نکاتی درباره انتخاب عینک آفتابی

▪ چه زمانی استفاده از عینک آفتابی توصیه می‌شود؟
۱) در تابستان که میزان تابش اشعه ماوراء بنفش B و A ـ (UVA و UVB) حداقل سه‌برابر بیشتر از زمستان است.
۲) وقتی که در کنار ساحل یا در داخل آب هستید.
۳) در هنگام شرکت در مسابقه‌های ورزشی زمستانی به‌خصوص در ارتفاعات
۴) در هنگام استفاده از داروهای ایجادکننده حساسیت به نور
▪ چه عینکی باید خریداری کرد؟
اکثر عینک‌های آفتابی برای محافظت از چشم‌ها در برابر پرتوهای مضر نور خورشید طراحی شده‌اند. برچسب روی عینک، محافظت در برابر اشعه ماوراءبنفش و سایر امواج نورانی طبیعی را مشخص می‌کند. در ادامه به برخی از نکته‌های مهم در انتخاب عینک‌های آفتابی اشاره می‌شود.
▪ ویژگی‌های عینک آفتابی مناسب چیست؟
عینک آفتابی خریداری شده باید دارای این ویژگی باشد.
مواجهه طولانی مدت با اشعه ماوراء بنفش خورشید ارتباط نزدیکی با ابتلا به برخی بیماری‌های چشمی دارد. UVB نسبت به UVA خطرهای بیشتری برای چشم و پوست به دنبال دارد. عدسی‌های شیشه‌ای و پلاستیکی، امواج ماوراء بنفش را جذب می‌کنند، اما میزان جذب ماوراء بنفش با افزودن مواد شیمیائی خاص به عدسی در حین ساخت آن و یا پوشاندن سطح عدسی با این مواد بعد از ساخت، افزایش می‌یابد. در هنگام خرید، نوعی از عینک آفتابی را که مانع از ورود ۹۹ یا ۱۰۰ درصد امواج ماوراء بنفش به چشم می‌شود، انتخاب کنید. برچسب برخی از کارخانه‌ها بیان‌گر جذب اشعه ماوراء بنفش تا ۴۰۰ نانومتر می‌باشد، که به معنای جذب ۱۰۰ درصد اشعه ماوراء بنفش می‌باشد.
▪ تراش و صیقل
ممکن است از روش‌های مختلف صیقلی نمودن سطح عدسی برای بهبود کیفیت سطح آن استفاده شود. قبل از خرید عدسی از ساخت مناسب آن مطمئن شوید. برای قضاوت در مورد کیفیت عدسی عینک‌های محافظ، به یک نمای مستطیل شکل (شبیه کاشی کف) نگاه کنید. عینک را در فاصله مناسب نگه دارید و یکی از چشم‌ها را بپوشانید. عینک را به آرامی از سمتی به سمت دیگر و سپس از بالا به پائین حرکت دهید. اگر خطوط مستقیم باقی بمانند، عدسی مناسب است. اگر خطوط به‌خصوص در مرکز عدسی جابه‌جا شوند، عدسی عینک موردنظر کیفیت مناسبی نداشته و بهتر است عدسی دیگری را برای خرید انتخاب کنید.
▪ ضریب مقاومت
هیچ عدسی کاملاً ضدضربه نیست، ولی در صورت برخورد سنگ یا توپ، احتمال شکستن عدسی‌های پلاستیکی کمتر از انواع شیشه‌ای می‌باشد. در بسیاری از عینک‌های آفتابی مخصوص ورزش، پلاستیک پلی‌کربنات به‌کار برده می‌شود، زیرا استحکام بیشتری دارد، ولی به راحتی خراشیده می‌شود. اگر قصد خرید عدسی‌هائی از جنس پلی‌کربنات دارید، از انواع دارای پوشش ضدخش استفاده کنید.
▪ عدسی‌های پلاریزه
عدسی‌های پلاریزه، انعکاس امواج نور خورشید از سطوح صاف مثل سطح زمین یا آب را از بین می‌برند. پلاریزاسیون در جذب اشعه ماوراء بنفش هیچ نقشی ندارد، اما بسیاری از لنزهای پلاریزه به علت ترکیب با ماده محافظت‌کننده ماوراء بنفش، خاصیت جذب این اشعه برچسب آن را بررسی کنید. این عدسی‌ها به‌خصوص برای رانندگی و ماهیگیری مناسب هستند.
▪ فریم (قاب) عینک
قاب عینک باید به‌ گونه‌ای طراحی شود که از ورود اشعه نورانی به چشمان شما جلوگیری کند. ورود اشعه ماوراء بنفش از اطراف فریم‌های معمولی، فواید عدسی‌های محافظ را کاهش می‌دهد. عینک‌هائی که دارای فریم‌های بزرگی هستند، می‌توانند چشمان شما را از تمامی زوایا حفظ کنند.
▪ ممانعت از ورود ۹۰ اشعه مادون قرمز
پرتوهای مادون قرمز بخش دیگری از طیف نامرئی امواج نوری را تشکیل می‌دهند، که به اعتقاد اغلب محققان در شرایط عادی خطری برای چشم ندارند، ولی به علت اثرهای گرمائی و حرارتی خود، در شرایطی که فرد به‌طور اتفاقی و یا در زمانی طولانی در معرض این امواج قرار می‌گیرد، می‌توانند به چشم‌ آسیب برسانند. از این‌رو توصیه می‌شود افرادی مانند خلبانان، کوهنوردان و یا کسانی که در ارتفاعات زندگی می‌کنند، به دلیل احتمال مواجهه با این امواج، از عینک‌هائی که قادر به جذب امواج مادون قرمز باشند استفاده نمایند.
