اثر عمق ، رطوبت و دما خاک در تندش و بیماریزایی سختینه های Sclerotinia sclerotiorum

در این تحقیق اثر عمق، رطوبت و دما خاک در بقاء و جوانه زنی سختینه های قارچ Sclerotinia sclerotiorum و میزان آلودگی بوته های آفتابگردان مورد مطالعه قرار گرفت. برای تولید سختینه های مورد نیاز جهت اجرای آزمایش از محیط کشت دانه های گندم خیس خورده و قطعات هویج به صورت مخلوط استفاده گردید. به منظور برری اثر عمق خاک در جوانه زنی، سختینه ها در عمق های مختلف (صفر تا ۲۰ سانتیمتری) خاک در گلدان های پلاستیکی با و بدون حضور میزان قرار داده شدند. نتایج آزمایش نشان داد که سختینه های مستقر در عمق های صفر، دو و پنج سانتی متری خاک به ترتیب (از زیاد به کم) بالاترین درصد جوانه زنی را در مقایسه با سایر اعماق داشته اند. نتایج آزمایش تاثیر رطوبت در جوانه زنی سختینه ها نشان داد که مناسب ترین شرایط رطوبی برای جوانه زنی، آبیاری یک روز در میان برابر با رطوبت وزنی ۲۴ درصد بوده و افزایش یا کاهش میزان رطوبت از این حد موجب کاهش قدرت تندش سختینه ها می شود. از آزمایش های اثر دما روی سختینه های جوانه زده (در دو حالت کشت در محیط کشت PDA و مایه زنی به گیاهچه های آفتابگردان) این نتیجه حاصل گردید که سختینه های جوانه زده رشد رویشی خود را در محیط کشت از دمای ۳۰ درجه سانتیگراد به بالا از دست داده و قدرت بیماریزایی خود را از دمای ۳۱ درجه سانتی گراد از دست می دهند. اندازه گیری میزان متوسط دما در عمق های ۵ و ۱۰ سانتی متر خاک مزارع دیم نشان داد که از شروع کشت و بروز اولین علائم بیماری (ماههای تیر، مرداد و شهریور) تا زمان برداشت دمای خاک بالاتر از ۳۰ درجه سانتی گراد بوده سات نتیجتا چنین به نظر می رسد که کاشت آفتابگردان به صورت دیم راه حل مناسبی جهت جلوگیری از خسارت بیماری باشد. در این سیستم کشت به علت کمبود رطوبت و بالابودن دمای خاک (بالاتراز ْ(۳۰ C سختینه های قارچ قادر به تندش و مآلا ایجاد آلودگی نمی باشند.

حسین ایرانی
جعفر ارشاد
عزیزاله علی زاده

منبع : پایگاه اطلاعات علمی