مقایسه شاخصهای توسعه کارآفرینی در کشورهای منتخب

● چكیده
كشورهای پیشرفته از دهه‌های قبل و برخی از كشورهای درحال توسعه در دهه‌های اخیر، با توجه به نقش موثر و مثبت كارآفرینان اقتصادی در توسعه جامعه این پتانسیل را برای رویارویی با مشكلاتی چون ركود، تورم و كمبود امكان اشتغال به كار گرفته‌اند و برای گسترش آن كارهای بسیار انجام داده‌اند. برای پی بردن به تاثیر كارها و برنامه‌های كشورها در توسعه كارآفرینی، در این مقاله شاخص‌های كارآفرینی كه با توسعه اقتصادی ارتباط دارد و دربرگیرنده تولید ناخالص داخلی به ازای هر نفر شاغل، توانایی سرمایه‌گذاری مخاطره‌آمیز برای توسعه و كسب و كار، درك مدیران از كارآفرینی و هزینه «تحقیق و توسعه» است، در برخی كشورهای برگزیده، بررسی شده است.
این مقاله همچنین در برگیرنده كارها و برنامه‌های گسترده و گوناگونی است كه برای كارآفرینی در كشورهای ایتالیا و مالزی صورت می‌گیرد.
۱) پیشگفتار
در اقتصاد رقابتی و مبتنی بر بازار جهان امروز كه با تغییر و تحولات پرشتاب محیط بین‌المللی، گذر از جامعه صنعتی به جامعه اطلاعاتی و دگرگونی اقتصاد ملی به اقتصاد جهانی همراه است، كارآفرینی را به مثابه «موتور توسعه اقتصادی» به كار گرفته‌اند، زیرا می‌تواند در رشد و توسعه اقتصادی كشورها كه سبب افزایش بهره‌وری، ایجاد اشتغال و رفاه اجتماع خواهد شد، نقش مهمی داشته باشد. برخی اجزای كارآفرینی را می‌توان نوآوری، خطرپذیری معتدل، جستجوی فرصتها و تجهیز منابع برای بهره‌برداری از آنها از راه ایجاد كسب و كارهای جدید یا دگرگونی سازمانها دانست. در واقع، فرآیند كارآفرینی دستاورد كسانی است كه میل شدید به كامیابی دارند و سخت‌كوشی، پافشاری، ریسك‌پذیری، دورنماسازی شگفت‌انگیز از جمله ویژگیهای روحی‌-روانی آنهاست. با این باور، كارآفرین كسی است كه با ایده و اندیشه نو و با ایجاد یك كسب و كار، محصول جدید را به جامعه معرفی می‌كند. اصولاً این‌گونه كسان در همه جوامع حضور دارند و یك بستر و زمینه مناسب می‌تواند این حضور را پررنگتر سازد. [۱]
كشورهای پیشرفته از دهه‌های قبل و برخی كشورهای در حال توسعه در دهه‌های اخیر، باتوچه به نقش مؤثر و مثبت كارآفرینان اقتصادی در توسعه جامعه، از این پتانسیل برای رویارویی با مشكلاتی چون ركود، تورم و بیكاری و نبود امكان اشتغال بهره‌برداری كرده‌اند. [۲] تدوین استراتژی‌ها، سیاست‌ها و برنامه‌های لازم برای گسترش روحیه و رفتار كارآفرینانه، آموزش و مشاوره، ایجاد فضای مناسبتر برای فعالیت كارآفرینان در زمینه‌های گوناگون اقتصادی‌-اجتماعی، رفع موانع و ایجاد ارتباط و همكاری بین آنها و تسهیل دستیابی آنها به بازارهای جهانی از جمله كارهایی است كه در این زمینه صورت گرفته و دستاوردهای چشمگیر نیز داشته است.[۳]
از سال ۱۹۹۷، با همكاری مراكز معتبر دانشگاهی در برخی كشورها، مدل«جی.ای.ام» (Global Entrepreneurship Monitor) برای ارتباط بین كارآفرینی و رشد اقتصادی طراحی شد و مطالعات لازم در این زمینه براساس سه سئوال محوری به این شرح صورت گرفت. [۴]
▪ فعالیت‌های كارآفرینی بر رشد اقتصاد ملی و رفاه جامعه چگونه اثر می‌گذارد؟
▪ فعالیت‌های آغاز كسب و كار میان كشورهای گوناگون تا چه اندازه با هم تفاوت دارند؟
▪ با كدام معیارها می‌توان یك كشور را كارآفرین معرفی كرد و چگونه می‌توان فعالیت‌های آغاز یك كسب و كار را محدود كرد یا گسترش داد؟
در سال ۱۹۹۹ این الگو در ده كشور آمریكا، انگلیس، آلمان، فرانسه، ایتالیا، ژاپن، كانادا، فنلاند، دانمارك و اسرائیل بررسی شد و در سال ۲۰۰۰ كشورهای آرژانتین، استرالیا، بلژیك، برزیل، هند، ایرلند، كره‌جنوبی، نروژ، سنگاپور، اسپانیا، و سوئیس هم به آنها پیوستند كه دستاوردهای این پژوهش را به این شرح می‌توان بیان كرد:
▪ فعالیت‌های كارآفرینانه در كشورها بسیار متفاوت است.
