Boot Managerها در یک نگاه

استفاده از نرم‌افزارهای مدیریت راه‌اندازی كامپیوتر (Boot Manager) به كاربران اجازه می‌دهد تا چندین سیستم‌عامل مختلف روی كامپیوتر خود نصب نموده و در زمان راه اندازی، سیستم عامل مورد نظر خود را انتخاب كنند.
به طور كلی نرم افزارهای مدیریت راه اندازی كامپیوتر از نظر عملكرد و پیچیدگی به چند سطح مختلف تقسیم بندی می‌شوند :
۱) نرم‌افزارهایی كه با خواندن Boot Sector از اولین درایو (Partition) دیسك سخت، سیستم‌عامل را راه اندازی می‌كنند. چنین نرم افزارهایی قدرت تشخیص فایل‌های سیستمی را نداشته و از اینرو توان پشتیبانی از چندین سیستم عامل مختلف روی یك درایو را ندارند.
این برنامه‌ها، ظاهر ساده‌ای داشته و فضای كمی را اشغال می‌كنند. به طور مثال OS/۲ ، Lilo
و BootManager جزء این دسته از نرم افزارهای مدیریت راه‌اندازی محسوب می‌شوند.
۲) نرم‌افزارهایی كه می‌توانند Boot Sector را از فایل مشخصی بخوانند و آن را در حافظه مقیم كنند. این برنامه‌ها معمولا جزئی از سیستم عامل‌هایی محسوب می‌شوند كه انتظار می‌رود در كنار سایر سیستم عامل‌ها به كار گرفته شوند. این دسته از نرم‌افزارهای مدیریت راه‌اندازی از ظاهر بسیار ساده‌ای برخوردارند.
به عنوان مثال برنامه‌های NT OS Loader و PTS_Dos جزء این دسته از نرم افزارها هستند.
۳) این گروه شامل نرم‌افزارهای قدرتمند و تمام عیاری است كه قابلیت جستجو و شناخت فایل های سیستمی را دارند. این نوع از برنامه‌ها می‌توانند به طور خود كار سیستم عامل‌های مختلف نصب شده روی كامپپیوترتان را كشف و شناسائی نمایند.
این نوع نرم افزارهای مدیریت راه اندازی, نسبت به سیستم و پیكربندی فایل‌های سیستم عامل كامپیوتر شما هوشیار هستند و با تهیه نسخه‌ی پشتیبان از این فایل‌ها، شما را در به اختیار داشتن چندین سیستم عامل مختلف بر روی یك درایو یاری می‌نماید. معروفترین نرم افزارهایی كه به این روش عمل می‌كنند عبارتند از : BootWizard ۳.x , System Commander
و BootIt.
۴) این گروه شامل نرم‌افزار‌هایی است كه علاوه بر در اختیار داشتن تمامی امكانات نرم افزارهای دستهء سوم, به كاربران امكان داشتن چندین سیستم عامل مختلف در یك درایو و حتی یك شاخه را نیز می‌دهند. بوسیله این برنامه‌ها كاربران می‌توانند درایوهای دلخواه خود را از دید سایر سیستم عامل‌ها مخفی كرده و اجازه دسترسی را از آنها سلب نماید.
زمانی كه سیستم عامل جدیدی روی كامپیوترتان نصب می‌كنید, ممكن است نیاز شود تقسیمات دیسك سخت خود را تغییر دهید. به همین منظور معمولا در بسته‌های نرم افزاری این گونه برنامه‌ها(گروه سوم و چهارم) ابزارهایی برای مدیریت دیسك سخت وجود دارد كه این برنامه‌ها كاربر را قادر می‌سازد تا اعمال متنوع و مختلفی از قبیل حذف, ایجاد, فرمت و یا تغییر اندازه‌ی هر یك از درایوهای دلخواه را بدون از دست رفتن اطلاعات, به انجام برساند.
به دلیل محدودیت های موجود در سیستم فایل FAT۱۶ كه در سیستم عامل هایی همچون MS_Dos , Windows۹۵/۹۸/Me وجود دارد , تقریبا ۴۰% از فضای دیسك سخت به هدر می رود. با كمك نرم افزارهای مدیر دیسك می‌توانید فضاهای هدر رفته دیسك را تجزیه و تحلیل نموده و با تغییر نوع سیستم فایل كامپیوتر خود از FAT۱۶ به FAT۳۲ یا NTFS, مقدار هدر رفته‌ی دیسك را به حداقل برسانید( امكان برگرداندن آن نیز وجود دارد )
با امكانات و تسهیلاتی كه برنامه مدیر دیسك در اختیار شما قرار می‌دهد, می‌توانید به سادگی اعمال مختلفی را روی سیستم‌های NTFS ,Linux Ext۲ , Linux Swap و حتی Linux ReiserFsانجام دهید.
به عنوان مثال یكی از این برنامه‌ها كه در مقایسه با بقیه، از قدرت بیشتری برخوردار است، نرم‌افزار Acronis OS Selector می‌باشد. برخی از ویژگی‌های مهم این برنامه از این قرار است :
▪ پشتیبانی از بیش از ۱۰۰ سیستم عامل روی یك كامپیوتر
▪ پشتیبانی از سیستم عامل‌هایی كه در Primary Partition (بخش اولیه دیسك سخت ) نصب می‌شوند.
▪ پشتیبانی از سیستم عامل‌هایی كه در (Logical Partition )بخش منطقی دیسك سخت) نصب می‌شوند.
▪ امكان راه اندازی سیستم از درایوهای A وB
▪ پشتیبانی از چندین سیستم عامل كه بر روی یك FAT جای گرفته اند.
▪ تهیه خود كار نسخه پشتیبان از فایل های مهم و حیاتی سیستم از قبیل : IO.sys , MSDOS.Sys , Command.com , config.Sysوبازیابی آنها
▪ تشخیص آلوده شدن Boot Sector به ویروس
▪ امكان رمزگذاری روی منوی Boot (منوی راه اندازی سیستم عامل ها)
▪ امكان رمزگذاری روی لیست سیستم عامل های موجود در منو یا هر یك از آنها.
كار با این‌گونه برنامه‌ها به تخصص و تجربه‌ی كافی نیاز دارد، بنابراین هنگام نصب و استفاده از چنین برنامه‌هایی، جانب احتیاط را رعایت كنید.

سید حسن علویون

منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان