سرطان مثانه ، هرسال ۴هزار و ۷۰۰ ایرانی را مبتلا‌ می‌کند

مثانه عضو مهمی است كه همه مردم روزانه از عملكرد آن مطلع می‌شوند. اگر این عضو وظیفه خود را به‌خوبی انجام ندهد، بیمار به‌زودی متوجه شده و ابراز ناراحتی خواهد كرد. مثانه، ادرار ساخته شده از كلیه‌ها را در خود جمع می كند و وقتی متسع شد، با تحریك گیرنده‌های عصبی دیواره آن، احساس دفع ادرار دست می‌دهد كه بیمار باید برای تخلیه آن اقدام كند.
این عضو هم می‌تواند همانند اعضای دیگر، مبتلا به سرطان شود. سرطان مثانه سومین سرطان در بین مردان و دهمین سرطان در بین زنان كشورمان است. سالانه حدود ۴‌هزار و ۷۰۰ بیماری سرطان مثانه در كشور پیدا می‌شود.
▪ مهم‌ترین نشانه‌های سرطان مثانه عبارتند از:
اختلال در عادت دفع ادرار، به این معنی كه تعداد موارد دفع ادرار به هم خورده و بیمار از تخلیه‌ كامل ادرار خود ابراز رضایت نمی‌كند.
تغییر رنگ ادرار و به ویژه خونی رنگ شدن آن، از نشانه‌های مهم این بیماری است. البته هنوز هم عفونت شایع‌ترین دلیل خونی شدن ادرار به ویژه در زنان می‌باشد.
اما مهم‌ترین نشانه سرطان مثانه، خونریزی از نسج است كه به اشكال مختلف بروز می كند، به عنوان مثال گاهی ادرار تماماً خون رنگ می‌شود، گاهی ادرار پاك است ولی پس از اتمام دفع ادرار از مثانه خون دفع می‌شود و گاهی اوقات تنها دفع لخته نشانه وجود سرطان در مثانه است كه اغلب بیمار به آسانی از آن مطلع شده و حتی ممكن است به علت انسداد مجاری ادراری ناشی از لخته به صورت اورژانس به مراكز پزشكی مراجعه كند.
با توجه به اینكه بروز خارجی تغییرات ناشی از ادرار كردن خیلی زود توسط بیمار تشخیص داده می‌شود، امكان شناسایی به موقع سرطان مثانه وجود دارد. گاهی اوقات هم ممكن است نشانه‌ها به خوبی هشدار دهنده نباشند.
عواملی كه می‌توانند در ایجاد و یا تشدید سرطان مثانه مؤثر باشند عبارتند از:
▪ دخانیات. استعمال دود به هر شكل ممكن، از مهم‌ترین عوامل خطرساز برای سرطان مثانه است.
▪‌ مواد رنگی مثل بنزن‌ها نیز از عوامل خطرساز دیگر هستند، به همین جهت به نقاشان و رنگ كاران توصیه می‌شود كه از تماس مستقیم با مواد رنگی جدا پرهیز كنند.
▪ عدم تناسب قد و وزن و مصرف مواد چربی و افزودنی‌های غیرمجاز در موادغذایی نیز می‌توانند زمینه ساز این بیماری باشند..
در سرطان مثانه هم همانند بسیاری از سرطان‌های دیگر تشخیص زودرس، عامل اصلی بهبودی مناسب است.
برای تأیید تشخیص، علاوه بر شرح حال دقیق و معاینه بیمار می‌توان از سونوگرافی یاد كرد كه قادر به تشخیص ضایعات داخل مثانه است. مناسب‌ترین و قطعی‌ترین روش تشخیص برای سرطان مثانه، بررسی داخل مثانه از راه مجرای ادرار یا اندوسكوپی (سستیوسكوپی) است.
با این دستگاه می‌توان ضایعات داخل مثانه را حتی اگر زخمی نشده و خون‌ریزی هم پیدا نكرده‌اند كشف و از آنها نمونه‌برداری كرد. كشف سرطان در مراحل اولیه با همان درمان از راه مجرای ادرار امكان‌پذیر است و ضایعه تراشیده شده، سپس درمان‌های جانبی برحسب نوع ضایعه تجویز می‌شود اما اگر ضایعه بزرگ بوده و یا گسترش یافته باشد، لازم است جراحی‌های بزرگ‌تری مثل برداشتن مثانه و جایگزین كردن آن انجام شود.‌

دكتر محمداسماعیل اكبری
استاد دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی و رئیس مركز تحقیقات سرطان

منبع : روزنامه سلامت