آکنه ACNE

ضایعه‌ای معمولاً بر روی صورت به علت انسداد و التهاب غدد پوستی میباشد.
سن: در نوجوانی شایعتر است.
جنس: در مردان شایعتر است.
ژنتیك: گاهی به صورت خانوادگی دیده میشود.
نحوه زندگی: عوامل خطر به نوع بیماری بستگی دارند.
انواع متنوعی از آكنه وجود دارند. شایعترین شكل آن آكنه ولگاریس است كه یك ضایعه شناخته شده در بسیاری از نوجوانان میباشد. آكنه ولگاریس در مردان شایعتر بوده و شدیدتر بروز می‌كند. این وضعیت با تغییرات هورمونی زمان بلوغ شعله‌ور شده، ممكن است در سن ۱۰ سالگی ظاهر شود. این ضایع معمولاً پس از دوران نوجوانی فروكش نموده، اما ممكن است تا بعد از ۳۰ سالگی هم پایدار بماند.
آكنه می‌تواند ناراحتیهای روانی بزرگی را به وجود آورد و نوجوانان ممكن است درباره ظاهر خود احساس بدی داشته باشند.
اشكال كمیاب‌تر آكنه، عبارتند از: آكنه شغلی كه در نتیجه تماس با انواع خاصی از روغنهای صنعتی به وجود می‌آید و آكنه ناشی از دارو، كه در نتیجه بعضی داروها مثل كورتیكواستروئیدها ایجاد میشوند.
علل:
آكنه ولگاریس در نتیجه تولید بیش از حد سبوم، یك ماده روغنی مترشحه از غدد سباسه پوست، به وجود می‌آید. به طور معمول، سبوم به فولیكولهای مو تخلیه شده و از طریق منفذ فولیكول بر روی سطح پوست، به خارج جریان می‌یابد و باعث میشود پوست لغزنده و قابل انعطاف گردد. با این وجود، زمانیكه غدد، سبوم بیش از حدی تولید كنند، فولیكولها مسدود میشوند. اگر سبوم در مدخل فولیكول انباشته شود، سخت و تیره شده، توده‌ای را تشكیل می‌دهد كه سرسیاه نامیده میشود. در بعضی موارد، فولیكولها توسط كراتین، پروتئینی فیبری و سخت كه توسط سلولهای پوست تولید می‌گردد، بسته میشوند. زمانیكه این حالت رخ دهد، سبوم به دام افتاده به صورت یك توده سفید سخت می شود كه تحت عنوان سرسفید، در زیر سطح پوست قرار دارد. در هر دو نوع انسداد، باكتریها در داخل سبوم تكثیر یافته و منجر به التهاب بافتهای اطراف میشوند.
به نظر می‌رسد آكنه‌ای كه در بلوغ شروع میشود، در نتیجه افزایش حساسیت به آندروژن (هورمون جنسی مردانه) بوده، كه هم در پسران و هم دختران وجود داشته و در طی بلوغ زیاد میشود. آندروژن باعث می‌گردد غدد سباسه تولید سبوم را افزایش دهند. ممكن است یك عامل ژنتیكی وجود داشته باشد، زیرا آكنه می‌تواند به صورت خانوادگی دیده شود. همچنین استفاده از استروئیدهای آنابولیك جهت تقویت عضلات در جریان ورزش ممكن است سطح آندروژن خون را زیاد كنند. سایر علل آكنه ولگاریس عبارتند از: اختلالات هورمونی مثل سندرم كوشینگ، كه به علت تولید بیش از حد هورمونهای كورتیكواستروئید است.
آكنه ممكن است در زمان استرس بدتر شود. در دختران احتمال دارد حملات آكنه در نتیجه نوسانات هورمونی كه در جریان دوره‌های قاعدگی رخ می‌دهند به وجود آید. همچنین این وضعیت ممكن است در نتیجه مصرف مواد آرایشی با پایه روغنی، بدتر شود.
بهداشت بد باعث آكنه نمی‌شود، هر چند تجمع چربی و سلولهای مرده بر روی پوست ممكن است خطر انسداد فولیكولها و تكثیر باكتریها را افزایش دهد. هیچ دلیلی وجود ندارد كه غذاهای چرب، شیرینی‌جات یا شكلات باعث ایجاد یا تشید آكنه شوند.
آكنه شغلی معمولاً در نتیجه تماس طولانی مدت پوست با لباسهای روغنی ایجاد می‌گردد. علل آكنه دارویی مشخص نیست.
علایم:
آكنه ولگاریس در قسمتهای از پوست كه تراكم بالایی از غدد سباسه دارند، بوجود می‌آید. در
زمان بلوغ، مو، صورت و قسمت فوقانی تنه، به طور طبیعی به دلیل افزایش تولید سبوم، چرب میشود. با این وجود، در افراد مبتلا به آكنه،‌این میزان چربی، بیش از حد است.
