عوامل مؤثر بر تولید گله‌های تخمگذار

سیکل تخم گذاری یک گله حدود ۱۲ ماه طول می‌کشد. زمانی که سن پرنده به ۲۲-۱۸ هفتگی می‌رسد، تولید تخم شروع می‌شود که این مورد وابسته به نژاد و فصل است. تولید گله به سرعت بالا رفته و ۸-۶ هفته بعد به پیک خود (حدود۹۰ درصد) می‌رسد. تولید در طی ۱۲ ماه به تدریج به حدود ۶۵ درصد کاهش می‌یابد.
فاکتورهای متعددی مانع از تولید تخم می‌شوند. شناسایی علت کاهش ناگهانی تولید تخم یک گله نیاز به بررسی تاریخچه آن گله دارد. تولید تخم می‌تواند تحت تأثیر عوامل ذیل قرار بگیرد:
کمیت و کیفیت غذای مصرفی، آب مصرفی، شدت و طول مدت روشنایی، عفونت‌های انگلی، بیماری‌ها و تعداد زیادی از عوامل محیطی و مدیریتی.
عوامل غیر عفونی
ـ ازدیاد سن
جوجه‌ها می‌توانند سال‌ها زنده مانده و تولید تخم را برای تعداد زیادی از این سال‌ها ادامه دهند، اگر چه بعد از ۲ یا ۳ سال تعدادی از مرغان کاهش مشخصی را در تولید نشان می‌دهند. این حالت برای پرنده‌ای به پرنده دیگر متفاوت است. مرغان تخم گذار به خوبی می‌توانند به مقدار زیادی برای ۵۰ تا ۶۰ هفته تخم تولید کنند و سپس وارد یک دوره استراحت به نام تولک شوند. مرغان تخم گذار ضعیف و مسن اغلب واجد طول دوره تولک بیشتری بوده و کمتر تخم می‌گذارند.
ـ تغذیه نامناسب
مرغان تخم گذار برای اینکه مدت زمان زیادتری در پیک تولید تخم بمانند نیاز به یک جیره بالانس شده کامل دارند. تغذیه ناکافی می‌تواند باعث توقف تولید تخم شود. سطوح ناکافی انرژی، پروتئین و کلسیم می‌تواند باعث کاهش تولید تخم شود. بنابراین این نکته حائز اهمیت است که مرغان تخم گذار با یک غذای بالانس شده مخصوص خودشان تغذیه شوند. تغذیه با غذاهایی که همه قسمت‌های آن شامل غلات و غذای خشبی باشد، می تواند باعث به هم خوردن بالانس جیره شوند.در بسیاری موارد عدم بالانس انرژی می‌تواند باعث مشکلات دیگری شبیه پرولاپس اویدوکت شود. پرولاپس ممکن است زمانی که پرنده خیلی چاق یا تخم خیلی بزرگ باشد رخ دهد و لوله تولید مثلی پرنده توسط تخم به بیرون کشیده شود پرولاپس باعث آسیب دائمی به مرغ شده و در بسیاری موارد کشنده است.
کمبود اجزاء تشکیل دهنده جیره غذایی
ـ نمک
حیوانات یک تمایل ذاتی به مصرف نمک دارند. تغذیه با جیره فاقد نمک منجر به افزایش نوک زدن به پرها و کاهش تولید تخم می‌شود. در بیشتر حیوانات نمک به صورت کلرید سدیم به جیره آنها اضافه می‌شود. ید بندرت به عنوان یک ترکیب جداگانه اضافه می‌شود. در عوض نمک ید دار به طور معمول اضافه می‌شود. نمک کبالت ید دار اغلب در جیره خوک‌ها و نشخوار کنندگان اضافه می‌شود.
این نمک می‌تواند بدون هیچ مشکلی در جیره طیور اضافه شود. این نوع نمک معمولاً آبی است. سدیم یک ماده غذایی اصلی است که نقش اساسی در پایداری حجم آب بدن و pH خون و روابط اسمزی صحیح بازی می‌کند. همواره کاهش مصرف سدیم می‌تواند باعث فقدان اشتها شود. کمبود سدیم اثر نامناسبی روی استفاده از پروتئین و انرژی جیره داشته و بازده تولید مثلی را کاهش می‌دهد. کلر نیز یکی از اجزاء غذایی اصلی است. کلرید هیدروژن که از پیش معده (پروونتریکولوس) آزاد می‌شود برای هضم مهم است. کلرین نیز در حفظ بالانس اسموتیک مایعات بدن نقش بازی می‌کند. پرندگانی که کمبود کلرین دارند بسیار عصبی بوده و حساسیت آنها نسبت به صداهای ناگهانی افزایش می‌یابد.
ـ کلسیم
پوسته تخم از کربنات کلسیم تشکیل شده است. در طول پرورش نیاز پولت‌ها به کلسیم کم می‌باشد. اما زمانی که اولین تخم تولید می‌شود، مصرف کلسیم ناکافی منتج به کاهش تولید و کاهش کیفیت پوسته تخم می‌شود. مرغان کلسیم را در استخوان ذخیره می‌کنند. این استخوان‌ها تخصصی شده قادر به برداشت سریع کلسیم هستند. زمانی که کلسیم ذخیره شده خارج شود استخوان‌ها شکننده می‌شوند و در موارد شدیدمرغان قادر به ایستادن نیستند. این حالت تحت عنوان خستگی مرغان در قفس نامیده می‌شود. پرندگانی که روی زمین یا روی کف بستر پرورش می‌یابند کلسیم و فسفر را دوباره از طریق مصرف مدفوع بدست می‌آورند و دچار خستگی مرغان در قفس نمی‌شوند. کلسیم در جیره می‌تواند توسط سنگ آهک و یا صدف خوراکی تأمین شود. اندازه ذرات می‌تواند کلسیم قابل دسترس را متأثر سازد. به طور معمول ذرات کلسیم بزرگتر نسبت به ذرات کلسیم کوچکتر آهسته‌تر منتشر می‌شود و این ممکن ایت برای روند پیوسته تولید تخم مهم باشد. خصوصاً در دوره تاریکی یعنی زمانی که پرندگان به طور معمول غذا نمی‌خورند.استفاده از سنگ آهک دولومیت به طور دوره‌ای در جیره غذایی پیشنهاد می‌شود. اگر چه سنگ آهک دولومیت (که در صنعت فولاد استفاده می‌شود) هرگز نباید در غذای طیور وارد شود. سنگ آهک دولومیت حاوی حداقل ۱۰ درصد منیزیم است که با کلسیم باند شده و با آن بر سر مکان‌های جذب روده رقابت می‌کند. پیامد استفاده از سنگ آهک دولومیت عدم دسترسی کافی به کلسیم می‌باشد. پرندگان جوان نباید با سطح بالای کلسیم جیره تخم گذاری تغذیه شوند، زیرا باعث عدم بالانس نسبت کلسیم به فسفر می‌شود که با همه گیری بالایی، باعث مرگ و میر می‌شود.
ویتامین D
ویتامین D برای جذب و استفاده صحیح از کلسیم لازم است. سطح ناکافی از ویتامین D سریعاً باعث ایجاد کمبود کلسیم می‌شود و تولید تخم کاهش می‌یابد. ویتامین D به دو صورت D۲ وD۳ در غذا وجود دارد. در بیشتر حیوانات کارایی هر دو مساوی است. در پرندگان ویتامین D۳ به طور قابل توجهی فعال‌تر از D۲ است.بنابراین در جیره طیور ویتامین D باید به صورت D۳ اضافه گردد.پروتئین
نیاز غذایی به پروتئین بر اساس نیاز به اسید آمینه که واحدهای تشکیل دهنده پروتئین‌ها می‌باشند، بنا شده است. در پروتئین‌های بدن ۲۲ اسید آمینه وجود دارد که همه آنها از لحاظ فیزیولوژیکی مهم و اصلی‌اند. طیور قادر به سنتز بعضی از این اسید آمینه‌ها نیستند. بنابراین لازم ایت در جیره اضافه شوند. نیاز به اسید آمینه‌ها بسته به نوع تولید (رشد ـ تخم گذاری) سن، نوع، نژاد و سویه متغیر است. متیونین اسید آمینه است که اغلب در تخم گذاری کمبود آن دیده می‌شود. زمانی که پولت‌ها وارد مرحله تخم گذاری می‌شوند نیاز آنها به پروتئین، ویتامین و مینرال در روز افزایش می‌یابد و این از آن جهت است که این مواد در تخم به کار می‌روند. اگر پروتئین موجود در غذا کم باشد یا اسید آمینه‌های مورد نیاز فراهم نشود تولید تخم ضعیف شده و میزان جوجه درآوری کاهش می‌یابد.
