شام مسواک لالا!

روال زندگی همگی ما در انتهای شب و همزمان با سنگین شدن تدریجی چشم‌ها، تقریبا منطبق با همان تشبیه كودكانه است: شام، بوس، لالا، اما شاید باید جزء دیگری نیز به این روال افزود، چرا كه حالا شما بزرگ شده‌اید و ردیف منظم یا پراكنده‌ای از دندان‌ها روی آرواره‌های شما افزوده شده است!
موارد زیر توصیه‌هایی است كه شما باید به عنوان یك فرد صاحب دندان پیش از خواب به‌كار برید:
هرگز نشه فراموش!
دندانپزشكان روزی ۲ یا۳ نوبت مسواك را در هر روز به بیماران خود توصیه می‌كنند، اما چون بسیاری از افراد درگیر زندگی ماشینی شده‌اند و بیشتر از دو سوم وقت روزانه خود را در بیرون از منزل و در پرداختن به انبوهی از كارها و دلمشغولی‌ها می‌گذرانند، برخی از آنها با یك عقب‌نشینی معنی‌دار از موضع خود، تعداد وعده‌های مسواك روزانه را به یك نوبت، كاهش داده‌اند، البته با این پیش‌شرط كه دست كم پرداختن به دندان‌ها را در همین نوبت سرسری نگیرند و با دقت و حوصله آنها را مسواك بزنند.
خوردن سیب، جویدن آدامس، نوشیدن چای، كشیدن نخ دندان، دهانشویه دهان با آب‌نمك و حتی چرخاندن زبان دور دهان و روی دندان‌ها، هیچ كدام جایگزین مناسبی برای مسواك نیست، اگرچه هر یك از آنها در جای خود می‌تواند مفید باشد و تكمیل‌كننده عمل مسواك زدن.
اگر هر وعده روزانه مسواك را فراموش می‌كنید و پشت گوش می‌اندازید، نوبت آخر شب را به هیچ‌وجه فراموش نكنید. حتی اگر در انتهای شب به اندازه یك بار از جا بلند شدن و مسواك كشیدن دندان‌ها توان ندارید، دهانتان را با آب بشویید یا دست كم از خوردن خوراكی‌ها و آشامیدنی‌های شیرین قبل از خواب پرهیز كنید تا ذرات شیرینی و غذا كه عامل اصلی پوسیدگی‌اند، در تمام مدت شب، میان دندان‌های شما باقی نمانند.
● دندانتان را به سیخ نكشید!
اگر شما هم عضوی از طبقه متمول این شهر هستید كه برای شام در منوی رستوران‌ها غذاهای گوشتی را انتخاب می‌كنند، هیچ بعید نیست كه خلال كشیدن دندان‌ها بعد از صرف این غذای چرب و لذیذ، تبدیل به یكی از عادت‌های ناخودآگاه شما شده باشد. دوستان دیگری كه در طبقات پایین‌تر اجتماعی قرار می‌گیرند نیز از اینگونه عادت‌ها مستثنی نیستند؛ اگرچه با اندكی تفاوت از اجسامی‌مانند چوب‌كبریت، نخ خیاطی یا پلاستیك برای این كار استفاده می‌كنند. چه شكل كارخانه‌ای و ایده‌آل خلال دندان و چه انواع خود ساخته آن نه تنها كاركردی برای بهداشت دهان و دندان ندارند، كه عملا می‌توانند به بافت لثه آسیب وارد كنند و موجب زخمی‌شدن یا التهاب آن شوند. جایگزین بهتر و آبرومندانه این اجسام «نخ‌دندان» نام دارد كه اگر درست و مداوم استفاده شود، می‌تواند تا چهل درصد از ایجاد پوسیدگی جلوگیری كند. استفاده از نخ دندان، اگرچه در نگاه اول بسیار ساده و ابتدایی می‌رسد، اما ریزه‌كاری‌هایی دارد كه بدون دانستن آنها نخ كشیدن دندان‌ها كار چندان مفیدی برای حفظ سلامت دندان‌ها نخواهد بود. دندان‌پزشك شما در این زمینه می‌تواند شما را راهنمایی كند.
● دهان‌شویه برای همه
ممكن است شما از جمله افرادی باشید كه دچار التهاب و تحلیل لثه شده و انجام عمل جراحی لثه را تجربه كرده‌اید،‌به طور حتم دهان شویه گس و تلخ‌مزه‌ای به نام «كلرهگزیدین» را به یاد می‌آورید كه دندانپزشك پیش و بعد از انجام عمل جراحی آن را به شما توصیه كرده است. مهمترین اثر این دهان‌شویه كاهش التهاب لثه و كمك به بازگشت سلامت لثه است.
اما مصرف دهان‌شویه تنها به افراد دچار بیماری لثه محدود نمی‌شود. استفاده از دهان‌شویه، در كنار مسواك زدن و كشیدن نخ‌دندان، حلقه سوم وظایف بهداشتی شما در قبال دهان و دندانتان است. اگرچه هر یك از این اعمال نقش موثری در حفظ سلامت دندان‌های شما دارند، اما هیچ كدام جای دیگری را نمی‌گیرند و استفاده از هر سه برای داشتن دندان‌هایی سالم و عاری از پوسیدگی توصیه می‌شود.
● بی‌دندان‌ها معاف نیستند!
اگر شما تعدادی یا تمام دندان‌های خود را از دست داده‌اید، بیهوده به سایر اعضای خانواده از آن لبخند‌های فخرفروشانه نزنید. شما هم از مسواك زدن و رعایت بهداشت دهان معاف نیستید، اگرچه هیچ دندانی در دهان نداشته باشید.
پروتز متحرك (دست دندان) كه در دهان دارید باید هر از گاهی از دهان خارج شود تا علاوه بر شست‌وشوی دهان، به لثه‌های شما فرصت استراحت بدهد. فك‌های شما درست همانند پاهایی هستند كه در تمام مدت روز درون كفش‌ها تحت فشار قرار می‌گیرند. اگر در تمام طول روز، به هر دلیلی، از این كار غفلت می‌كنید، در انتهای شب و پیش از خواب، این فرصت را به بافت لثه بدهید تا از زیر فشار پروتز بیرون بیاید و نفسی تازه كند! در هر صورت فراموش نكنید كه نام پروتزی كه در دهان دارید «متحرك» است، پس باید هر از گاهی از دهان بیرون بیاید تا ذرات غذایی نفوذ كرده در زیر پروتز یا میان دندان‌های طبیعی باقی مانده دهان را بشویید. عدم توجه به بهداشت دهان و دندان، افرادی را كه از پروتز متحرك استفاده می‌كنند در معرض ابتلا به انواع بیماری‌های قارچی در دهان می‌كند. ناحیه كام فك بالا شایع‌ترین این نواحی در دهان است كه بیماری قارچی در آن به صورت قرمزی و سوزش بروز می‌كند.

منبع : روزنامه تهران امروز