▪ سیاستهای مناسب و افزایش توان كارآفرینی یك جامعه (از جمله مهارتها و انگیزه‌ها) بیشترین تأثیر را در گسترش كارآفرینی دارد.
▪ شركت زنان در كارآفرینی ضرورتی دراز مدت برای اقتصاد است.
▪ برای رسیدن به دستاوردهای پایدار و بلندمدت، سیاست‌ها باید جوانان زیر ۲۵ سال و افراد بالای ۴۴ سال را به كارآفرینی فراخواند و تشویق كند.
▪ هر دولتی كه متعهد به پیشرفت اقتصادی است، باید زمینه حمایتهای لازم را از همه جنبه‌های سیستم اقتصادی كه هادی و حامی افزایش بسترهای كارآفرینی هستند، از جمله به كمترین رساندن مالیات‌ها، دسترسی به نیروی كار، كاهش هزینه‌های نیروی انسانی غیر حقوق بگیر، كاهش مقررات و آسان‌سازی كسب و كار توسط دولت را فراهم سازد.
▪ سیاستها باید راهگشای گسترش سرمایه‌گذاریهای مخاطره‌آمیز و برانگیختن انگیزه‌های افراد خصوصی برای سرمایه‌گذاری بهینه در مراحل نخست هر گونه كسب و كار باشد.
در كشور ما اكنون، به رغم داشتن جمعیتی هوشمند و مستعد و نیز برخورداری از منابع طبیعی فراوان، تولید ناخالص داخلی (GDP) در سطح پائین است، شمار قابل توجهی از نیروهای جوان و حتی تحصیلكرده از امكان اشتغال بی‌بهره‌اند و بر اولویت ایجاد كار در دیگر فعالیتهای دولتی در سطوح گوناگون تأكید می‌شود. افزون بر این بسیاری از شركت‌ها، به سبب بهره‌وری اندك، فقدان تقاضا و غیره در آستانه تعطیلی هستند یا تعطیل شده‌اند و امكانات رقابتی كشور هم در بازارهای جهانی اندك است، از این رو ، «توسعه كارآفرینی» رویكردی ضروری است.[۲]
در این مقاله شاخصهای توسعه كارآفرینی در كشورهای برگزیده بررسی و مقایسه شده است. كشورهای مطالعه‌شده ۲۴ كشور مجارستان، فرانسه، اتریش، ایسلند، تركیه، یونان، فنلاند، سوئیس، ایرلند، اسپانیا، نروژ، ایتالیا، لهستان، آلمان، بلژیك، جمهوری چك، پرتغال، انگلستان، هلند، دانمارك، سوئد، لوكزامبورگ، روسیه، اسلوونی هستند.[۴] این كشورها با چهار شاخص مهم اقتصادی مرتبط با كارآفرینی، مقایسه و رتبه‌بندی شده‌اند، شاخص‌ها عبارتند از:
▪ سرانه تولید ناخالص داخلی به ازای هر نفر شاغل.
