جغرافیای طبیعی و اقلیم استان ، استان چهارمحال وبختیاری

استان چهار محال و بختیاری در ناحیه‌ مركزی سلسله جبال زاگرس كه از شمال غربی به جنوب شرقی امتداد دارد استقرار یافته است. بلندترین نقطه استان در ناحیه‌ غربی با 4548 متر ارتفاع، قله‌ زردكوه بختیاری و پست‌ترین نقطه آن، ناحیه سپید دشت و لردگان در قسمت شرقی چهار محال است. از كوه‌های مرتفع استان، زردكوه، بزكوه، سبزكوه، سفیدكوه، كاركنان، منگشت، سالداران، جهان‌بین و كوه ریگ را می‌توان نام برد. این كوهها كانون اصلی آبخیز رودخانه‌های دائمی زاینده رود و كارون هستند كه در سراسر سال پوشیده از برف می‌باشند و جزو حوزه‌های آبگیر دائمی ایران به شمار می‌روند. این كوه‌ها از شمال غربی به جنوب شرقی امتداد دارند و از غرب به شرق، از بلندی ارتفاعات و تراكم آن‌ها كاسته شده و به دره‌های باز و دشت‌های نسبتاً وسیع ختم می‌شوند. در شرق استان، دشت‌های محدودی از قبیل لار، فرادنبه، كیار و خانمیرزا و در جنوب غربی و جنوب شرقی آن دشت‌های نسبتاً وسیعی از جمله لردگان، فلارد و گندمان قرار گرفته‌اند.
منطقه‌ چهارمحال و بختیاری به علت كوهستان‌‌های بلند و ارتفاعات برفگیر، در فصل زمستان از برف پوشیده می‌شود. كوه‌های مرتفع این منطقه، كانون ذخیره آب‌های روان دائمی و منشأ و سرچشمه شبكه آب‌های جاری استان هستند. زردكوه بختیاری از كوهستان‌های آبگیر دائمی استان است و دو رودخانه دائمی ایران یعنی زاینده‌رود و كارون از ارتفاعات آن سرچشمه می‌گیرند.
به دلیل جهات شیب ارتفاعات بختیاری كه از شمال غربی به جنوب شرقی كشیده شده‌اند، شبكه آب‌‌های روان منطقه به دو قسمت عمده تقسیم می‌شوند. قسمتی به سمت بستر شیب شرقی سرازیر شده و حوزه زاینده رود را تشكیل می‌دهند و قسمت دیگری به سمت غرب و جنوب غربی جریان یافته و حوزه كارون علیا را به وجود می‌آورند.
با توجه به عوارض طبیعی، موقعیت جغرافیایی و توپوگرافی استان از یك سو و كمبود ایستگاه‌ها و آمار هواشناسی از سوی دیگر جزئیات ویژگی‌های آب و هوایی تمام مناطق به طور دقیق و علمی روشن نشده است.
به طور كلی در ارتفاعات بالای 2000 متر كه مساحت عمده استان را در بر گرفته است، ریزش برف و باران از اواسط پائیز تا فروردین ادامه دارد. ولی در مناطق پست كه درجه حرارت در تابستان به بیش از 40 درجه سانتی‌گراد می‌رسد، حجم نزولات جوی كمتر است. بدین ترتیب، از شمال به جنوب ضمن كاهش ارتفاعات، دما افزایش می‌یابد. فصل سرما از اواسط آبان آغاز می‌شود و 4 تا 5 ماه ادامه پیدا می‌كند. سردترین ماه‌های سال استان، دی و بهمن است. براساس گزارش ایستگاه سینوپتیك شهر كرد، در سال 71 متوسط درجه‌ حرارت 10/3 درجه‌ سانتی‌گراد، حداكثر مطلق درجه حرارت 35/2 و حداقل مطلق آن 15/6- درجه سانتی‌گراد بود در همین سال میزان بارندگی سالانه 426 میلی‌متر و تعداد روزهای یخبندان 127 روز ثبت شده است. از اردیبهشت تا آبان در شمار ماه‌های خشك و ماه‌های آذر، دی، بهمن و اسفند جزو ماه‌های یخبندان به شمار می‌رود.
با توجه به اختلاف ارتفاع در سطح استان، زمان و مكان بارش از شرایط یكسانی برخوردار نیست. در مناطق كم ارتفاع از قبیل دشت شهر كرد، چغاخور و گندمان ماه‌های آبان و اردیبهشت و در دره‌‌های زردكوه و دوپلان (بین سرچشمه‌های آب سبز و ماربره) ماه اردیبهشت پر باران‌ترین ماه‌های سال است. نوع بارش در مناطق مرتفع عمدتاً برف و در مناطق كم ارتفاع باران است.
استان چهارمحال و بختیاری تحت تأثیر بادها و توده‌های هوای غربی ایران قرار دارد. این بادهای بارانزا به طرف رشته كوه‌های زاگرس حركت می‌كنند و در برخورد با آن سبب ریزش برف و باران می‌شوند. نقاط كفه‌ای از جمله دشت‌های شهر كرد، لردگان، كیار و گندمان در معرض بادهای جنوب غربی و غرب قرار گرفته و در طول زمستان با سوز و سرما همراه هستند. در حالی كه در دره دوپلان، آب سبز و دامنه‌های غرب دوپلان، حصارهای كوهستانی مانع وزش سریع باد و سوز آن می‌شوند. مناسب‌ترین ماه‌های سال برای مسافرت به استان و بهره‌گیری از اقلیم و مناظر زیبای آن، ماه‌های فصل تابستان است؛ در حالی كه پربرفی دامنه‌های ارتفاعات بختیاری، به ویژه زردكوه برای انجام انواع اسكی‌های آلپی و اسكاندیناوی در روزهای آفتابی زمستان بسیار مناسب است.