چربی
چربی در جیره منبع انرژی، لینوالئیک اسید و اسیدهای چرب ضروری است. کمبود لینولئیک اسید باعث کاهش تولید تخم می‌شود. چربی‌های جیره همچنین به عنوان حاصل ویتامین‌های محلول در چربی بوده و تعدادی از چربی‌ها برای جذب ویتامین‌ها ضروری اند. در واقع نقص در جذب ویتامین‌های محلول در چربی (E-K-D-A) مهمترین نتیجه کمبود چربی در جیره غذایی است.
مسمومیت
نمک
اگر چه نیاز پرندگان به نمک کم است،ولی سطوح کافی از آن ضروری است و مقادیر اضافی آن بسیار سمی است و باعث کاهش تولید تخم می‌شود. پرندگان نیاز به یک بالانس بین سطح سمی و ضروری نمک دارند آبکی شدن افزایش مصرف نمک به سرعت باعث مدفوع و بستر مرطوب می‌شود. چندین ترکیب غذایی مثل پودر ماهی، گلوتن ذرت، پودر گوشت، آب پنیر و گل آفتابگردان حاوی سطح بالایی از سدیم‌اند.زمانی که این ترکیبات استفاده می‌شوند سطح نمک اضافه شده به جیره باید کاهش یابد.
فسفر
نقش تغذیه‌ای فسفر به طور تنگاتنگی وابسته به کلسیم است. هر دوجزء اصلی استخوان هستند. نسبت کلسیم به فسفر جیره روی جذب این دو اثر می‌گذارد و افزایش هر کدام از این دو مانع جذب دیگری شده و می‌تواند باعث کاهش تولید و کیفیت تخم و میزان جوجه درآوری شود. علاوه بر فعالیت آن در استخوان، فسفر نقش اولیه‌ای در متابولیسم کربوهیدرات و نقش فعالی در متابولیسم چربی ایفا می‌کند، علاوه بر این نیز باعث تنظیم بالانس اسید بدن می‌شود.
ویتامینD
افزایش ویتامین D باعث افزایش جذب کلسیم و سپس منتج به هیپر کلسیمی می‌گردد،این امر باعث کاهش تولید تخم می‌شود. بیشتر گونه‌های حیوانی تا ۱۰ برابر نیازشان توانایی تحمل ویتامین D اضافی را برای مدت طولانی دارند. در فرصت زمانی کوتاه طیور توانایی تحمل ۱۰۰ برابر نیازشان را دارند. ویتامینD مازاد بر نیاز درجیره مطلوب طیور نیست.
مایکوتوکسین
کپک‌ها
کپک‌ها می‌توانند باعث تولید مایکوتوکسین‌هایی شوند که روی تولید تخم و سلامت عمومی اثر منفی داشته باشند. این مایکوتوکسین‌ها با جذب متابولیسم مواد غذایی مداخله می‌کنند که البته بسته به نوع مایکوتوکسین دارد. زمانی که جیره‌های حاوی مایکوتوکسین به طیور داده می‌شوند به طور واضح کمبود ویتامین D۳ و کلسیم، رخ می‌دهد. به علاوه برخی از مایکوتوکسین‌ها دارای اثرات هورمونی هستند که باعث کاهش تولید تخم می‌شوند. مهمترین مایکوتوکسین مربوط به غلات آفلاتوکسین است که توسط کپک آسپرژیلوس فلاووس تولید می‌شود. کپک می‌تواند غلات را در مزرعه و انبار آلوده سازد. آفلاتوکسین در زیر نور اولترا ویوله فلئورسنت می‌شود. بنابراین اگر در غلات وجود داشته باشد می‌تواند یوسیله نور سیاه تشخیص داده شود. سایر مایکوتوکسین‌هایی که اغلب در غلات و سایر دانه‌ها هستند شامل زرالنون، اکراتوکسین، توکسین T – ۲ ، و میتوکسین و سیترونین می‌باشند. بیش از ۳۰۰ مایکوتوکسین تا به حال شناخته شده است.
