزنامه اعتماد
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست