فضای مجازی، هویت و جامعه

●جامعه و هویت
جامعه و هویت بخشی ازا عتقاد نامه كنشگرایی سمبولیكی میباشد كه هویت شخصی برگرفته از روابط جنسی مؤنث/مذكر با دیگران و تصوری از ارزشیابی‌ها ومفاهیم دیگران را شامل میگردد.
همانگونه كه چارلز كولی (Charles Cooley) یك قرن پیش بدان اشاره نموده‌ است:
"در طبقه‌ای گیرا و وسیعی از موارد، مرجع اجتماعی، شكلی از تصوری صریح از نحوه خودنمایی‌ها در ذهن می‌باشد و نوعی از احساسات و عواطف نفسانی است كه به واسطه نگرشی معطوف بر ذهن مشخص می‌گردد.خود اجتماعی از این نوع (از این دسته) را باید خود انعكاسی یا خود آئینه نامید."
همانگونه كه صورت، هیئت و لباس امان را در آئینه مشاهده می‌كنیم و به آنها توجه نشان می‌دهیم، چرا كه جزئی از ما بوده و موجب خرسندی ما می‌باشند، از اینرو در تصور، ذهن دیگری را به آنچه كه درخصوص ظاهر، نزاكت، اهداف،‌ كردار، شخصیت،دوستانمان فكر می‌نماید و از جهات گوناگون تحت تأثیر آن قرار می‌گیرد را تعبیر می‌نماییم.خودرأیی و مواردی از این نوع به نظر دارای سه عامل اساسی به شرح ذیل می‌باشند:
▪تصوری از ظاهرمان نسبت به شخص دیگر؛
▪تصوری از قضاوت شخص از این ظاهر؛
▪و نوعی از احساسات و عواطف نفسانی، همانند غرور یا شرمساری.
خلق و بقای هویت فرایند ارتباطی مستمری از مقایسات و قضاوتهای درون فردی می‌باشد كه تجربیات و رهنمون‌های فرهنگی گذشته را تداعی می‌نماید.رابطه تنگاتنگی میان هویت فردی و هویت گروهی وجود دارد.در عین حال تعامل میان هویت گروهی و فردی، دربرگیرنده تمایزات آن دسته از افرادی میباشد كه از آنها به متفاوت بودن تعبیر می‌گردد.
از نقطه نظر تاریخی اختلاف به همراه ارتباط در طول زمان و مكان در حد بالایی قرار داشته است.در تاریخ انسانی، روابط روزانه با دیگران تنها به روابطی محدود گردیده كه در زمان و مكان سهیم بوده‌اند.
قرابت و جامعه فیزیكی،عامل‌های خلق و بقای هویت را مشخص ساخته است.پاسخ به سؤال «شما اهل كجا هستید؟» مبنایی را برای هویت گروهی ارائه نموده و برچسبی برای تمایز اعضائ گروه از دیگران بوده است.تكامل اشكال جدید ارتباطاتی كه ملزومات زمان و مكان را غالب می‌سازد، این حلقه را شكافته و مبنای جدیدی را برای هویت و جامعه ارائه می‌نماید. رابطه میان هویت و جامعه درتعریف و تبیین ارتباطات به عنوان شبكه‌های ارتباطات درون فردی كه معاشرت، حمایت و اطلاعات را ارائه می‌نماید، محفوظ گردیده است.( Wellman ول من ۲۰۰۱)
در نیمه قرن بیستم آشكار بود كه توسعه تكنولوژی ارتباطات، مفهوم مهجور هویت را به عنوان مكانی كه بطور فیزیكی محدود گردیده، ارائه نموده و به واسطه نوعی از روابطی مشخص گردیده كه دانشمندان اجتماعی معاصر از آن به عنوان گروه‌های اولیه و اصلی قلمداد می‌نمایند.مساله “urban mosaic" كه ورث) (Wirth در سال۱۹۳۸ با آن مواجه گردیده و دیگر بوم شناسان انسانی شیكاگو با نظامی جایگزین گردیده است كه بیشتر مرهون مكان اجتماعی می‌باشد تا جغرافیای فیزیكی.كستلز) (Castells درسالهای ۲۰۰۱ - ۱۹۹۶، شیوه‌ای را طرح ریزی می‌نماید مبتنی بر اینكه جامعه‌ای مبتنی بر ارتباطات محلی و دیگر گروه‌های بسته با مجموعه‌های جدیدی از ساختارهای اجتماعی به گونه‌ایی جایگزین گردد كه به عنوان مشكلی از شبكه اجتماعی قابل توصیف و تشخیص باشد.ول من) (Wellman به عنوان پیشگام شیوه‌ایی برای جامعه مبتنی بر شبكه‌های تجزیه و تحلیلی روابط در جامعه غربی در اوایل قرن بیست و یكم به نكته ذیل اشاره می‌نماید:
"ارتباطات پراكنده، از روندی همراه با پراكندگی و نقص برخوردار می‌باشند.اغلب مردم به واسطه ارتباطات چندگانه و ارتباطاتی كه به صورت پراكنده و جزیی صورت می‌پذیرد، به گونه‌ای عمل می نمایند كه گویی با شبكه‌هایی از خویشان، همسایگان،دوستان،‌همكاران و روابط سازمانی سروكار دارند (مواجه می‌باشند).علاوه بر همگام شدن با همان گروه بعنوان اشخاصی كه در اطراف آنها می‌باشند،هر شخصی از جامعه شخصی مربوط به خود برخوردار می‌باشد"ول من ( Wellman ۲۰۰۱). پیامد یك چنین شیوه‌ایی این می‌باشد كه هرشخصی همچنین ممكنست هویتهای چندگانه‌ایی را محفوظ دارد.
●روابط آن لاین (On line)
توسعه اینترنت به طور فزاینده‌ای امكان ایجاد و حفظ روابط چندگانه را افزایش داده است، برخی از این نوع روابط ممكن است تنها درفضای مجازی وجود داشته باشد.رشد ارتباطات به واسطه كامپیوتر ازتوسعه و بسط آنچه كه آنتونی گیدنز از آن به عنوان جامعه‌ایی انعكاسی و فردگرایانه یاد می‌نماید، حمایت و همراهی می‌نماید.برای آنهایی كه متصل به فضای مجازی می‌باشند، ارتباطات بواسطه كامپیوتر، فرصتی را به منظور جستجوی اطلاعات، حمایت و تأیید هویت را صرفنظر از ملزومات زمان و جغرافیا ارائه می‌نماید.بسیاری از اطلاعات جستجو شده هر چند كه ممكنست سطحی و ناچیز باشند، منوط به زمان و هزینه سفر بوده، اما بسیاری دیگر از اشكال و گونه‌های اطلاعات ممكنست به مسائل مرگ و زندگی مربوط گردد.ظاهراً مرور اینترنت به منظور جستجوی اطلاعات پزشكی دومین و رایج ترین شكل جستجوی اطلاعات می‌باشد (پس ازجستجو برای كسب اطلاعات در خصوص نقاشی یا نوشته خارج از اخلاق دربارهٔ مسائل جنسی و دیگر فعالیت‌های مربوط به سكس).بیمارانی كه از بیماریهای حاد پزشكی رنج می‌برند (یا ناراحتی‌های عمومی)می‌توانند درمان و تشخیصی را كه پزشك معالجشان به آنها ارائه نموده بررسی نمایند،به دنبال درمانهای جایگزین بوده ویاازحمایت وپشتیبانی بیماران دیگری كه تجاربشان رابواسطه الحاق به گروه حامی آن لاین(Online) درمیان می‌گذارند، بهره‌مند گردند.
توانایی كاربران در راستای پنهان سازی جنبه های شخصیتی خود در ارتباطات اینترنتی، شرایط نگران كننده یا بسیار دشواری را ایجاد می نماید.همانگونه كه كارتون New Yorker بدان اشاره می‌نماید:
"در وب، هیچكس نمی‌داند كه شما یك سگ هستید". همچنین، هیچكس نمی‌داند كه شما عضوی از یك گروه نژادی، نابینا، معلول، جوانی بدنام – یا دارای هرگونه خصوصیات نامناسب اخلاقی می‌باشید. رید)۲۰۰۰:۳۵ (Reid خاطر نشان می سازد كه:
"آزادی برای اوضاع و شرایط نامشخص یا خلق دوبارهٔ اوضاع بر روی شبکه اینترنت منتج به تشریح و تبیین اوضاع چندگانه حیات انسانی می‌گردد.تحقیق در خصوص جوامع مجازی كه با نقابهای زمان و نژاد و با جنسیت و طبقه سرشار گردیده، تقریباً هر نوع جنبه‌ایی از هویت را به ارمغان می‌آورد".