بوتولیسم
بوتولیسم باعث مسمومیت حاد می‌شود. مسمومیت بوسیله مصرف نوروتوکسین تولید شده توسط باکتری کلستریدیوم بوتولینوم ایجاد می‌شود. این حالت به طور معمول زمانی رخ می‌دهد که لاشه‌های پرندگان مرده جمع آوری نشده در سالن، غذاهای فاسد شده و سایر مواد ارگانیک فاسد شده را مصرف کنند. تالاب‌ها یا سایر منابع آب‌های راکد مناطقی‌اند که اغلب مواد فاسد شونده‌ای که ممکن است حاوی توکسین باشند، در آنها یافت می‌شوند.
سایر توکسین‌ها
در صورتی که قسمت‌هایی از گیاه یا دانه‌های آنها توسط پرنده مصرف می‌شوند، به درجات متفاوتی مسمومیت‌زا هستند. ممکن است میزان تولید، قدرت جوجه درآوری، رشد و قدرت زنده مانی کاهش یابد. از این گیاهان می‌توان از Crotalaria – coffeeweed – cottonseeds – chickpeas – vetches nightshade و omamentals نام برد. سایر مشکلات بالقوه می‌تواند توسط حشره کش‌ها، علف کش‌ها، ضد عفونی کننده‌ها، غنی کننده‌ها، داروها، آنتی بیوتیک‌ها و سایر مواد شیمیایی نظیر روغن و ضد یخ رخ دهد.
ضد کوکسیدیوزها
ضد کوکسیدیوزها برای جلوگیری از کوکسیدیوز معمولاً در جیره پولت جایگزین، پرندگان گوشتی و گله‌های مادر جوان که روی بستر پرورش دده می‌شوند استفاده می‌شوند. ضد کوکسیدیوزها به مرغان تخم گذار تجارتی داده نمی‌شود.
نیکاربازین
زمانی که نیکاربازین به جیره مرغان مادر و تخم گذاری در سطح نرمال جهت مقابله با کوکسیدیوز اضافه می‌شود، بازدهی تولید مثلی را کاهش داده، غشاء زرده نازک و خالدار می شود. زمانی که نیکاربازین در مرغان با تخم مرغ قهوه‌ای مصرف می‌شود، باعث می‌گردد که رنگ تخم مرغ ظرف ۴۸ ساعت به سفید تغییر کند. اگر چه، این حالت کاملاً برگشت پذیر است. به طوری که زمانی که از غذا حذف شود، رنگ قهوه‌ای بر می‌گردد. حتی سطح پایین نیکاربازین می‌تواند باعث فقدان رنگ پوسته، خالدار شدنزرده و کاهش جوجه درآوری شود.موننسین
موننسین با قابلیت ترین ضد کوکسیدیوز است. موننسین و سایر ضد کوکسیدیوزهای سونوفوره زمانی که با جیره‌های حاوی پروتئین کم مصرف شوند باعث کاهش تولید تخم می‌شوند.
مشکلات مدیریتی
گرسنگی
اگر مرغان برای چندین ساعت از غذا محروم شوند، کاهش در تولید تخم مرغ رخ خواهد داد. میزان کاهش در تولید تخم وابسته به زمانی است که از غذا محروم مانده‌اند. باید مطمئن بود که پرندگان دسترسی کافی به غذای کاملی که نیاز تغذیه‌ای آنها را فراهم می‌کند دارند. غذاهایی که در خارج برای بیش از ۲ هفته ذخیره می‌شوند ممکن است کپک زده باشند. اگر غذا مرطوب باشد باید از رده خارج شود. در ضمن میزان ویتامین غذا زمان‌های ذخیره طولانی کاهش می‌یابد.
تشنگی
آب هنوز به عنوان مهمترین غذای اصلی شناخته می‌شود. آب به تنهایی قسمت اعظمی از بدن که حدود ۷۰ درصد وزن نهایی بدن است را تشکیل می‌دهد. دسترسی به آب بسیار مهم بوده و فقدان آب برای چندین ساعت شاید باعث کاهش تولید تخم شود. مرغان به کمبود آب نسبت به کمبود غذایی حساس‌ترند. میزان آب مورد نیاز با دمای هوا، رطوبت، ترکیب جیره و میزان تولید تخم ارتباط دارد. به طور معمول این طور در نظر گرفته می‌شود که طیور تقریباً دو برابر دان مصرفی آب می‌نوشند. اما میزان آب مصرفی خصوصاً در هوای گرم بسیار متغیر است.
طول ناکافی روز
مرغان برای تولید تخم نیاز به ۱۴ ساعت روشنایی دارند. شدت نور باید به حدی باشد که بتوان در بالای سر پرنده روزنامه خواند. کاهش طول روز در پاییز و کوتاه‌تر شدن آن در زمستان به عنوان عامل کاهش شدید و حتی قطع تولید تخم تصور می‌شود، مگر این که نور مورد نیاز تأمین گردد. زمانی که تولید قطع شود پرنده وارد دوره تولک می‌شود. انتظار می‌رود مرغانی که فقط تحت نور طبیعی قرار دارند، تولید مجدد تخم را در بهار آغاز کنند.
دمای بالای سالن
دمای بالا باعث مشکلات شدیدی در انواع طیور می‌شود. غذای مصرفی، تولید تخم، اندازه تخم و جوجه درآوری تحت شرایط استرس حرارتی به طور منفی رقم می‌خورد.سایه، تهویه و استفاده از آب سرد اثرات منفی استرس حرارتی را کاهش می‌دهد.
انگل‌های خارجی
انگل خارجی ارگانیسم انگلی است که از خارج از بدن میزبان تغذیه می‌کند.
جرب شمالی طیور
أرنیتونیسوس سیلویاروم معمولی ترین جرب طیور است. این جرب از خون طیور تغذیه کرده و باعث آزردگی آنها می‌شود. در آلودگی‌های انگلی سنگین، بازده غذایی، تولید تخم و توانایی مقابله و غلبه بر بیماری‌ها کاهش می‌یابد.
شپش
چندین گونه از شپش‌های جونده ممکن است در جوجه‌ها خصوصاً در آنهایی که در گله‌های با تعداد کم قرار دارند، یافت شوند. شپش جوجه‌ها از پوسته‌ها، پرها و تخریشات پوستی تغذیه می‌کنند. شپش به قسمت‌های بالای پرنده می‌خزد و با اعضاء دهانی و چنگک‌های تیز خود پوست را خراش می‌دهد. تخریشات مداوم باعث می‌شود که پرنده عصبی شده و رفتار غیر طبیعی از خود نشان دهد که باعث عدم رشد عمومی در آنها می‌شود. تولید تخم در گله‌های آلوده ممکن است تا ۱۰ درصد کاهش پیدا کند، اگر چه ممکن است در تعدادی از گله‌ها با آلودگی سنگین میزان کاهش تولید تخم تابیش از ۲۰ درصد هم برسد.
کنه
کنه‌های سخت اغلب اوقات مشکل شدیدی را در گله‌های خانگی ایجاد می‌کنند و ممکن است پیشگیری و ریشه کن کردن آنها مشکل باشد. کنه‌های ماده بالغ به پوست اطراف صورت و یر چسبیده و باعث واکنش شدیدی می‌شوند و در برخی موارد دکوری رخ می‌دهد.
انگل‌های داخلی
انگل‌های داخلی انگل‌هایی هستند که داخل بدن میزبان زندگی کده وتغذیه می‌کنند. آلودگی‌های سنگین با انگل‌های داخلی می‌تواند باعث عدم رشد، کاهش بازده غذایی کم، رشد کم، کاهش تولید تخم و مرگ و میر در آلودگی‌های شدید شود. پرندگان آلوده ممکن است به بیماری‌ها و استرس‌های متعددی مستعد شوند.