آكنه تمای دارد بر روی صورت ظاهر شود، اما سایر نواحی مثل قسمت فوقانی پشت، قسمت مركزی قفسه سینه، شانه‌ها و گردن هم، به طور شایع مبتلا می‌گردند. این اختلال معمولاً در زمستان شدیدتر بوده و تمایل دارد در تابستان در نتیجه تماس بیشتر با نور خورشید، بهبود یابد.
ضایعاتی كه به علت آكنه شغلی هستند ممكن است بر روی قسمتهایی از بدن، مثل رانها كه در تماس نزدیك با لباسهای روغنی میباشند، ظاهر شوند. همه اشكال آكنه ممكن است بعضی یا تمام انواع ضایعات زیر را ایجاد كنند:
- سرسیاه‌های كوچك
- سرسفیدهای كوچك
- جوشهای قرمز، كه اغلب همراه با قله‌های زرد پر از چرك است.
- توده‌های قرمز، سفت، بزرگ و دردناك
- توده‌های حساس زیرپوستی بدون سرهای واضح (كیستها)
همه انواع ضایعات فوق ممكن است در هر زمانی ایجاد شوند، اما شدت آكنه به طور قابل توجهی از فردی به فرد دیگر فرق می‌كند. احتمال دارد ضایعات عمقی، پس از بهبودی، زخم به جای گذارند.
درمان:
روشهای كمك به خود ممكن است به پاك شدن آكنه خفیف و پیشگیری از عود كمك نمایند. همچنین احتمال دارد پزشكتان یك داروی موضعی مثل بنزوئیل پراكساید یا كرم رتینوئید جهت نرم كردن كراتینی كه فولیكولهای مو را مسدود كرده، توصیه كند. همچنین ممكن است پزشك آنتی بیوتیكهای موضعی را تجویز نماید. آكنه متوسط اغلب به طور موفقیت‌آمیزی توسط یك آنتی بیوتیك خوراكی با دوز كم مثل تتراسایكلین یا اریترومایسین، درمان میشود.
اگر این درمانها شكست بخورند، احتمال دارد به یك متخصص پوست ارجاع داده شوید. متخصص پوست ممكن است ایزوتره تینوئین (Isotretinoin) كه یك رتینوئید خوراكی بوده، باعث نرم شدن كراتین و كاهش ترشح سبوم میشود را تجویز نماید. با این وجود، مصرف ایزوتره تینوئین در طی حاملگی منجر به ناهنجاریهای جنینی می‌گردد. به همین دلیل زنانی كه از نظر جنسی فعالند، فقط در صورتی باید از این دارو استفاده كنند كه از یك روش جلوگیری از بارداری قابل اعتماد استفاده می‌نمایند. به بعضی از خانمها ممكن است قرصهای جلوگیری از حاملگی تركیبی تجویز شود، كه احتمال دارد این قرصها با عملكرد ضدآندروژنی خود باعث تخفیف آكنه شوند.
هیچ درمان فوری برای آكنه وجود ندارد، با این وجود، احتمال دارد كه با آغاز هر چه سریعتر درمان در مراحل ابتدایی از پیدایش اسكار، جلوگیری كرد. كیستهای منفرد آكنه ممكن است با تزریقات كورتیكواستروئید درمان شوند. در صورتیكه آكنه زخم‌های قابل توجهی برجای گذاشته، ممكن است نیاز به مشاوره با یك جراح پلاستیك و مشاوره در مورد روشهایی همچون، برداشت پوست داشته باشید. در این روش، لایه فوقانی پوست تحت بی‌هوشی عمومی، برداشته میشود. سپس نواحی عاری از پوست بهبود یافته و می‌توانند لایه مسطتری از پوست ایجاد كند.
كنترل آكنه:
روشهای ساده كمك به خود كه در زیر آورده شده، ممكن است به پاك شدن آكنه و جلوگیری از حملات بعدی آن كمك نماید:
- پوستتان را دوبار در روز با آب ولرم، نه گرم، و یك پاك كننده ملایم بشویید. پوست را با شدت نمالید.
- جوشها را فشار ندهید. زیرا این كار ممكن است وضعیت را بدتر كرده، باعث شود اثر زخم باقی بماند.
- روزانه از كرم بنزوئیل پراكساید بر نواحی مبتلا استفاده كنید.
- اگر مبتلا به آكنه شغلی هستید، لباسهای كار خود را تمیز نگه دارید تا از تماس طولانی مدت با روغن جلوگیری شود.

منبع : دایرکتوری جامع پزشکی ایران