اهمیت منفك از ارتباط متقابل آن لاین، بویژه اگر بواسطه پهنای باند نسبتاً كم كانالهای ارتباطی همانند ایمیل یا اشكال دیگر مبتنی بر متن، اجرا گردیده باشد،بحث جامعی ازحوزه فریبكاری آگاهانه یا اتفاقی را به ارمغان می‌آورد.
در ارتباط آن لاین(Online) شخص هرگونه اسم یا عنوانی را به خود اختصاص می‌دهد كه خوشایند دیگران می‌باشد و می‌تواند در راستای حفظ هویتهای مختلف بسیاری كوشش نماید.
آزادی اینترنت باعث می‌شود تا مردم مقوله معرفی خود را به شیوه های مطلوب تجربه نمایند، اما با وجود این آزادی، خطرات متفاوتی مردم را تهدید می‌نماید.رید)۲۰۰۰:۳۵ (Reid "از فرافكنی خود در محیط مجازی به عنوان آزادی خود از قید و بندهای واقعی ـ به عنوان ارائه فرصت در راستای توصیف و معرفی چیزی كه معروف و پذیرفتنی می‌باشد، یاد نموده است. با این وجود، وی معتقد است كه این داستانها همیشه پایان خوبی را به همراه ندارد".
یك عده از خطرات تعیین و مشخص گردیده است.توانایی مجریان برای كنترل اوضاع خودشان در راستای در دسترس بودن در اینترنت به هیچ وجه مطلق نمی‌باشد، اما فرصتهایی را در راستای تعمق درخصوص فریب یا تعبیر غلط اتفاقی ارائه می‌نماید.تعیین و تثبیت هویت ارتباط آن لاین(Online) مشكل می‌باشد.هاراسیم Harasim) ، ۱۹۹۱). برخی از مردم ممكنست، بخشی از اطلاعات شخصی خود را تغییر دهند (بعنوان مثال، رنگ مو، سن، وزن، درآمد)، برخی دیگر نیز ممكن است هویت خود را به كلی تغییر دهند.
به معنای دیگر اتخاذ «هویتهای مجازی» كاملاً باهویت در روابط رو در روی روزانه متفاوت می‌باشد. دوناث (Donath ۱۹۹۵) به این موضوع اشاره می‌نماید كه "در مقایسه با جهان فیزیكی،گذر بعنوان شخص دیگری در آن لاین (Online) تا هنگامی كه نشانه‌های هویت وجود دارد،نسبتاً آسان است". تغییر جنسیت به ویژه در اتاقهای گفتمان(Chat Rooms) و بازیهای آن لاین تجربه‌ایی عمومی می‌باشد.برای مثال ویلی، برین، و برن استینBornstein)، ۱۹۹۴؛ Brien ‘O’،۱۹۹۸؛Wiley، ۱۹۹۵( تطابق مشابهتی را در شبكه‌ایی از هویت جنسی جایگزین بررسی نمودند (بطور كلی،انعكاس یا بازتابی ازعدم موازنه جنسی در كاربرد اینترنت كه مردان از خود به عنوان زنان یاد می‌نمایند).