▪ توانایی سرمایه‌گذاری مخاطره‌آمیز برای توسعه كسب وكار در كشور.
▪ وسعت و دامنه درك مدیران كشور از كارآفرینی.
▪ هزینه كل تحقیقات در كشور.
سپس به منظور آشنایی با سیاستها و برنامه‌های حمایت از كارآفرینی به مطالعه مورد كارآفرینی در ایتالیا می‌پردازیم.
۲) مقایسه شاخصهای توسعه «كارآفرینی»
▪ سرانه تولید ناخالص داخلی به ازای هر نفر شاغل
در كشورهای پیشرفته، از جمله آلمان، هلند، فرانسه و ایتالیا، حدود ۶۰ درصد و در دیگر كشورها حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد اشتغال دستاورد «كارآفرینی» و شركت‌های كوچك و متوسط است كه بیش از نیمی از تولید ناخالص داخلی این كشورها را تولید می‌كنند. از این رو، شاخص سرانه تولید ناخالص داخلی، به ازای هر نفر شاغال، نشان‌دهنده اهمیت رشد و توسعه كارآفرینی و شركت‌های كوچك و متوسط در این كشورهاست . در این مقایسه كشورهای لوكزامبورگ و بلژیك با بیش از ۶۰۰۰۰ دلار آمریكا در رده‌های نخست و كشورهای تركیه و روسیه با كمتر از ۲۰۰۰۰ دلار آمریكا در رده‌های آخر هستند. همانگونه كه دیده می شود، در بیشتر كشورهای پیشرفته تولید ناخالص داخلی به ازای هر نفر شاغل بسیار قابل توجه است و كشورهای كمتر توسعه‌یافته(و بیشتر بلوك شرق) تفاوت بسیاری با آنها دارند.
▪ توانایی سرمایه‌گذاری مخاطره‌آمیز برای توسعه كسب و كار
این شاخص از شاخص‌های مهم برای ارزیابی كارآفرینی است. در واقع، هرچه توانایی سرمایه‌گذاری مخاطره‌آمیز در كشوری بیشتر باشد، توسعه كسب و كار و در نتیجه كارآفرینی در آن كشور بیشتر خواهد بود.[۲]. برای مقایسه این توانایی كشورها بر اساس مقیاس۱۰-۱ امتیازبندی شده‌اند. این مقایسه نشان می‌دهد كه كشورهای پیشرفته دارای توانایی سرمایه‌گذاری مخاطره‌ آمیز خوبی برای توسعه كسب و كار هستند.
▪ چگونگی درك مدیران كشور از كارآفرینی
با توجه به اهمیت عملكرد مدیران در تدوین خط مشی‌ها و اجرای برنامه‌ها كه در گسترش و ترویج كارآفرینی مهم و كارساز است، شاخص چگونگی درك مدیران كشور از كارآفرینی می‌تواند اثر بسزایی در تحقق این هدف داشته باشد.[۲] علاوه بر كشورهای پیشرفته، كشورهای كمتر توسعه‌ یافته اروپا و نیز كشورهای عضو بلوك شرق توجه ویژه‌ای به این موضوع دارند و مدیران این كشورها، اهمیت كارآفرینی را در رشد و توسعه اقتصادی، مانند كشورهای پیشرفته به خوبی درك می‌كنند. امتیازهای كشورهای مورد بررسی در این برآورد نزدیك به هم است.
▪ هزینه كل تحقیقات
تحقیق و توسعه می‌تواند پدیدآورنده فرصتهای تجاری جدید باشد و سبب رشد كارآفرینی و شركت‌های كوچك و متوسط شود.[۲] بر این اساس، كشورهای اروپایی پیشرفته كه در شمار ۷ كشور صنعتی جهان هستند(آلمان‏، فرانسه، انگلستان و ایتالیا) اهمیت ویژه‌ای به تحقیق و توسعه می‌دهند و هزینه‌های هنگفتی را صرف آن می‌كنند. پس از این كشورها دیگر كشورهای پیشرفته اروپا، از جمله سوئد و هلند هستند، اما بیشتر كشورهای عضو بلوك شرق هزینه‌های بسیار اندك به این كار اختصاص می‌دهند.