کرم‌های نواری
کرم‌های نواری (سستودها) به رنگ شبیه سفید یا زرد استخوانی، دندهای شکل و قطعه قطعه‌اند. اندازه آنها بسیار متغیر بوده، طول آنها از ۱۷% تا ۱۲ اینچ است. اگر چه کرم‌های نواری آسیب‌های گسترده‌ای در روده ایجاد نمی‌کنند، ولی آنها یک رقیب غذایی محسوب می‌شوند. سستودها غذای خودشان را نمیتوانند هضم کنند. در عوض خود را به دیواره داخلی روده پرنده می‌چسبانند و اجازه می‌دهند بدن قطعه قطعه آنها در مواد غذایی هضم شده آویزان بماند و آنها را قبل از اینکه توسط میزبان استفاده شوند، جذب می‌کنند. انواعی از ترکیبات ضد کرم به صورت تجارتی وجود دارد که به طور سالم و مؤثری سستودها و نماتودهای طیور را حذف می‌کنند.بیماری‌های عفونی
آبله
آبله یک بیماری ویروسی است که با ضایعات فلس مانند در روی پوست قسمت‌های بدون پر بدن و یا با خطوط دیفتریک غشایی در روی دهان و راه‌های هوایی مشخص می‌شود. آلودگی با ویروس آبله طیور موجب کاهش رشد و بازده غذایی و نیز سریع تولید تخم شود. آبله ممکن است در هر سنی پرنده را درگیر کند. روش انتقال آن از طریق تماس مستقیم با جوجه‌ها یا پشه‌های آلوده می‌باشد.
کوکسیدیوز
یک بیماری تک تاخته‌ای است که با اسهال و آنتریت در طیور شناخته می‌شود. بر خلاف سایر میکروارگانیسم‌های آلوده کننده طیور، کوکسیدیاها را هر جایی که طیور در آن پرورش می‌یابند، می‌توان یافت. کوکسیدیوز می‌تواند به صورت خیلی خفیف تا خیلی شدید بروز نماید. سویه‌های خاص از کوکسیدیاها به طور گوناگون پرنده را مبتلا می‌سازند که این باعث تفاوت در علائم می‌شود. به هر حال در کوکسیدیوز یکی یا چند تا از علائم ذیل دیده می‌شود:
اسهال خونی، مرگ ومیر بالا، لاغری، کاهش مشهود در مصرف غذا، اسهال و کاهش در تولید تخم در مرغان تخم گذار و سستی عمومی. به طور معمول در دو جیره غذایی طیور کوکسیدیواستات اضافه می‌گردد و به علاوه واکسن زنده آن نیز موجود می‌باشد.
برونشیت عفونی طیور
برونشیت عفونی واگیرترین بیماری تنفسی طیور است. ویروس برونشیت عفونی مقاومت متوسطی داشته و توسط ضد عفونی کننده‌های معمولی از بین می‌رود. برونشیت عفونی فقط در جوجه‌ها رخ می‌دهد (برونشیت عفونی از برونشیت بلدرچین که بلدرچین باب وایت را مبتلا می‌کند متفاوت است). جوجه‌ها در تمام سنین به برونشیت عفونی حساس اند. در مرغان تخمگذار با علائم تنفسی (و تنفس با دهان باز،عطسه، سرفه) و کاهش آشکار تولید تخم همراه است. کیفیت تخم نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد. کیفیت پوسته ضعیف و نامنظمی‌های پوسته (پوسته نرم و شکننده) ممکن است مدت طولانی بعد از شیوع بیماری باقی بماند. جوجه‌هایی که به برونشیت عفونی خصوصاً در هفته‌های اول زندگی آلوده می‌شوند، ممکن است هرگز تخم گذار خوبی نشوند. درمان مؤثری برای برونشیت عفونی وجود ندارد. اگر چه استفاده از آنتی بیوتیک به مدت ۵-۳ روز بعد از بیماری ممکن است در جلوگیری از عفونت ثانویه کمک کند. برای جلوگیری از بیماری می‌توان از واکسن استفاده نمود. اما واکسن فقط زمانی که از همان سروتیپ موجود در منطقه استفاده شده باشد، مؤثر واقع می‌شود. واکسن برونشیت عفونی اغلب با واکسن نیوکاسل همراه بوده و در یک ویال قرار دارند.
