قلبم برای ایران می‌طپد

سال ۱۳۴۸ در تهران به دنیا آمد و دوران تحصیل را در همان شهر به پایان رساند. بعدها به‌دلیل بیماری پدرش مجبور شد در شهرهای شمالی کشور اقامت کند. محل سکونت او نزدیک دریا بود. هر چند تصور نمی‌کرد روزی حرفه دریانوردی را برگزیند اما همسایگی با دریا به مرور تأثیر خودش را بر زندگی غلامعلی رزوان مهندس دوم کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران گذاشت. در این مبحث گفت‌وگوی این دریانورد را می‌خوانید:
قبل از اینکه وارد کشتیرانی شوم دانشجوی رشته نقشه‌کشی صنعتی بودم. این رشته از رشته‌های نیمه‌متمرکز و مرتبط با پیشرفت‌های مهندسی دریا و دریانوردی است. سالی که در کنکور شرکت کردم، زمان جنگ و موشک‌باران بود و امتحان کنکور را در پناهگاه‌ها برگزار کردند. چون به رشته نقشه‌کشی بسیار علاقه‌مند بودم همان سال اول در کنکور قبول شدم. از بین دو شهر مشهد و تبریز، شهر تبریز را انتخاب کردم. در آن زمان علاوه بر رشته اصلی تحصیلی می‌توانستیم ۱۲ رشته نیمه‌متمرکز دیگر را هم انتخاب کنیم. در رشته نیمه‌متمرکز نیز در دو رشته مهندسی دریا و دریانوردی، مندسی دریا و کشتی قبول شدم. تا آخرین لحظه ثبت‌نام تردید داشتم که کدام یک از این دو رشته را انتخاب کنم. تفاوت میان این دو رشته را نیز نمی‌دانستم. به کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران آمدم و از کسانی که مهندسی می‌خواندند اطلاعات لازم را گرفتم و با توجه به رشته‌ای که در آن تحصیل کرده بودم به مهندسی کشتی گرایش پیدا کردم اما تا پیش از اینکه وارد کشتیرانی شوم هیچ‌گونه آشنائی با این رشته نداشتم.
● اولین سفر دریائی
در بهمن سال ۱۳۷۳ و در دوران دانشجوئی برای اولین بار بود که با کشتی به دریا می‌رفتم. تا آن زمان هیچ‌گونه تصوری از سفر دریائی نداشتم. مکانی که در رشته مهندسی دریا تحصیل می‌کرد حتی آب برای خوردن نداشت. یعنی جائی که هیچ‌گونه تجسمی از آب و دریا نداشتم، اما اولین سفرم با مراسم عید نوروز همزمان شد، در حقیقت اولین نوروز را بدون خانواده تجربه می‌کردم. مراسم عید نوروز در کشتی و در بندر بوکوهامای ژاپن برگزار شد. همه اتفاقات آن سفر خاطره‌انگیز بود. در این سفر بیش از ۳ ماه روی دریا بودم.
● تا آخر ادامه دادم
همیشه دوست دارم اگر کاری را شروع می‌کنم آن را به انتهاء برسانم. از یک شاخه به شاخه‌ای دیگر رفتن را دوست ندارم. بنابراین وقتی جذب این حرفه شدم تصمیم گرفتم تا آخر ادامه دهم. تاکنون هم موفق شده‌ام تمام مدارک لازم را اخذ کنم. در حال حاضر مدارک سرمهندسی خود را دریافت کرده‌ام. باید آخرین سفر را با سمت مهندس دوم طی کنم اما در سفرهای بعدی با سمت سرمهندسی خدمت خواهم کرد.
● جاذبه سفر
شاید زمانی سفرهای خارجی برای دریانوردان جاذبه داشت اما در حال حاضر چنین نیست زیرا کارهای سرعت بیشتری گرفته است برای مثال هنگام که برای تحویل‌گیری کشتی ایران - طبس رفتیم، تمام مدت ۷ ماه و نیمی که بر روی کشتی بودیم مجموعاً ۳ یا ۴ بار و آن هم تنها ۲ یا ۳ ساعت از کشتی خارج شدیم، زیرا فرصتی برای خارج شدن از کشتی وجود ندارد. امکانات بندری وسیع‌ر شده و میزان تخلیه و بارگیری افزایش یافته است.
من به‌عنوان شخص مسئول وظیفه دارم که همکاران رده‌های پائین‌تر را درک کنم و هنگامی‌که احساس خستگی می‌کنند به آنها استراحت بدهم. اما زمانی که من هم به آنها اجازه استراحت می‌دهم آنها شرایط کاری را درک می‌کنند و از کشتی خارج نمی‌شوند چرا که اگر نباشند قسمتی از کار با مشکل مواجه می‌شود.