▪ بیماری‌های شبکیه
ابتلا به برخی بیماری‌های چشمی از قبیل دژنرسانس ماکولا و یا دیستروفی شبکیه، خطر بالاتری برای ابتلا به آسیب‌های چشمی ناشی از اشعه ماوراء بنفش فراهم می‌نمایند. برای احتیاط بیشتر، استفاده از عینک‌های آفتابی در هنگام حضور در هوای آزاد، توصیه می‌شود، زیرا در این شرایط مکانیسم‌های جبرانی و عملکردی ـ حفاظتی دستگاه بینائی شما به خوبی کار نمی‌کنند.
▪ داروهای ایجادکننده حساسیت نسبت به نور
داروهائی که موجب افزایش حساسیت پوست به نور خورشید می‌شوند، چشم‌ها را نیز نسبت به نور حساس‌تر می‌سازند. در صورت مصرف هریک از داروهای زیر برای رعایت موارد احتیاط با چشم‌پزشک خود مشورت نمائید:
ـ پسورالن (در بیماری پسوریازیس مصرف می‌شود)
ـ تتراسایکلین
ـ داکسی سایکلین
ـ آلوپورینول
ـ فنوتیازین
در هنگام مصرف داروهای فوق‌الذکر، استفاده از عینک‌های آفتابی و کلاه در صورت حضور طولانی مدت در هوای آزاد، لازم است. در صورتی‌که اخیراً تحت درمان برای تعلیل ماکولای وابسته به سن بوده‌اید، حفاظت از چشم‌ها در برابر نور خورشید توصیه می‌شود.
▪ استفاده‌کنندگان از لنزهای تماسی
لنزهای تماسی ممکن است قادر به حفاظت چشم‌های شما در برابر اشعه ماوراء بنفش نباشند، ولی لنزهای تماسی با قابلیت محافظت از اشعه ماوراء بنفش نیز در دسترس می‌باشند. اگر لنز تماسی شما اشعه ماوراء بنفش را جذب نمی‌کند، باید برای محافظت چشم‌های خود از عینک آفتابی استفاده نمائید.
▪ در چه مواردی عینک آفتابی مؤثر نیست؟
عینک‌های آفتابی نمی‌توانند چشمان شما را در مقابل نورهای بسیار شدید برخی منابع تولیدکننده نور محافظت کنند. جوشکاری، نورهای شدید برنزکننده، شرایط شدید برفی و یا نگاه مستقیم به نور آفتاب (مثلاً در حین خورشید گرفتگی) می‌تواند به شدت به چشمان شما آسیب برساند. نگاه مستقیم به هریک از این منابع نورانی بدون محافظت مناسب، می‌تواند سبب ابتلای قرنیه به فتوکراتیت و یا حتی آسیب به شبکیه و از دست رفتن دائمی دید مرکزی شود. استفاده از عینک‌های آفتابی مناسب در فعالیت‌های روزمره خارج از منزل، کلید محافظت چشم‌های شما از صدمه‌های وابسته به نور خورشید است. بهترین عینک‌های آفتابی آنهائی هستند که ۱۰۰ اشعه ماوراء بنفش را جذب نموده، بهترین کیفیت اپتیکی و کم‌ترین احتمال شکسته شدن را داشته باشند.
چگونه می‌توان چشمان کودکان را در مقابل اشعه ماوراء بنفش محافظت کرد؟
خطرها و عوارض اشعه ماوراء بنفش در نوزادان و کودکان بالاتر می‌باشد، زیرا عدسی چشم در این گروه شفاف‌تر است.
هنگامی‌که کودک خود را به فضای آزاد می‌برید به نکته‌های زیر توجه کنید:
ـ به کودک خود آموزش دهید که هرگز به‌طور مستقیم به نور خورشید نگاه نکند.
ـ برای متقاعد ساختن کودک خود جهت استفاده از عینک آفتابی، به او اجازه دهید تا مدل عینک را با سلیقه خودش انتخاب کند.
ـ اگر کودک شما عینک آفتابی را تحمل نمی‌کند، برای محافظت از اشعه ماوراء بنفش باید از یک کلاه لبه‌دار استفاده کند.
ـ استفاده از عینک‌های آفتابی و کلاه‌ را حتی در روزهای ابری به کودک خود یادآوری کنید، زیرا بخش عمده‌ای از اشعه نور خورشید حتی در این روزها نیز از بین این ابرها عبور می‌کند.
ـ بین ساعت ۱۰ صبح تا ۶ عصر کودک خود را دور از نور خورشید نگه دارید.
ـ کودکان کمتر از ۶ ماه باید از مواجهه با نور مستقیم خورشید دور باشند، در صورتی‌که کودک خود را به هوای آزد می‌برید از سایه‌بان یا چتر استفاده نمائید.
ـ با توجه به این‌که کودکان همواره والدین خود را الگو قرار می‌دهند، در هنگام بیرون رفتن از منزل عینک آفتابی و کلاه استفاده کنید.

منبع : ماهنامه اقتصاد خانواده