نیوکاسل
بیماری نیوکاسل توسط ویروس ایجاد می‌شود. ویروس نیوکاسل پاتوژنسیته‌های متفاوت داشته و به لنتوژینک (کم حدت) مزوژنیک (حدت متوسط) و ولوژنیک (حدت زیاد) تقسیم شده است. بیماری نیوکاسل بوسیله وقوع ناگهانی و شیوع سریع در گله مشخص می‌شود. علائم بالینی در گله‌های تخم گذار بالغ می‌تواند شامل خمودگی، فقدان اشتها و کاهش آب مصرفی و کاهش قابل توجه در تولید تخم باشد. تولید می‌تواند به صفر هم برسد. دوره بیماری ۱۴-۱۰ روز طول می‌کشد، ولی طیور تا ۶-۵ هفته بعد به تولید کامل بر نمی‌گردند. درمانی برای این بیماری وجود ندارد. آنتی بیوتیک‌ها را می‌توان به مدت ۵-۳ روز برای جلوگیری از عفونت ثانویه داد. جوجه‌ها و بوقلمون‌ها می‌توانند توسط واکسن در مقابل بیماری نیوکاسل ایمن شوند.
آنفلوانزای طیور
آنفلوانزای طیور یک بیماری ویروسی است که دستگاه‌های عصبی، هاضمه و تنفسی تعدادی از گونههای پرندگان را مبتلا می‌کند. ویروس آنفلوانزای طیور به وسیله شدت بیماری که ایجاد می‌کند طبقه بندی می‌شود و شامل سویه‌های فاقد پاتوژنیستی و پاتوژنیستی زیاد است.شکل دارای پاتوژنیستی کم باعث علائم تنفسی(عطسه وسرفه) و اسهال می‌شود. میزان مرگ و میر معمولاً پایین است. شکل با پاتوژنیسته زیاد باعث تورم صورت،سیانوز،استرس تنفسی و دهیدراتاسیون می‌شود. نقاط سفید و قرمز تیره (ایسکمی، سیانوز) در روی تاج و پای جوجه‌ها دیده می‌شود. مرگ و میر بین کم تا ۱۰۰ درصد متغیر است. کاهش یولید تخم وابسته به شدت بیماری است و می‌تواند شدید باشد. برای آنفلوانزا درمن اختصاصی وجود ندارد. ترجیهاً بهبودی خودبخودی است. پرندگانی که ۷ روز بعد از عفونت کشتار می‌شوند، دلیل واضحی برای نشان دادن بیماری در آنها وجود ندارد. گله‌های آلوده باید در جایی که هستند قرنطینه شوند. قرنطینه باید تا زمانی که گله می‌خواهد از سالن خارج شود ادامه یابد. دوره بیماری ۱۴-۱۰ روز است، اما پرندگان بهبود یافته ویروس را تا ۳ هفته در مدفوع دفع می‌کنند. تخم این مرغان برای مصرف سالم است، ولی پوسته باید شسته شده و بهداشتی شود. بستر و کود طیور باید قبل از اینکه در زمین‌های زراعی به کار رود، به صورت کامپوست در بیاید.نیوکاسل
بیماری نیوکاسل توسط ویروس ایجاد می‌شود. ویروس نیوکاسل پاتوژنسیته‌های متفاوت داشته و به لنتوژینک (کم حدت) مزوژنیک (حدت متوسط) و ولوژنیک (حدت زیاد) تقسیم شده است. بیماری نیوکاسل بوسیله وقوع ناگهانی و شیوع سریع در گله مشخص می‌شود. علائم بالینی در گله‌های تخم گذار بالغ می‌تواند شامل خمودگی، فقدان اشتها و کاهش آب مصرفی و کاهش قابل توجه در تولید تخم باشد. تولید می‌تواند به صفر هم برسد. دوره بیماری ۱۴-۱۰ روز طول می‌کشد، ولی طیور تا ۶-۵ هفته بعد به تولید کامل بر نمی‌گردند. درمانی برای این بیماری وجود ندارد. آنتی بیوتیک‌ها را می‌توان به مدت ۵-۳ روز برای جلوگیری از عفونت ثانویه داد. جوجه‌ها و بوقلمون‌ها می‌توانند توسط واکسن در مقابل بیماری نیوکاسل ایمن شوند.
