ورق‌ های مقاوم حرارتی

آزبست یا پنبه كوهی به دلیل مقاومت بالایی كه به گرما دارد، جزو اصلی واشرها و عایق‌های مقاوم به حرارتی است كه در صنایع و ابزار مختلف به كار می‌روند؛ صنایع كاغذسازی، چرم‌سازی، كوره‌های حرارتی، تأسیسات صنعتی، پمپ‌های مختلف، واشر سرسیلندر موتور سیكلت، موتور قایق و موتور خودرو، واشر آببندی اگزوز، واشر آببندی مسیر عبور روغن و آب داغ. از این ماده در لنت ترمز، دست‌كش‌های ضد آتش، سشوار، عایق سقف ساختمان و حتی تزئین دیوارهای خارجی ساختمان استفاده می‌شود.
آزبست كه به پنبه كوهی مشهور است، ویژگی منحصر به فردی دارد. با وجود این، سلامتی ما را تهدید می‌كند. این ماده از خطرناك‌ترین مواد سرطان‌زا است كه می‌تواند باعث سرطان ریه شود. همچنین باعث تشكیل بافت فیبری در شش‌ها، اختلال در كار آنها و نوعی بیماری به نام آزبستوسیس می‌شود.
این عوارض جبران‌ناپذیر باعث شد بیشتر كشورهای پیشرفته، استفاده از این ماده را محدود كنند، اما متأسفانه این ماده هنوز در كشور ما به نحو گسترده‌ای به كار گرفته می‌شود.
متخصصان ایرانی با تلاشی بالغ‌بر شش سال توانستند با حذف آزبست كه به‌رغم دارا بودن عارضه‌های زیست‌محیطی از دیر باز در جهان سوم به علت مقرون به صرفه بودن از لحاظ قیمت، استفاده می‌شد، از نسوج بافته صد در صد پنبه‌ای به عنوان مواد اصلی ورق‌های مقاوم حرارتی به بازار استفاده كنند و با راه‌اندازی فاز یك كارخانه، این محصول را به تولید انبوه رسانیده و آماده عرضه به بازارهای مصرف داخلی و صادرات باشند.
● ویژگی ورق مقاوم حرارتی
این محصول متشكل از لایه منسوج بافته از جنس ۱۰۰ درصد پنبه‌ای، به عنوان بستر اصلی است و به وسیله كامپوزیتی از رزین‌ها به همراه افزودنی‌های مجاز، مذاب و اشباع شده و با ضخامت‌های گوناگون تولید می‌شود و هیچ‌گونه آزبستی دراین محصول به كار می‌رود.
ویژگی‌های ورق عبارتند از:
▪ بدون آزبست بودن ورق (حذف عنصری سرطان‏زا)
▪ بدون نان آزبست ورق (حذف عنصری گرانبها)
▪ استفاده مكرر بعد از باز و بسته كردن (محصولات آزبست و نان آزبست یكبار مصرف می‌باشند)
▪ قابلیت انعطاف ۱۰۰ درصد (محصولات آزبست و نان آزبست، ترد و شكننده هستند)
▪ عایق الكتریسیته و ضد آب
▪ مقاوم در برابر حرارت تا ۵۵۰ درجه سانتیگراد
● موارد مصرف ورق‌های مقاوم حرارتی
▪ آب‌بندی تمامی اتصالات:
۱) عبور هوای سرد و گرم
۲) عبور آب سرد و گرم
۳) عبور گازها
۴) عبور جریان الكتریسیته
۵) آب‌بندی تمامی سرسیلندرها
۶) آب‌بندی موتورآلات كه به عنوان واشر آب‌بندی مرسوم می‌باشند.
● واشر سرسیلندر؛ یكی از كاربردهای ورق مقاوم حرارتی
واشر سرسیلندر برای ایجاد نشت‌بندی بین سرسیلندر و بدنه موتورهای بنزینی و گازوئیلی مورد نیاز است. این واشر یكی از اجزای مورد نیاز در هر موتور است و عملكردهای مختلفی را هنگام كار موتور برعهده دارد. واشر سرسیلندر می‌بایست محفظه احتراق را كه داغ‌ترین قسمت موتور است و بیشترین درجه حرارت و فشار را تحمل می‌كند، از دیگر قسمت‌ها نشت‌بندی كند. این واشر باید نشت‌بندی لازم را در برابر هوا، مایع خنك‌كننده (آب رادیاتور) محفظه احتراق و روغن موتور كه به ترتیب درجه حرارت و فشار زیادی را دارا می‌باشند به عمل آورد.