۳) مطالعه موردی كشور ایتالیا
كشور اروپایی ایتالیا كه در شمار ۷ كشور صنعتی پیشرفته جهان است، ۵/۵۷ میلیون نفر جمعیت دارد و سرانه تولید ناخالص داخلی آن حدود ۲۳۰۰۰ دلار برآورد می‌شود. نرخ بیكاری نیز در آن حدود ۱۲ درصد است.[۷و۶و۵].
تعداد شركت‌های كوچك و متوسط ایتالیا حدود ۹۵ درصد مجموع شركتهای این كشور (حدود۳/۳ میلیون شركت ایتالیایی) است و این شركتها حدود ۵/۶ میلیون نفر كارگر دارند كه میانگین تعداد كارگر در هر یك كمتر از ۱۰ نفر است، یعنی رویهم ۴۷ درصد نیروی كار ایتالیا را در بردارند. در این مطالعه با توجه به نقش كارآفرینی و شركتهای كوچك و متوسط در شركتهای ایتالیا موارد گوناگونی به این شرح بررسی شده است:
▪ محیط كارآفرینی در ایتالیا
الف ) محتوای اجتماعی كشور
۱) آموزش
بهره‌گیری از فرصت‌ها در گرو آن است كه افرادی با دانش كافی و مربوطه وجود داشته باشند. افزایش فرآورده‌ها و گسترش خدمات تازه نیاز به مهارت دارد و دستیابی به محصولات تخصصی‌تر یا بهتر آموزش بالا می‌خواهد. پژوهش‌های «جی.ئی.ام» نشان می‌دهد كه سه چهارم كسب و كارها را كسانی كه تحصیلات دانشگاهی ندارند، به راه انداخته‌اند. استعداد كارآفرینی ایتالیایی‌های دارای مدرك دیپلم نیز از همتایانشان در كشورهای دیگر و از دیگر گروهها در ایتالیا بیشتر است.
۲) درآمد
اختلاف درآمد دومین شاخصی است كه با دامنه ایجاد كسب و كار رابطه تنگاتنگ دارد (همبستگی ۸ درصد). درجه اختلاف درآمد با تقسیم درآمد كل ۲۰ درصد از ثروتمندترین افرادجامعه بر كل درآمد ۲۰ درصد از كم‌درآمدترین افراد جامعه به دست می‌آید. این نسبت از ۶/۳ برای دانمارك و فنلاند تا ۴/۹ برای آمریكا متفاوت است و ایتالیا نیز با ۱/۵ در رده میانی است. البته، این اختلاف درآمد مفید است، زیرا وقتی سرمایه‌گذاری خارجی نباشد، كارآفرینان باید پس‌اندازهای خصوصی را به كار اندازند.
۳ ) دموگرافی جمعیت
امكان ایجادكسب وكارها تا اندازه بسیار به توزیع نسبی جمعیت بستگی دارد. توزیع ایتالیایی‌ها در حال تغییر است. برخلاف دیگركشورها، در ایتالیا درصد شروع و ایجاد كسب و كارها درمیان نسل جوان بیشتر است، در حالی كه در دیگر كشورهای GEM سطح این فعالیت‌ها در میان گروه سنی ۴۴-۲۵ سال مردان از بقیه بیشتر است ( در ایتالیا۶/۸ درصد)،اما دردیگر كشورها مردان نسبت به زنان بیشتر فعال هستند، اما در ایتالیا این نسبت دو برابر است و باید بیشتر مشاركت كنند. كاهش جمعیت تا ۱۲ درصد در ایتالیا به طور بالقوه بر فعالیت‌های كارآفرینی اثر می‌گذارد و باید دولت دیگر گروههای سنی را تشویق به كارآفرینی نماید.
