مقدمه‌ای بر تاریخ علم جغرافیا

نویسنده : فنی - زهره
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۸۱/۱۱/۲۱
رده دیویی : ۹۱۰.۹
قطع : رقعی
جلد : شومیز
تعداد صفحه : ۲۵۲
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
شماره کنگره : G۸۰/ف۹م۷
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۲۰۰۰
شابک : ۹۶۴-۰۰-۰۸۳۲-X

پنج بخش این کتاب مروری است بر تاریخچه و سرگذشت و تحولات دانش و اطلاعات جفرافیا در طول تاریخ و در سرزمین‌های مختلف که نویسنده در بخش اول, علم جغرافیا را در اعصار قدیم تا قرون وسطی بررسی می‌کند .در این بخش اطلاعات جغرافیایی در دروان تمدن‌های باستان (بین‌النهرین, شوش, مصر, اژه و فینیقی, آزتک و اینکا, چین باستان), یونان (با نقش افرادی چون :هومر, طالس, آناکسیماندر, هکاتایوس, هرودت, آناکساگوراس, افلاطون, ارسطو, اسکندر, پی‌تیاس و (...و روم باستان (استرابون, بطلمیوس) معرفی شده است .در بخش دوم که تصویری است از وضعیت دانش جغرافیا در قرون وسطی, ابتدا از رکود فکری جغرافیا در جهان مسیحیت صحبت می‌شود ;سپس رشد آن در بستر تمدن اسلامی اشاره می‌گردد و طی آن تنی چند از جغرافیدانان مشهور مسلمان معرفی می‌شوند که عبارت‌اند از :هشام بن محمد الکلبی, محمد بن موسی خوارزمی, الکندی, احمد بن محمد کثیر فرغانی, ابن خردادبه, یعقوبی ابن فقیه همدانی, سلیمان تاجر, ابن رسته, ابوزید بلخی, اصطخری, محمد بن حوقل, مسعودی, جیهانی, مقدسی, بیرونی, ادریسی, یاقوت حموی, ابو عبدالله البکری, ابوالفدا, زکریای قزوینی, حمدالله مستوفی و ابن بطوطه .آخرین موضوع بخش دوم, بررسی جغرافیا در دنیای اسکاندیناوی است .در بخش سوم, علم و تفکرات جغرافیایی در عصر رنسانس در سه فصل مرور می‌شود : 1ـ عصر اکتشافات جغرافیایی (کریستف کلمب, ماژلان راموزیو), 2ـ جغرافیا از رنسانس تا قرن هجده میلادی, 3ـ جغرافیا در قرن هجده میلادی .در بخش چهارم وضعیت دانش و تفکر در قرن‌های نوزده و بیست میلادی بررسی شده همچنین مکاتب جغرافیایی و جغرافیدانان برجسته ـ در شش فصل معرفی شده‌اند1 :ـ جغرافیا در قرن نوزده میلادی (الکساندر فون همبلت, کارل ریتر, فروبل, فردیناند فن ریشتوفن, فردریک راتزل, آلفرد هتنر), 2ـ جغرافیای جدید در کشور فرانسه (الیزه رکله, ویدال دولابلاش, مکتب فرانسوی جغرافیا بعد از جنگ جهانی دوم), 3ـ مکتب جغرافیای آلمان, 4ـ علم جغرافیا در تاریخ علوم انگلستان, 5ـ علم جغرافیا در روسیه, 6ـ تاریخ تفکرات جغرافیا در امریکای شمالی .موضوع بخش پنجم 'جغرافیا و جهان نگاری در ایران 'است که از دو فصل تشکیل شده است .فصل اول درباره جغرافیا در ایران باستان است که طی آن به نظریه‌های جغرافیایی (مسئله کرویت زمین) در ایران باستان, اقلیم شناسی و ترسیم نقشه اشاره می‌شود .فصل دوم مروری است بر دانش جغرافیا از زمان تاسیس دارالفنون تا سال .1340کتاب با فهرست منابع و نمایه به پایان می‌رسد .