چهار شگفت‌انگیز - FANTASTIC FOUR

سال تولید : ۲۰۰۵
کشور تولیدکننده : آلمان و آمریکا
محصول : رالف وینتر، برنت آیشینگر و آوی آراد
کارگردان : تیم استوری
فیلمنامه‌نویس : مارک فراست و مایکل فرانس، برمبنای داستان مصوری کار استن لی و جک کربی
فیلمبردار : آلیور وود
آهنگساز(موسیقی متن) : جان آتمن
هنرپیشگان : یوآن گریفاد، جسیکا اوانز، مایکل چیکلیس، جولیان مک‌ماهون، همیش لینکلیتر، کری واشینگتن، لوری هولدن و دیوید پارکر
نوع فیلم : رنگی، ۱۰۶ دقیقه


چهار فضانورد که سوار بر سفینه‌ای جدید به مأموریتی آزمایشی رفته‌اند، به‌طور پیش‌بینی نشده‌آی، در معرض مقدار زیادی اشعهٔ گاما قرار می‌گیرند. این حادثه، تغییر و تحولات غریب و غافل‌گیرکننده‌ای در هر چهار نفر به وجود می‌آورد. ̎رید ریچاردز̎ (گریفاد) دانشمندی عالی‌رتبه و فرمانده گروه، جسم کش‌آمدنی و انعطاف‌پذیری پیدا می‌کند و لقب ̎آقای شگفت‌انگیز̎ می‌گیرد. هم‌کار و محبوبه‌اش، ̎سو استورم̎ (آلبا) این قابلیت را پیدا می‌کند که به میل خود نامرئی شود و به ̎دختر نامرئی̎ ملقب می‌شود. برادر جوان‌ترش، ̎جانی استورم̎ (اوانز) به خاطر توانائی جدیدش در آتش ساطع کردن از بدنش در مواقع ضروری، ̎مشعل انسانی̎ نام می‌گیرد و ̎بن گریم̎ (چیکلیس)، خلبان سفینه، به هیولائی جهش یافته با قدرتی ابرانسانی و ماهیچه‌های هم‌چون سنگ تبدیل می‌شود و او را ̎موجود̎ می‌نامند. این گروه به ̎چهار شگفت‌انگیز̎ معروف می‌شوند و از آن پس از قابلیت‌های غیرمتعارف خود برای مبارزه با جنحه و جنایت استفاده می‌کنند و دیری نگذشته که دشمن قَدَر خویش را در قهرمان ̎جهش‌یافتهٔ̎ دیگری که قابلیت‌هایش را در خدمت شرّ به کار گرفته، ̎دکتر دوم̎ (مک ماهون)، می‌یابند.
● داستان مصور چهار شگفت‌انگیز در نوامبر ۱۹۶۱ توسط لی و کربی خلق شد. ایدهٔ گرد هم آوردن جمعی از قهرمانان با نیروهای مافوق طبیعی متفاوت که سر بزنگاه بتوانند به یاری هم بشتابند و چون مکمل یک‌دیگر عمل کنند، در واقع پاسخ مؤسسهٔ انتشاراتی مارول به رقیبش، د. ک. کامیکز بود که در داستان مصور تیم عدالت‌خواهان آمریکا (۱۹۶۰) با هم‌راه ساختن جمعی از قهرمانان قدیمی‌اش (بتمن، سوپرمن، واندر وومن و ...) با یک‌دیگر، توانسته بود نظر نسل جدید مخاطبان را به خود جلب کند. هم‌چون بسیاری از قهرمانان مارول (اسپایدرمن، تنومند)، چهار قهرمان این سری هم که برخاسته از شرایط جنگ سرد و رقابت اتمی دو ابرقدرت آن زمان بودند، بر اثر برخوردی ناخواسته با تشعشعات رادیو اکتیو توانی فوق‌العاده می‌یافتند، ولی با اغلب آنها تفاوتی اساسی داشتند. اعضاء گروه ̎چهار شگفت‌انگیز̎ نه به‌صورت فردی، بلکه در قالب یک جمع و هم‌چون اعضاء یک خانواده عمل می‌کردند و اتحاد در اعمال‌شان حرف نخست را می‌زد. این داستان مصور نیز هم‌چون دیگر آثار مارول خیلی زود به دیگر رسانه‌ها راه یافت. باید از جمله به مجموعه‌های انیمیشن هانا ـ باربرا (۱۹۶۷ ـ ۱۹۷۰)، دپاتی ـ فرلنگ (۱۹۷۸ ـ ۱۹۷۹) و مجموعه‌ای انیمیشن (۱۹۹۴ ـ ۱۹۹۶) اشاره کرد و هم‌چنین به مجموعهٔ نمایش‌های رادیوئی (۱۹۷۵)، که در آن بازیگر تازه‌کار و گم‌نام آن زمان بیل مورای به‌جای یکی از اعضاء گروه (مشعل انسانی) سخن می‌گفت؛ و نیز فیلمی کم‌هزینه که در ۱۹۹۲به تهیه‌کنندگی راجر کورمن تولید شد ولی به نمایش درنیامد. سازندگان این فیلم که نخستین اقتباس سینمائی مهم از این داستان مصور به شمار می‌آید، با برخوردی محافظه‌کارانه با دست‌مایهٔ اصلی و در هراسِ از دست دادن مخاطبان نوجوان آن، از ایجاد هرگونه تغییر اساسی در داستان، از جمله تلاش برای به روز ساختن ماجراها و پیوند دادن‌شان با تحولات زمانه پرهیز کردند. از این‌رو فیلم بیشتر اثری به‌جامانده در حال و هوای آثار فانتزی دههٔ ۱۹۶۰ و صرفاً مناسب حال علاقه‌مندان نوجوان به نظر می‌آید، نه بزرگ‌سالانی که در طی سال‌ها به جمع مخاطبان داستان مصور پیوستند. با وجود تلاش و ادعای سازندگان فیلم مبنی بر وفاداری محض به داستان مصور، از توجه به نکتهٔ مضمونی اصلی آن یعنی تأکید بر اهمیت اتحاد و حضور چهار قهرمان به‌عنوان اعضاء یک خانواده و پیوند محکم بین آنان که عامل اصلی موفقیت گروه است تا حد زیادی غفلت شده و در میان کنش‌های انفرادی شخصیت‌ها، در صحنهٔ پایانی تنها در حد مجموعه گفت‌وگوهائی به آن پرداخته می‌شود. در توفان یخ (آنگ لی، ۱۹۹۷) توبی مگوایر نقش یکی از هواخواهان پروپاقرص این داستان مصور، پسر نوجوان خانواده‌ای رو به فروپاشی را دارد که در خلوت خود آرزوئی جز این ندارد که اعضاء خانواده‌اش هم پیوند محکمی چون اعضاء ̎چهار شگفت‌انگیز̎ بیابند. به نظر می‌رسد که تأکید بر این خصیصه و عامل جوهری این داستان مصور در توفان یخ، حتی به‌عنوان مضمونی فرعی با ظرافت و به مراتب بیشتری از این اقتباس تمام و کمال از آن صورت پذیرفته باشد. طبق معمول اقتباس‌ها از داستان‌های مصور مارول در سال‌های اخیر، خالق اصلی، استن‌ لی حضوری کوتاه (این‌جا در نقش پستچی) دارد.