ب ) شرایط كسب وكار ملی
رشد تولید ناخالص داخلی( GDP ) و نرخ بیكار معیارهایی برای ارزیابی شرایط كسب و كار در یك جامعه هستند رشد تولید ناخالص داخلی ایتالیا كمتر از میانگین رشد دیگر كشورهای اتحادیه اروپاست ونرخ بیكاری در آن ۵/۱۲ درصد برآورد می‌شود كه نسبت به دیگر كشورهای اروپا بالاست. افزایش نرخ بیكاری در ایتالیا را بیشتر ناشی از قوانین سخت بازار نیروی كار ایتالیا می‌دانند. از این رو، به سبب بالا بودن هزینه‌های نیروی كار، شركت‌های كوچكتر، به ویژه كارآفرینان تازه، بیشتر به نیروی كار پاره‌وقت و ثبت نشده متوسل می‌شوند كه البته از این شیوه انتظار توسعه مهارتها نمی‌رود و برای هم كارمند و هم كارفرما مخاطره‌آمیز است.پ ) شرایط چارچوب كاری كارآفرینانه
توانایی دستیابی به منابع مالی یكسان، دسترسی به خدمات شغلی، انتقال مؤثر تحقیق و توسعه و آموزش مفید از جمله عواملی هستند كه در فعالیت‌های كارآفرینانه نقش سازنده دارند. در ایتالیا نامربوط‌ترین جنبه‌های محیط كارآفرینان عبارتند از:
۱) انتخاب روشهای مالی
۲) فقدان R&D و انتقالهای تكنولوژی
▪ بخش كارآفرینانه ایتالیا
بر اساس مطالعات GEM ، بخش كارآفرینانه ایتالیا با این شیوه‌ها ارزیابی می‌شود:
- درك فرصت‌های كارآفرینانه
مردم كسب و كارها را آغاز می‌كنند، زیرا بر این باورند كه فرصت‌های سودآور وجود دارد. ۲۵ درصد از پاسخ‌دهندگان ایتالیایی عقیده دارند كه در ۶ ماه آینده فرصت‌های خوبی برای آغاز كسب وكار در جایی كه آنها زندگی می‌كنند، وجود دارد و امیدوار كننده است. ( در میان آمریكایی‌ها، بیش از ۵۰ درصد چنین باوری دارند.)
- انگیزه و ظرفیت كارآفرینانه
فعالیت كارآفرینانه در هنگامی صورت می‌گیرد كه افراد علاوه بر آگاهی و درك موقعیتها، ظرفیت بهره‌برداری از این فرصت‌ها را داشته باشند و ظرفیت كارآفرینانه هم برآیند مهارت‌های لازم است. یك شاخص ارزیابی مهارت‌های كارآفرینانه تعداد مالكان و مدیران نسبت به تعداد افراد جامعه است كه فقط ۷/۶ درصد افراد بزرگسال مورد بررسی در ایتالیا در این گروه قرار می‌گیرند. در ایتالیا علاوه بر انگیزه‌های مادی، برخورداری از احترام اجتماعی نیز از انگیزه‌های مهم كارآفرینی است و در ایتالیا، همبستگی مثبت میان نرخ شروع كسب وكار و سنجش احترام كارآفرینان ۴۵ درصد برآورد می‌شود.(آمریكا بیش از ۸ درصد) در مقایسه GEM ، ایتالیا در رده میانی قرار دارد و باید با تغییراتی به سطوح بالاتر برسد.
- اختلافات جغرافیایی
شركت‌های كوچكتر بیشتر درمناطق صنعتی ایتالیا مشاهده می‌شوند و این به سبب توانایی این مناطق در گسترش همكاری و رقابت‌هاست و در مناطق صنعتی از مزیت‌ها همچنین امكان برخورداری از سرمایه‌های اجتماعی و تبادل دانش و اطلاعات وجود دارد.
▪ آینده كارآفرینی در ایتالیا
بر اساس مطالعات GEM ، در ایتالیا به این موارد باید توجه شود:
- انتقال‌های R&D و تكنولوژی
- انتخاب‌های مناسب برای سرمایه‌گذاری وتأمین مالی
- قابلیت انعطاف بازار نیروی كار
- تفاوت‌های ناحیه‌ای
- ساختار جمعیت
▪ كارهاو برنامه‌های دولت ایتالیا برای گسترش كارآفرینی
كارها و برنامه‌های دولت ایتالیا برای گسترش كارآفرینی در این كشور به این شرح بوده است:
الف) آموزش یك جامعه كارآفرینانه
- طرح آشنایی دانش‌آموزان سال آخر دبیرستان با شركت‌ها (با همكاری سازمانهای كسب و كار و شركت‌های كوچك و متوسط).