آنفلوانزای طیور
آنفلوانزای طیور یک بیماری ویروسی است که دستگاه‌های عصبی، هاضمه و تنفسی تعدادی از گونههای پرندگان را مبتلا می‌کند. ویروس آنفلوانزای طیور به وسیله شدت بیماری که ایجاد می‌کند طبقه بندی می‌شود و شامل سویه‌های فاقد پاتوژنیستی و پاتوژنیستی زیاد است.شکل دارای پاتوژنیستی کم باعث علائم تنفسی(عطسه وسرفه) و اسهال می‌شود. میزان مرگ و میر معمولاً پایین است. شکل با پاتوژنیسته زیاد باعث تورم صورت،سیانوز،استرس تنفسی و دهیدراتاسیون می‌شود. نقاط سفید و قرمز تیره (ایسکمی، سیانوز) در روی تاج و پای جوجه‌ها دیده می‌شود. مرگ و میر بین کم تا ۱۰۰ درصد متغیر است. کاهش یولید تخم وابسته به شدت بیماری است و می‌تواند شدید باشد. برای آنفلوانزا درمن اختصاصی وجود ندارد. ترجیهاً بهبودی خودبخودی است. پرندگانی که ۷ روز بعد از عفونت کشتار می‌شوند، دلیل واضحی برای نشان دادن بیماری در آنها وجود ندارد. گله‌های آلوده باید در جایی که هستند قرنطینه شوند. قرنطینه باید تا زمانی که گله می‌خواهد از سالن خارج شود ادامه یابد. دوره بیماری ۱۴-۱۰ روز است، اما پرندگان بهبود یافته ویروس را تا ۳ هفته در مدفوع دفع می‌کنند. تخم این مرغان برای مصرف سالم است، ولی پوسته باید شسته شده و بهداشتی شود. بستر و کود طیور باید قبل از اینکه در زمین‌های زراعی به کار رود، به صورت کامپوست در بیاید.
آنسفالومیلیت طیور
این بیماری ویروسی پرندگان جوان را مبتلا می‌سازد. این بیماری با ترمور و عدم هماهنگی به خصوص در سر و گردن جوجه‌ها و افزایش سطح مرگ و میر مشخص می‌شود. جوجه‌های بهبود یافته بعد از بلوغ جنسی ممکن است دچار کاتاراکت شوند. در مرغان مبتلا کاهش در تولید تخم و جوجه درآوری قابل ذکر است. مرغان تخم گذار علائم بالینی را زمانی نشان می‌دهند که عفونت وارد گله شده است. اگرچه میزان تولید با یک کاهش تدریجی در تولید تخم که بیش از ۲ هفته به طول نمی‌کشد همراه می‌باشد. در گله‌های مادر کاهش در جوجه درآوری قابل توجه است. درمان مؤثری برایAE وجود ندارد. همه مادران جایگزین و پولت‌های تخم گذار باید ایمن شوند.
مایکوپلاسماگالی سپتیکوم
عفونتMG (بیماری مزمن تنفسیCRD ، عفونتMG – airscculitis,pplo) با دیسترس تنفسی (عطسه، سرفه، رال، ترشحات از چشم و بینی) مشخص می‌شود. غذای مصرفی و تولید تخم در مرغان تخمگذار کاهش می‌یابد. مرگ ومیر معمولاً کم استؤ اما ممکن است تعدادی از پرندگان دچار عدم رشد باشند. ممکن است میکراوارگانیسم در گله‌ها حاضر باشد، ولی تا زمانی که توسط استرس مثل تغییر در وضعیت سالن، مدیریت، تغذیه و هوا برانگیخته شوند باعث بیماری نشود. تعدادی از آنتی بیوتیک‌های وسیع الطیف برای درمان استفاده شده‌اند و میزان خسارات را کاهش می‌دهند. اگرچه زمانی که این آنتی بیوتیک‌ها قطع شوند بیماری دوباره برمی‌گردد. عمده آنتی بیوتیک‌ها به آب و دان اضافه می‌شوند ولی ترجیحاً باید در آب استفاده شوند. تایلوزین و تتراسکیلین به طور وسیعی برای درمان استفاده شده‌اند. تزریق آنتی بیوتیک‌ها در صورتی که بیماری در مراحل پیشرفته باشد و نیز گله به اندازه کافی کوچک باشد تا بتوان درمان فردی انجام شود، بیشتر مؤثر است. مطابق با دستورFDA بعد از مصرف داروها باید یک دوره زمانی وجود داشته باشد، تا باقیمانده دارویی در گوشت و تخم نباشد. واکسن زنده و کشته برای کاهش اثرات منفی بیماری به کار گرفته شده است.

منبع : موسسه مرغداری ایران