نیاز فرهنگ تئاتر عروسکی به زمان

اگر جشنواره‌ها بتوانند بر کیفیت آثار تئاتری ما در دراز مدت تاثیر‌گذار باشند، حرکت درست و مثبتی است اما اگر در طول سال‌ها نتوانیم تاثیر آن را بر اجراهای خودمان ببینیم، بی‌شک این جشنواره‌ها حرکت رو به جلویی نداشته‌اند و کارعبث و بی‌فایده‌ای بوده و حتی جشنواره هم با این ویژگی کارکردهای خودش را از دست می‌دهد.
آنطور که درباره حوادث و اخبار جشنواره تئاتر عروسکی امسال مطلع شده‌ام، کارهای جدید و خاص ایرانی در این جشنواره به نمایش در آمده که در آن استفاده درستی از عروسک شده است؛ به همین خاطر احساس می‌شود که برپایی جشنواره‌های مختلف عروسکی تاثیر خودش را بر تئاتر عروسکی گذاشته است.
اگر این حرکت ادامه پیدا کند، می‌توان به آینده تئاترعروسکی امید فراوان داشت که امیدوارم چنین شود. البته در طول سال‌های گذشته کمتر تئاتر عروسکی تاثیر گذاری در اجراهای خارج از جشنواره دیده ام.
مخاطبان ما باید تلاش کنند زمانی که وارد سالن تئاتر می‌شوند تا تئاترهای خارجی را ببینند، تنها برای دیدن وارد سالن نشوند بلکه باید این مشاهده با آموختن همراه باشد.
برخی از تئاترهای خارجی جشنواره امسال کارهای بسیار خوب و آموزنده‌ای بود که امیدوارم دوستان متخصص تئاترعروسکی نکات ویژه این کارها را دریافت کرده باشند و آنها را در تئاترهای عروسکی ایرانی به‌کار گیرند؛ چرا که یکی از ویژگی‌های جشنواره بین‌المللی، تعامل است.
متأسفانه تاکنون و در طول این چند سال، تئاتر عروسکی ویژه بزرگسالان ندیده ام. می‌دانید که تئاتر عروسکی برای کودک و بزرگسال تفاوت فراوان دارد. متأسفانه اطلاع چندانی از کارهای اخیر انجام شده در زمینه کودکان ندارم؛
البته در سال‌های دورتر، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، کارهای خوبی در زمینه کودک انجام می‌داد و تخیل کودکان را پرورش می‌داد؛ اما درخصوص بزرگسالان باید عنوان کرد برای این گروه سنی کمتر تئاتر عروسکی دیده می‌شود.
در موارد نادر هم شاهد کارهایی مانند تئاتر عروسکی بودیم؛ کارهایی مانند رستم و سهراب و مکبث و چند اثر نادر که در زمینه تئاتر عروسکی بزرگسال ساخته شده بود.
این جنس تئاتر، کار بسیار سخت و هزینه برداری است و متأسفانه برای هر کس این امکان فراهم نمی‌شود تا اینگونه تئاتر را به نمایش بگذارد.
تئاتر عروسکی دست سازندگانش را بسیار باز می‌کند وآنها می‌توانند کارهایی را به نمایش بگذارند که هنرپیشه‌ها در انجام آنها محدودیت دارند. همچنین به‌خاطر خیال انگیز بودنش، تماشاچی به دنیای خودش می‌رود و تخیل مخاطب را که امروز بسیار محدود شده، به‌کار می‌گیرد.
البته باید اذعان داشت که جشنواره تئاتر عروسکی هنوز نتوانسته آن طور که باید و شاید فرهنگ تئاتر عروسکی دیدن و استفاده درست و صحیح از عروسک را در نظر عروسک گردانان و مخاطبانش جا بیندازد و باید زمانی طی شود تا به‌جایی برسد که مخاطبانش به شکل حرفه‌ای و تخصصی نمایش عروسکی را ببینند.
فرهنگ تئاترعروسکی از سیاه بازی و مبارک ایجاد شده و به همین خاطر همیشه با آن به‌عنوان یک تفریح برخورد شده است. باید با فرهنگ‌سازی‌ مناسب، این تفکر نسبت به تئاترعروسکی تغییر کند و این تغییر هم به زمانی طولانی نیاز دارد.

هما روستا
بازیگر و کارگردان

منبع : روزنامه همشهری