- پدیدآوردن سیستم آموزش حرفه‌ای – فنی بالاتر (FIS) برای تأمین نیاز شركت‌های كوچك و متوسط در زمینه آموزش كارگران سطح متوسط (كارگران فنی، حرفه‌ای، ماهر و ...)
- اجرای پروژه پایلوت آموزش فنی بالاتر (IFTS) برای آموزش محققان سطح بالا، تكنسین‌ها، مدیران واپراتورهای تولید(بیش از ۵۰ درصد كاركنان آموزشی از شركت‌ها تأمین می‌شوند). به این منظور ۶۰۰ دوره آموزشی با ۷۰ میلیون دلار هزینه در سال ۲۰۰۰ برگزار شده است.
- اجرای طرح ویژه«آموزش شركت » توسط اتاقهای بازرگانی (۸۱۱ طرح آموزشی برای ۱۳ هزار دانش‌آموز اجراء شده است).
- برگزاری دوره‌های مهندسی صنایع و مدیریت در بیش از ۲۰ دانشگاه ایتالیا، چنانكه دانشكده مدیریت كسب و كار باكونی SDA) ۸۵۵) دوره برگزار كرده است كه هزار نفر در آنها آموزش دیده‌اند.
- تشكیل دوره فوق‌لیسانس مدیریت شركت‌های كوچك به مدت ۱۲ ماه برای افراد زیر ۲۸ سال كه می‌خواهند در آینده كسب و كار خانوادگی راه بیاندازند.
ب) دسترسی به منابع مالی برای شركت‌های كوچكتر و در یك مرحله زودتر، و منابع مالی برای شركت‌های در حال توسعه و تكنولوژیكی
- نبود شبكه‌های فرشتگان كسب و كار در ایتالیا
- دادن وام بدون وثیقه به افراد جوان و بیكار توسط سازمان كارآفرینی جوانان (تا فوریه سال ۲۰۰۰ برای اجرای ۲۱۲ پروژه سرمایه‌گذاری كرده‌اند ونیز هزار شركت تأسیس شده استهٔ.
- ایجاد سیستم condifi كه دربرگیرنده شركتها، اتاقهای بازرگانی و انجمن‌های كارآفرینی و تضمین كننده تأمین مالی و دسترسی آسان به اعتبارات یا وام‌های بانكی، بویژه برای حمایت مالی از شركت‌های كوچك ومتوسط است. درسال ۱۹۹۸ دریافت حدود ۳/۶ میلیارد دلار برای ۸۵۰۰۰۰ شركت تضمین شده است.
- ایجاد صندوق تضمین مركزی برای شركت‌های كوچك و متوسط.
- در سرمایه‌گذاری اولویت با طرحهای نوآورانه است. تا كنون ۱۳ میلیارد دلار برای ۸۶۰۰۰۰ شركت سرمایه‌گذاری شده است.
- قانون ۴۴۸ سال ۱۹۹۲ به شركتهایی كه در نواحی اقتصادی ضعیف هستند، امتیازهایی می‌دهد. ۶۴ درصد این سرمایه‌های به منطقه جنوب و ۸۲ درصد به شركت‌های كوچك و متوسط اختصاص یافته است.
- اجرای طرح «مالیات درآمد دوگانه» در سال ۱۹۹۷ به منظور تحریك سرمایه‌گذاری شركت‌ها، از راه كاهش مالیات سرمایه‌هایی كه دوباره به كار گرفته می‌شود.
- دادن امتیازاتی به فعالیت‌های كارآفرینانه بدیع و به نوآوری‌های جوانان زیر ۱۸ تا ۳۵ ساله، مانند دادن كمك‌های بلاعوض و وام‌های كم‌بهره.
