پستانک علیه دهان و دندان و گوش کودک

خیلی از پدر و مادرها وقتی برای خرید سیسمونی کودک می‌روند، پستانک را هم در فهرست خریدشان قرار می‌دهند ولی توصیه پزشکان و دندان‌پزشکان این است که از خرید پستانک صرف نظر کنید ‌چون ضررهای مکیدن پستانک برای کودک خیلی بیشتر از منافع کوتاه‌مدت آن است. پستانک حتی ممکن است در سخن گفتن کودک اختلال ایجاد کند و نظم دندانی او را برهم بزند...
شاید شما عادت داشته باشید تا کودکتان گریه کرد پستانک ویا شیشه شیر را در دهانش بگذارید ولی با این کار به کودکتان خیانت کرده‌اید. مکیدن انگشت، پستانک و سرشیشه به علت اثرگذاشتن روی ساختمان فک و دندان‌ها و جلو آمدن زبان می‌تواند باعث اشتباه تلفظ کردن کلمات توسط کودک و حتی در بعضی موارد ایجاد اختلال در بلع شود.
‌ ‌به طور طبیعی کودک باید تا چهار سالگی بتواند تلفظ کلمات را به طور صحیح ادا کند که البته برای تلفظ صحیح حرف «ر» و «ژ» شاید به زمان بیشتری نیاز باشد چراکه حرف «ر» آخرین حرفی است که کودک تلفظ آن را یاد می‌گیرد.
‌ ‌کارشناسان گفتار و زبان ‌به تمام پدران و مادران توصیه می‌کنند تا فرزندان خود را از ماه‌های اول تولد برای معاینات دوره‌ای و گرفتن شناسنامه سلامت به مراکز توان‌بخشی و درمانی ببرند و تلاش کنند پستانک را از فهرست وسایل مورد نیاز کودک حذف کنند. اگر کودک به مکیدن پستانک عادت دارد با کمک دندانپزشک سعی کنند این عادت را از سر کودک بیندازند. ‌البته بیشتر کودکان مکیدن انگشت و پستانک و دیگر اشیا را خود به خود در سنین ۲ تا ۴ سالگی ترک می‌کنند و همین باعث می‌شود که دندان‌ها و فکین دچار آسیب نشوند ولی بعضی از آنها این عادات را به مدت طولانی تکرار می‌کنند که ممکن است باعث بی‌نظمی در قوس‌های دندانی شده و ضمناً دندان‌های جلو بیرون زده شده و به هم نیایند.
● پستانک و پوسیدگی دندان‌ها
حتما شما هم دیده‌اید که برخی مادرها وقتی پستانک کودکشان روی زمین می‌افتد آن را بر می‌دارند، در دهانشان می‌گذارند تا احیانا تمیز شود و بعد آن را در دهان کوچولویشان می‌گذارند ولی دندانپزشکان به شدت با این کار مخالف‌اند چون با این کار باعث پوسیدگی دندان‌های‌شیری می‌شوند. دکترغلامحسین رمضانی، عضو هیات مدیره انجمن دندانپزشکان کودکان ایران می‌گوید: «میکروب‌های مولد پوسیدگی در کنار مواد قندی و تغذیه نامناسب به مرور زمان پوسیدگی‌های شدید دندانی را به دنبال می‌آورد.» هم‌زمان با رویش دندان‌ها در کودکان، میکروب‌های پوسیدگی‌زا نیز در دهان شروع به فعالیت می‌کنند که هر چه اقدامات بهداشتی ضعیف‌تر باشد، این میکروب‌ها فعالیت بیشتری خواهند داشت.
دکتر رمضانی با اشاره به این ‌باورهای غلط در خصوص بهداشت دهان و دندان می‌افزاید: «برخی از مادران نکات بهداشتی دهان و دندان کودک را به خوبی رعایت نمی‌کنند و در مواردی نیز با گذاشتن پستانک یا قاشق در دهان کودک به منظور تمیز کردن آن، عملا میکروب‌های پوسیدگی‌زا را وارد دهان او می‌کنند.» این متخصص در دندانپزشکی کودکان یادآور شد: «مشاهده شده است کودکانی که مادران آنها از وضعیت بهداشتی مناسبی برخوردار نیستند، ? برابر بیشتر از سایر کودکان دچار پوسیدگی‌های دندانی می‌شوند.»
● پستانک و گوش‌درد بچه‌ها
بد نیست بدانید ‌استفاده از پستانک، می‌‌تواند علاوه بر خطرات و زیان‌های قبلی، احتمال ابتلای شیرخوار به عفونت‌های گوش را ‌نیز افزایش دهد.به گزارش بی‌بی‌سی، در یک مطالعه که توسط محققان مرکز پزشکی اوترخت هلند انجام شده، مشخص شده کودکانی که از پستانک استفاده می‌‌کنند، تا ۹۰ درصد بیشتر از سایر کودکان در معرض خطر ابتلا به عفونت‌های مکرر گوش میانی هستند.
پیش از این بیشتر پزشکان به‌ طور تجربی اعتقاد داشتند که استفاده از پستانک، راه ورودی برای انواع باکتری‌هایی است که باعث عفونت گوش می‌شود اما شواهد پژوهشی نداشتند تا اینکه این مطالعه جدید انجام شد. در این مطالعه حدود ۵۰۰ کودک زیر ۴ سال، برای ۵ سال از لحاظ ابتلا به عفونت گوش میانی بررسی و پیگیری شدند و محققان از مقایسه گروهی از آنان که عادت به مکیدن پستانک داشتند، با آنها که این عادت را نداشتند، به این نتیجه رسیدند که این برداشت تجربی پزشکان صحیح است.
از آنجا که حلق و گوش، به هم مرتبط هستند، دهان راه خوبی برای ورود باکتری‌ها محسوب می‌شود، ضمن اینکه اولین نوبت عفونت، باعث حساس شدن مجاری و بدن کودک به آن باکتری خاص شده و دوره‌های بعدی عفونت را به ‌دنبال دارد. درمان عفونت گوش میانی معمولاً پرهزینه است و عوارض خاص خود را دارد، به همین دلیل، تکیه اصلی روی پیشگیری از این عفونت است.
اگر شیرخواری همزمان هم پستانک می‌‌مکد و هم به طور مکرر دچار عفونت گوش میانی یا «اوتیت مدیا» می‌‌شود، بهتر است به والدین او توصیه کرد او را از پستانک بگیرند.
استفاده از پستانک می‌‌تواند راه خوبی برای ورود عفونت‌های گوارشی نیز باشد چون کودک دائما پستانک‌ را از دهان خود بیرون می‌‌اندازد و دوباره آن را برمی‌دارد شاید اگر بررسی دقیقی روی ‌پستانک‌ها انجام ‌گیرد، مشخص شود که چه تعداد زیادی از انواع میکروب‌ها روی آن رفت‌وآمد دارند.

دکتر شکیلا نیکنام

منبع : روزنامه سلامت