● اوقات فراغت
زمانی‌که در رتبه شغلی پائین‌تری بودم اوقات فراغت را با دوستان و همکارانم می‌گذراندم و به ورزش‌هائی که امکان انجام آنها بر روی کشتی وجود داشت می‌پرداختم. اما در حال حاضر با افزایش مسئولیت‌ها و زمان نامحدود کاری اوقات فراغت کمتری دارم. به‌عنوان مثال، در سفری با کشتی ایران بجنوردی تمام ۷ ماهی که بر روی کشتی بودم حتی یک بار هم بر روی تختخواب نخوابیدم، زیرا کشتی به دفعات مختلف خراب می‌شد. روی زمین می‌خوابیدم تا متوجه شوم کشتی کی از حرکت می‌ایستد تا برای رفع مشکل اقدام کنم، گاهی تا ساعت‌های طولانی برای رفع مشکل به همراه همکارانم در موتورخانه بودم.
استرس ناشی از اینکه کشتی در دریای طوفانی از حرکت بایستد و یا قطعه‌ای خراب شود و از کار بیفتد اجازه نمی‌دهد که دریانوردان کاملاً استراحت کنند. البته اگر زمانی برای اوقات فراغت وجود داشته باشد، استراحت می‌کنم و یا کتاب‌های تخصصی مربوط به رشته کاری‌ام را مطالعه می‌کنم.
● ورزش مورد علاقه
سال ۱۳۶۶ دارای کمربند مشکی دان یک تکواندو بودم. به‌دلیل صدمه در مسابقه‌های قهرمانی تهران، دیگر نتوانستم به این رشته ادامه دهم و از آن زمان ورزش به‌صورت حرفه‌ای را کنار گذاشتم و اکنون تنها ورزش را در حد معمول انجام می‌دهم.
● سخنی با مسئولان
امیدوارم هر کس در هر جائی که مشغول به‌کار است احساس مسئولیت کند. گروهی که در دریا مشغول به‌‌کار هستند امیدوارند مسئولان به آنها توجه بیشتری داشته باشند. کسانی‌که در دریا کار می‌کنند افرادی زحمتکش و کم‌توقع هستند. تنها انتظارشان این است که به کلیه کارهای آنها رسیدگی شود.
دریائیان از عزیزترین بخش زندگی یعنی در کنار خانواده بودن، گذاشته‌اند. بنابراین انتظار دارند مسئولان شرایطی را به‌وجود بیاورند که دریانورد مدت محدودی در دریا باشد در حقیقت شرایطی را ایجاد کند که دریانورد آسوده‌تر از دریا بازگردد و تمام انرژی خود را از دست نداده باشد.
وظیفه کارشناسان است تا با انجام کارهای کارشناسی شرایط بهتری را برای دریانورد ایجاد کنند. در این صورت دریانورد با روحیه بهتری به دریا می‌رود و نتیجه بهتری نیز گرفته می‌شود.
● ذوق رسیدن به ایران
همیشه قلبم برای ایران می‌طپد و دوست دارم کشورم در هر زمینه‌ای پیشگام باشد.
هنگامی‌که کشتی به سمت ایران بازمی‌گردد تمام ذوق و شوق‌مان این است که بندرعباس یا بندر امام را ببینیم. امیدوارم با توجه به اعتقاداتی که در دریانوردان وجود دارد مسئولان تمهیداتی بیندیشند تا جاذبه‌های این حرفه بیشتر شود و به این‌کار به‌گونه دیگری نگاه کنند. به‌گونه‌ای که دریانورد کارش را با علاقه بیشتر انجام دهد و در عین حال علاقه‌هائی که در حال حاضر وجود دارد نیز از بین نرود.
● توصیه به جوانان
جنبه‌های مثبت و منفی این حرفه باید بازگو شود. تا فردی که می‌خواهد این حرفه را انتخاب کند با شناخت کافی وارد آن شود. اگر جوانان دید درستی از این حرفه داشته باشند با انگیزه بیشتری وارد این شغل می‌شوند و کارآئی بهتری هم خواهند داشت. البته لازم است مسئولان نیز شرایطی را ایجاد کنند تا کسانی‌که از هنرستان‌ها فارغ‌التحصیل می‌شوند و با علاقه وارد این شغل می‌شوند بتوانند دوره‌هائی را به‌تدریج و حین کار طی کنند و مهارت‌های خود را افزایش دهند چرا که در این صورت آنها با انگیزه و روحیه بهتری کار می‌کنند.