تركل(Turkle ۱۹۹۵) پیشنهادی را ارائه می‌نماید مبنی بر این كه برای یك مرد معرفی خود به عنوان یك زن در آن لاین نسبتاً آسان می‌باشد.به منظور معرفی یك مرد در خارج خط به عنوان یك زن، مرد مجبور است تا قسمتهای مختلفی از بدن خود را اصلاح نماید، صورت خود را آرایش و حتی كلاه گیس برسر كند، لباس زنانه و كفشهای پاشنه بلند بپوشد، صدا، طرز راه رفتن، اطوار و اخلاق شخصی‌اش را تغییر دهد.اما در آن لاین مسئله تغییر علائم زنانه، ممكن است مسئله‌ایی ساده به نظر آید ـ اگرچه ممكن است حفظ هویت جنسی زنانه یا مردانه به دروغ در مدت زمانی طولانی مشكل باشد. اشكال و گونه‌های مختلفی از تجربه و آزمایش ممكن است شخصی را در برگیرد كه سن خود را متفاوت یا خود را متعلق به گروه نژادی مختلف به دور از حقیقت واقعی نشان دهد.انگیزه برای یك چنین فریبكاری، توالی از كنجكاوی غیرمغرضانه تا دلایل شرارت بار و شیطانی را دربرمی‌گیرد، با این وجود موفقیتهایی كه با وجود یك چنین هویتهای جدیدی میتواند حفظ گردد، ممكن است ناشی از احیای گفتارها یا كردارهای قالبی در راستای توانایی ایفای نقش مقلدان باشد. با این وجود میزان موفقیت چنین فریبكاری به آمادگی دیگر هنرپیشگان برای پذیرش آن و یا نشان دادن واكنشی به هویت پیشنهادی بستگی دارد.
حتی هنگامیكه كوشش آگاهانه و عمدی در راستای گمراه نمودن وجود ندارد، معدود نشانه‌های متنی به طورعمومی در آن لاین قابل دسترس می‌باشد كه فرصتهایی را برای دریافت كنندگان پیغامها در راستای خواندن هرچه بیشتر یا كمتر از آنچه تمایل به آن را داشته‌اند، ارائه می‌نماید.
البته، تأثیر فریب و كشف این مقوله كه شخص گمراه شده است، مطابق با تأثیر كنشهای پیچیده و بغرنج و مطابق با دامنه روابطی كه با برتری و رجحان احساسی آراسته شده است، متفاوت خواهد بود. برای مثال به یكی از نمونه‌های حادی كه در آن تجربیات مشاركت كنندگان در JennyMUSH -جامعه‌ایی مجازی كه در راستای حمایت از قربانیان سوءاستفاده جنسی طراحی شده است- اشاره می‌نماییم. رید Reid) ، ۱۹۹۶).
در روزهای نخستین، JennyMUSH محیط امنی را برای مردمی كه تجربیات و ثبات احساسی را با هم تقسیم می‌كردند، به نظر می‌آمد.نقطه ضعف جامعه فوق به واسطه فعالیتهای افراد ناشناسی كه جنسیت صوری‌اشان از زن به مرد تغییر یافته، هویت خود را به عنوان پدر قلمداد نموده و سپس به عمل تجاوز به عنف مجازی مبادرت می‌نمودند و با ارسال پیغامهای گرافیكی به طرف مقابل خود تجاوز جنسی خشونت آمیز را به تصویر می‌كشند، نمایان گردید.
فعالیت و ارتباط میان افراد پس از گذشته یك ساعت و نیم از زمانی كه یكی از مدیران از آنچه كه اتفاق افتاده بود آگاه شد، متوقف گردید با این وجود اذیت و آزار به عمل آمده تأثیر بلند مدتی را به همراه داشته و جامعه از هم فرو پاشیده بود.در مكانی كه احساس امنیت و مالكیت حاكم شده باشد در آن مكان بدگمانی و نگرانی وجود خواهد داشت. داستانی مشابه به داستان فوق الذكر توسط دیبل Dibble (۱۹۹۹) كه در آن تجزیه و تحلیل وی در مورد آقای بانگل (Bungle) نمونه‌ایی از تجاوز مجازی خصوصی در لامبادا مو (LambdaMoo) گزارش شده است.
مثال حال حاضر داستان "جووان" مرد روانپزشكی می‌باشد كه به عنوان زنی معلول خود را جا زده و واردسایت گروه حامی زنان معلول گردیده، افراد داخل سایت را به انجام عمل جنسی مجازی - همجنس بازی زنانه- اغوا نموده و سپس تظاهر به مرگ‌اشان می‌نمود.(ون گلدر(Van Gelder).

نویسنده: دونکن تیمس*
مترجم: کامبیز پارتازیان

منبع : باشگاه اندیشه