«قله بعدی»

هفته گذشته یکی دیگر از قله‌های ورزش به تسخیر بشر در آمد. پس از گذشت چهار دهه که راجر بانینستر توانست به رکورد دو ساعت و چهار دقیقه در دوی ماراتن دست یابد (۱۹۴۵) و پس از اینکه جیم هینز در سال ۱۹۶۸ توانست صد متر را زیر ۱۰ ثانیه بدود، هایله گبر سلاسی دونده نامدار اتیوپیایی یک‌شنبه گذشته نه‌تنها با کسب زمان دو ساعت و سه دقیقه و پنجاه و نه ثانیه رکورد جهان را شکست، بلکه از سقف چهار دقیقه نیز عبور کرد. گبر سلاسی به این ترتیب رکورد خودش را ۲۷ ثانیه بهبود بخشید و یک گام دیگر به آرزوی دوندگان ماراتن برای رسیدن به رکورد کمتر از دو ساعت رنگی واقعی‌تر بخشید. اما آیا واقعا رسیدن به چنین رکوردی قابل دستیابی است.
دیوید بدفورد قهرمان سابق ۱۰ هزار متر جهان که اکنون با ۵۸ سال سن مدیر ماراتن لندن است، چنین عقیده‌ای دارد: «شک نکنید ما ماراتن زیر دو ساعت را در دوره خودمان می‌بینیم. این شاید بعد از مرگ من باشد و شاید ۲۰ سال دیگر رخ دهد، اما بدون شک چنین اتفاقی می‌افتد.» باد بالاردو مربی تیم دوومیدانی بریتانیا نیز چنین عقیده‌ای دارد: «به نظر من هم این اتفاق رخ می‌دهد. آنها به نسبت چهار یا پنج سال پیش خیلی نزدیک‌تر شده‌اند و فکر می‌کنم ظرف ۲۰ سال آینده کسانی مانند گبر سلاسی یا کنیسا بکله (رکورددار ۱۰ هزار متر جهان) از مرز دو ساعت عبور می‌کنند.
اما این عقیده تمام کارشناسان دوومیدانی نیست. ران هیل یکی از افرادی است که نسبت به این مسئله شک دارد. او که در سال ۱۹۷۰ اولین فردی بود که به زمان زیر دو ساعت و ده دقیقه (که امروزه شوخی به نظر می‌رسد) دست یافت، چندان هم مطمئن نیست که کسی بتواند در مارتن زیر دو ساعت به خط پایان برسد. هیل در حالی این حرف را می‌زند که پیش از این یک‌بار هم رسیدن به زمان زیر دو ساعت و پنج دقیقه را غیرممکن دانسته بود: «من آن حرف را زمانی زدم که هنوز پتانسیل واقعی دوندگان معلوم نشده بود. او همچنین تاکید می‌کند رژیم قبل از مسابقه، مکمل‌هایی که در حین مسابقه مصرف می‌شوند و دستگاه‌های تنظیم فرمان قلب در آن زمان وجود نداشت و به همین دلیل هم‌اکنون رسیدن به رکوردهایی ممکن شده است که قبلا دست‌نیافتنی می‌نمود. هیل شاید یک موضوع مهم که جوایز مالی مسابقات این روزهاست را نیز فراموش کرده باشد. گبر سلاسی برای قهرمانی در ماراتن برلین ۱۰۲ هزار پوند جایزه گرفت.
گلن لاتمیر یکی از کارشناسان بنام دوهای استقامتی نیز همچون هیل رسیدن به زیر دو ساعت را رویایی دور می‌داند، او که از روی اتومبیل ماراتن برلین را از نزدیک می‌دید، گفت:‌«شما اگر به چهره ‌هایله در چهار یا پنج کیلومتر آخر دقیق می‌شدید، معلوم بود چه کار سختی انجام می‌دهد.
گرچه او نمایشی عالی داشت، اما کاملا می‌شد استرس را از چهره‌اش خواند. می‌توان از نمایش خوب او که هر ۵ کیلومتر را به طور متوسط ۱۴ دقیقه و ۴۵ ثانیه طی کرد، سخن گفت، اما صحبت کردن راجع به رکورد زیر دو ساعت چندان عملی نیست.
شاید بتوان برای این کار دارویی اختراع کرد، چون ما به خوبی می‌دانیم بدن بعد از ۳۰ کیلومتر چه وضعیتی پیدا می‌کند، در این موقع مصدومیت و افول آن آغاز می‌شود. اما خود گبر سلاسی که در حال حاضر ۳۵ سال دارد یکی از طرفداران رکورد زیر دو ساعت است.» شاید ۲۰ سال، شاید ۴۰ سال دیگر با گسترش بیشتر تکنولوژی، ورزشکاران بتوانند سریع‌تر بدوند.
اما شاید شرایط مناسب برلین نیز یکی از دلایل شکستن رکورد جهان باشد. گبرسلاسی سال گذشته نیز در همین مکان رکورد جهان را شکست (تاکنون در برلین هفت رکورد جهان چهار بار برای مردان و سه بار برای زنان شکسته شده است). این بار نیز دمای خوب هوا که در هنگام آغاز مسابقه ۱۰ درجه سانتیگراد و در پایان آن ۱۴ درجه بود، نقش به‌سزایی در نمایش خوب دوندگان داشت: «این زمین سریع است، هوا عالی بود و باران روز قبل همه چیز را تر و تازه کرده بود.»
آلن استوری از مربیان باسابقه بریتانیا نیز از کسانی است که چندان نسبت به این قضیه خوشبین نیست و رسیدن به زمان زیر دو ساعت را چیزی بین «خیلی دور» و «غیرممکن» می‌داند: «در تمام دانش موجود، چیزی نیست که نشان از یک جهش بزرگ در کاستن زمان بدهد. البته اگر روانشناسان ورزشی بتوانند به کشفی جدید نائل شوند، شاید چنین چیزی ممکن شود. اما با توجه به پیشرفت علم تا این لحظه فکر نمی‌کنم تا زمانی‌که من زنده هستم کسی بتواند زیر دو ساعت بدود. فراموش نکنید که من جوانی ۶۳ ساله هستم!
استوری در پاسخ به اینکه چه کشف جدیدی می‌تواند در این زمینه راهگشا باشد، گفت: «اگر چنین ایده‌ای داشتم به دانشمندان می‌گفتم تا روی آن کار کنند اما به نظرم نکته کلیدی مربوط به روانشناسی است که بتواند راهی برای غلبه بر استرس دوندگان ماراتن پیدا کند. اما من کسی را نمی‌شناسم که پشتوانه علمی داشته باشد و به زمان زیر دو ساعت فکر کند.»
به نظر می‌رسد در این زمینه تنها زمان می‌تواند حکم قطعی را صادر کند و باید دید بشر باز هم می‌تواند همچون گذشته قله‌هایی را فتح کند که روزگاری رسیدن به آنها در مخیله‌اش نمی‌گنجید.

منبع: آبزرور

منبع : روزنامه کارگزاران