- تشویق جوانان و زنان به ایجاد شركت با بهره‌گیری از اعتبارات مالی و مالیاتی
پ ) پدیدآوردن امكان تحقیق و نوآوری و بهره‌گیری شركت‌های كوچك و متوسط از اختراع‌های ثبت شده.
- افزایش سرمایه ‌گذاری شركت‌ها در كارهای پژوهشی.
- تصویب قانون ۳۱۷ سال ۱۹۹۱ برای دادن امتیازهای مالیاتی به شركت‌هایی كه در زمنه نوآوری سرمایه‌گذاری می‌كنند.
- دادن كمك‌های مالی (۱۴ هزار دلار در سال برای هر كارمند جدید) به شركت‌های كوچك و متوسطی كه برای امور تحقیقاتی، فارغ‌التحصیلان و متخصصان را استخدام می‌كنند.
- اجرای بناه انتشار نوآوری تكنولوژیك (DIT ) توسط شبكه اتاق‌های بازرگانی در سراسر ایتالیا.(از سال ۱۹۹۰ بیش از ۲ هزار شركت كوچك و متوسط برای توسعه قابلیت‌هایشان در زمینه تكنولوژی و نوآوری در بازار، از این برنامه بهره گرفته‌اند.)
- قانون ۱۴۰ وزارت صنایع، امتیازهایی به شركت‌های كوچك و متوسط می‌دهد كه در برگیرنده سرفصل‌هایی برای تحقیق، توسعه و نوآوری در بودجه آنهاست.
- ایجاد ۲۰ مركز اطلاعاتی ناحیه‌ای برای افزایش آگاهی كاربران بالقوه از پتنت‌ها
- كامپیوتری كردن سیستم ثبت پتنت كه طرحی در دست اجراء است.
- دادن جایزه بازرگانی (Ecommerce ) به شركت‌های كوچك و متوسطی كه با اینترنت كار می‌كنند.
ت ) بهبود دیدگاه خدمات هدایتی
- تأسیس آژانس جدید Sviluppo Italia برای توسعه فعالیتهای كارآفرینانه ناحیه‌ای (از جمله فعالیت‌های این آژانس كمك به ارتقای تولید، ایجاد امكان اشتغال برای كارآفرینان جوان، گسترش سرمایه‌گذاریها و حمایت از نوآوری بوده است.)
- تألیف كتابچه راهنما برای شناخت ارائه‌دهندگان خدمات،از جمله شركت‌ها، سازمانها، كنسرسیوم‌ها و صادركنندگان به شركت‌های كوچك و متوسط كمك می‌نماید تا بتوانند به بازار متصل شوند. ۷۰۰ شركت مشاوره‌ای و كارشناسی ثبت شده است و هر ماه بیش از ۱۰۰۰ درخواست از اینترنت دریافت می‌شود.
- راه‌اندازی سیستم ملی ارتباط از راه دور ثبت شركت‌ها به وسیله سیستم اطلاعاتی Infocamereث ) بهبود امور اداری
- تصویب قوانین Bassanini برای ساده كردن امور اداری، در سال ۱۹۹۸
- تدوین الگوی ایتالیایی بازارچه كسب و كار برای شركت‌ها(ساده‌سازی روش‌های اداری) در سال ۱۹۹۹ كه دربرگیرنده روش‌های دریافت مجوز برای تعیین محل، تأسیس، تجدید ساختار، گسترش، اتمام كار، شروع دوباره، انتقال، اجرای كارهای داخلی و تغییر محل واحدهای تولیدی است و همه را با هم ارائه می‌دهد و سند شهرداری برای كسب وكار است.
- تأسیس واحد Simplification task force در دفتر نخست‌وزیر، برای ساده‌سازی روشها و قوانین.
ج ) بهبود اشتغال و شرایط كاری
- گسترش كارهای پاره‌وقت با ۲۸۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری،یك دوره سه ساله و از سال ۲۰۰۰ كه صد هزار فرصت شغلی جدید ایجاد می كند.