● خلاء زندگی
همیشه این تصور را داشتم که حرفه دریا و دریانوردی برای ایرانی‌ها ساخته نشده است، زیرا گرایش خانوادگی و عواطف ایرانی‌ها اجازه نمی‌دهد که با خیال آسوده به اینگونه مشاغل بپردازند. عواطف و اخلاقیاتی که در ایرانی‌ها وجود دارد به‌طور طبیعی فرد را به سمت تشکیل خانواده سوق می‌دهد و خانواده نیز انتظارات خاص خود را دارد. یکی از انتظارات آنها این است که همیشه در کنار هم باشند. نبود یک فرد در جمع خانواده خلائی را در بین آنها ایجاد می‌کند. شاید افرادی که مجرد هستند نتوانند این صحبت را درک کنند. اما اگر متأهل شوند این خلاء بیشتر از همیشه نمود پیدا می‌کند و با بزرگ شدن فرزندان این خلاء بیشتر هم خواهد شد. امیدوارم نبود دریانوردان در خانواده‌هایشان تأثیر منفی نگذارد چرا که همه خانواده‌ها مانند هم فکر نمی‌کنند و نمی‌توانند این خلاء را پر کنند.
امیدوارم افرادی که در خشکی کار می‌کنند فشارهای کاری دریانوردان را درک کنند. گاهی فراموش می‌شود که چرخ‌های کشتیرانی به‌وسیله دریانوردان می‌چرخد. در حقیقت دریانوردان و افراد حاضر بر روی خشکی مکمل یکدیگرند و چرخ اصلی چرخی است که در دریاها جابه‌جا می‌شود و می‌گردد. در خشکی این چرخ پشتیبانی می‌شود ولی در دریا اینگونه نیست.
گاهی گفته می‌شود دریانوردان حقوق بیشتری می‌گیرند. اما قدیمی‌ها ضرب‌المثل خوبی دارند که می‌گوید هر که بامش بیشتر برفش بیشتر. کسی که در خشکی زندگی می‌کند مشکلات دریانوردان را ندارد و دریانورد هم راحتی و آسایش افراد خشکی را ندارد. به همین دلیل است که دریانورد پس از ۱۰ یا ۱۱ سال خسته می‌شود و فشاری که بر آنها وارد می‌شود معادل بیش از ۲۰ سال کار کردن بر روی خشکی است.
● تفاوت دریانورد ایرانی و خارجی
تجسم من از دریا تجسم خاصی نیست. واقعیت موضوع در این است که دریا در حال حاضر برای ما یک رشته درآمدزا است. همانند تمام کسانی که در خشکی کار می‌کنند. با این تفاوت که افرادی که در خشکی کار می‌کنند از امنیت خاصی برخوردارند. در خشکی می‌توانی پس از اتمام ساعت کاری در منزل به استراحت بپردازی. اما دریانورد از لحظه‌ای که پا بر روی کشتی می‌گذارد تا آخرین لحظه‌ای که از آن خارج می‌شود با استرس روبه‌رو است و این استرس اجازه آسودگی به او نمی‌دهد. در حقیقت از همان زمان که اولین قدم را بر روی کشتی می‌گذاریم همه امیدمان به خداوند است.
کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران علاوه بر در اختیار داشتن کشتی‌های مدرن، کشتی‌های قدیمی و کهنه‌ای هم دارد که خوشبختانه همگی به سلامت دریاها را طی می‌کنند و بازمی‌گردند البته پس از توجه و عنایت خداوند عامل مهم دیگر وجود دریانوردان با تجربه، با اخلاق، دلسوز و مسئولیت‌پذیر ایرانی است. دریانوردان ایرانی بسیار دلسوز هستند، آنها کشتی را متعلق به خود می‌دانند. دریانوردان خارجی که بر روی کشتی‌ها کار می‌کنند این حس را دارند که باید دورانی را طی کنند و بروند. اما ما می‌دانیم که باید این کشتی را تحویل فردی مانند خودمان بدهیم و در این سلسله ممکن است مجدداً کشتی تحویل خودمان شود. بنابراین نباید رفع تکلیف کرد. بعد دیگر مسئله اعتقادات ما است چرا که اکثر ایرانی‌ها به حلال بودن درآمدشان معتقدند. در هر حال امیدوارم که همه دریانوردان عزیز در خدمت به کشور موفق باشند و خداوند متعال پشتیبانشان باشد.

منبع : ماهنامه پیام دریا