طراحی واشر سرسیلندر و مواد مورد استفاده در ساخت آن باید به‌گونه‌ای باشد كه بتواند مقاومت شیمیایی و گرمایی لازم را در برابر گازهای تولید شده در محفظه احتراق و دیگر مواد شیمیایی، آب خنك‌كننده، مواد موجود در آن و روغنی كه در موتور استفاده می‌شود داشته باشند. واشر سرسیلندر هنگامی كه بر روی موتور نصب شده از مهم‌ترین اجزاء در كل ساختار موتور محسوب می‌شود و باعث حمایت سرسیلندر در برابر وضعیت كاری موتور می‌شود. به همین جهت لازم است كه بتواند در برابر نیروهای گرمایی و دینامیكی كه به سرسیلندر وارد می‌شوند مقاومت داشته باشند. اینكه چه نوع واشر سرسیلندری مورد استفاده قرار گیرد بستگی به نوع و طراحی موتور دارد. از موتورهای تك سیلندر بنزینی گرفته تا موتورهای بالای ۱۲ سیلندر دیزلی كه دارای توربو شارژ یا سوپرشارژ هستند، ماده مورد استفاده و نوع طراحی واشر سرسیلندر می‌تواند متفاوت بوده و تأثیری شگرف بر عملكرد و عمر موتور داشته باشد.
هر كاربردی، واشر منحصر بفرد خود را می‌خواهد تا بتواند شرایط خاصی را كه برای آن موتور لازم است فراهم كند، بنابراین برای مواد شیمیایی كه در موتور تولید می‌شوند، ضروری است تا واشر متناسب با آن را كه مقاوم باشد از فلز مناسب بسازند.
رایج‌ترین فلزاتی كه برای ساخت واشر سرسیلندر مورد استفاده قرار می‌گیرند به شرح زیر است:
۱) فولاد و فولاد ضدزنگ از درجات مختلف و با شكل‌های گوناگون
۲) الیافی كه براساس مواد تركیبی (كامپوزیت‌ها) ساخته شده‌اند
۳) گرافیت با چگالی‌های متفاوت
۴) مواد شیمیایی مانند پلی تترا فلوروتیلن، سیلیكون، نئوپرن، رزین‌های پلیمری و دیگر مواد
● نحوه استفاده و نصب صحیح
واشر را ابتدا با كمی گریس (گریس نسوز) به هر دو طرف واشر با كاردك و یا با دست آغشته نموده، بعد از ۲/۱ تا ۴/۱ ساعت كاركرد (مخصوصاً در موارد محل‌های حرارتی) مجدداً پیچ و مهره‌ها را آچاركشی كرده تا كاملاً آب‌بندی شود.
تا زمان باز كردن اتصالات، آب‌بندی به همان حالت اولیه باقی خواهد ماند. چنانچه موارد مصرف تا حرارت ۸۰ الی ۹۰ درجه باشد، بعد از چندین بار باز و بسته نمودن واشر اولیه قابل مصرف است.
واشر مورد نظر هیچ‌گونه حالت چسبندگی به جداره اتصالات ندارد (به هنگام باز نمودن، بخشی از واشر جدا نمی‌شود) و از انعطاف صد در صد برخوردار است، بنابراین مجدداً می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.
● افتخارات
▪ گواهی ثبت اختراع از ایران
▪ گواهی ثبت اختراع بین‌المللی
▪ دریافت مدال طلا در كلاس‌بندی اختراع از نمایشگاه بین‌المللی اختراعات و فناوری‌های برتر ژنو سال ۲۰۰۴
▪ دریافت مدال طلای مالكیت‌های صنعتی از سازمان بین‌المللی Wipo در نمایشگاه بین‌المللی اختراعات و فناوری‌های برتر ژنو به عنوان برترین اختراع سال ۲۰۰۴
▪ دریافت دیپلم عالی افتخار از جامعه مخترعان و مبتكران عالی
▪ دریافت دیپلم افتخار در كلاس‌بندی اختراع از نمایشگاه بین‌المللی ژنو
▪ دریافت دیپلم افتخار از سازمان بین‌المللی Wipo

نویسنده : علیرضا صابونی عصر حاضر

منبع : ماهنامه صنعت خودرو