- اجرای طرح گسترش شركت‌ها و سرمایه‌گذاری در جنوب در تابستان سال ۲۰۰۰ توسط
▪ در دانشگاههای ایتالیا
وزارت علوم ایتالیا برنامه‌ای را تدوین كرده است تا با همكاری دانشگاهها و دانشجویان، در توسعه یك ایده اساسی كمك و همراهی كند. بحث كارآفرینی و آموزش كارآفرینی نیز زمانی در وزارت علوم مطرح می‌شود كه دانشگاهیان، دانشجویان، مؤسسه‌ها و ... از وزارت علوم خواستار آن باشند. چنانكه اگر جامعه دانشگاهی و... خواستار گردهمایی و برپایی سمینار در این زمینه شود، وزارت علوم در برگزاری ان كمك و حمایت مالی خواهد كرد. كشور ایتالیا در سیستم دانشگاهی(در مقایسه با دیگر كشورهای اروپایی) برای توسعه كارآفرینی، كار مهمی انجام نداده است[۹]، هر چند بحث كارآفرینی دانشگاههای ایتالیا مطرح شده است [۱۴-۱۰]:
۱) دانشگاه بولوگانا
۲) انستیتو پلی تكینیك میلان
۳) انستیتوی دانشجویی
۴) دانشگاه ترنتو
۵) دانشگاه باكوئی
این مراكز در زمینه‌های آموزش، تحقیق، مشاوره در زمینه درس‌های كارآفرینی فعالیت دارند و نیز اتحادیه شركت‌های و اطاقهای بازرگانی با كمك مالی، از طرحهای خوب دانشجویان حمایت می‌كند.

نویسندگان:
حجت الله‌رضازاده ، کارشناس ارشد مرکز تحقیقات مهندسی صنایع و بهره‌وری دانشگاه صنعتی امیرکبیر
ناهیدشیخان، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات مهندسی صنایع و بهره‌وری دانشگاه صنعتی امیرکبیر
۴- منابع
۱- احمد پورداریانی،محمو، كارآفرینی: تعاریف، نظریات، الگوها، فصل اول(صفحات ۲۶-۱)، انتشارات شركت پردیس ۵۷ ، تابستان ۷۹.
۲- ناهید شیخان، حجت‌الله رضازاده، گزارش طرح پژوهشی«تجارب كارآفرینی در كشورهای منتخب»، مركز تحقیقات مهندسی صنایع و بهره‌وری دانشگاه امیركبیر، آذرماه ۱۳۸۱ ، ص۴.
۳-Gnyawali, D. and Fogel, D."Environments for Entreperneurship Development: Key Dimensions and Research Implications", Entrepreneurship theory and practice, Baylor Univerrsity, ۱۹۹۴,p۱۲۵-۴۰
۴- Paul D. Reynolds, Michael Hay, William D. By grave, S.michael Camp,"Global Entrepreneurship monitor, ۲۰۰۰ Executive Report," Babson College . Kauffman Center for Entrepreneurship Leadership, London Business School ۲۰۰۰, p (۴-۵)
۵- Basic and structural Data ۱۹۹۹/۲۰۰۰ – Federal Ministry of Education and Research
۶- National Accounts of OECD Countries, Main aggregate, Volume ۱, July۲۰۰۱
۷- National Entrepreneurship Assessment: ITALY ,۱۹۹۹ Executive Report, GEM
۸- Commision of the European Communities, Report on the Implementation of the Action plan to promote Entrepreneurship and Competitiveness, Brussels , ۲۷,۱۰,۲۰۰۰
۹- Knut Koschatzky & Daneila Rink,"Forderung Von Entrepreneurship un Grundungen im Ausland-offentliche fur-dermabnahmen und Aktivitaten and Hoch Schulen", Institute system technik un Innovations forshung, December ۲۰۰۱
۱۰-Universitat Bologana http://www.daziend.economia.unibo.it/
۱۱- politecnico Milano
http://www.impresapolitechico, polici. It/main/home.txt,htm
۱۲- Instituto di studi per la Dierziane e Gestinne di Impresa
htt://www.stoa.it/mba/programma. Htm
۱۳- Universita di trento http://www.unitn.it/inglish/industry/DISA.HTM
۱۴- Uneversita Bocconi http://www.Uni-bocconi.it

منبع : زنان کار آفرین