چهارشنبه, ۱۷ بهمن, ۱۴۰۳ / 5 February, 2025
مجله ویستا
زندان نقش خود را از دست داده است
بنابراین آمار معلوم می‌شود كه تعداد قابل توجهی از جمعیت كشور ما در زندانها بسر می‌برند كه خود مشكلات زیادی را پدید آورده و می‌آورد.
افرادی كه به زندان می‌افتند به دلایل مختلفی مجبور می‌شوند قسمتی از دوران زندگی خود را در حبس بگذرانند. محكومیت افراد به مجازات حبس دلایل مختلفی دارد. گذشته از جرایمی نظیر قتل، سرقت‌های مسلحانه، كیف‌قاپی، زورگیری و كلاهبرداری و آدم‌ربایی كه مجرمان محكوم به حبس‌های طولانی مدت می‌شوند برخی افراد هم بنا به دلایل دیگری كه شاید نتوان نام جرم را بر آنها نهاد به زندان می‌افتند. یكی از این دلایل، عدم پرداخت نفقه، مهریه، محكومیت به پرداخت دیه برای تصادفات غیرعمدی یا بدهی‌های ناشی از ورشكستگی و... است.امروزه شاید بیش از نیمی از زندانیان سراسر كشور بخاطر سهل‌انگاری و عدم توانایی مالی در پرداخت بدهی‌هایی نظیر نفقه و دیه و مهریه در زندانها بسر می‌برند.كارشناسان و مسوولان قضایی كشور پس از بررسی‌های همه جانبه و بعد از مدت‌ها تحقیق و تفحا به این نتیجه رسیده‌اند كه راهی برای كاهش جمعیت كیفری پیدا كنند. محمد بینایی مدیركل آمار و رایانه سازمان زندانها گفت: هر فردی كه وارد زندان شود امتیازاتی را از دست می‌دهد از جمله محرومیت‌های شغلی، اجتماعی و مشكلات روحی و روانی و خانواده كه تمام این مسائل از فرد زندانی موجودی دیگر می‌سازد كه ممكن است حتی بعد از خروج از زندان مرتكب جرایمی بسیار بزرگتر و مجرمانه‌تر از آنچه بخاطرش مدتی محكوم به حبس شده بود، شود. آمار نشان می‌دهد كه از سال ۷۹ تا ۸۳ هیچ تغییری در آمار ورودی زندانها صورت نگرفته است. برای مجازات بسیاری از زندانیانی كه بخاطر ناتوانی در پرداخته جریمه وارد زندان می‌شوند می‌توان راه‌حل دیگری غیر از زندان برایشان در نظر گرفت.مدیركل آمار و رایانه سازمان زندانها با تاكید بر لزوم كاهش ورودی زندان‌های كشور گفت: باید برای كاهش آمار ورودی زندانها در صورت امكان از روش‌های جایگزین حبس استفاده كرد مثلا برای كاركنان دستگاه‌های دولتی می‌توان آنان را متناسب با نوع كارشان به كار اجباری محكوم كرد.
فرآیند رسیدگی بایستی به نحوی اطلاع‌رسانی شود كه وقتی فردی به دادسرا فراخوانده می‌شود با تامینی لازم و حداقل به همراه یك نفر كفیل به آنجا برود و امكانات ارتباطی مثل تلفن در اختیار داشته باشد تا در مواقع لزوم به بستگان خود خبر دهد و با سپردن كفالت از رفتن به زندان جلوگیری شود.این امری طبیعی است كه زندانی و زندان هزینه بسیار زیادی دارند و كمبود فضای لازم در زندانها امكان فساد و جرم را در داخل زندان افزایش می‌دهد. از سوی دیگر مشكلات خانوادگی و اجتماعی افراد تحت تكفل زندانیان كه خود باعث بروز مشكلات بیشتری در جامعه می‌شوند جرم را گسترش می‌دهد. اینها نشانه‌هایی از ضرورت كاهش جمعیت كیفری است.
گذشته از تعداد زیاد زندانیان و كمبود فضای لازم در زندانها و كاهش مجازات كیفری حبس برای مجرمان، موضوع دیگری كه مورد انتقاد شدید اصلاحگران اجتماعی قرار گرفته بحث مجازات حبس و كارایی آن در اصلاح مجرمان است. كاربرد كیفری زندان در جامعه امروز با توجه به شرایط خاصی كه زندانها دارد بشدت مورد حمله اصلاحگران اجتماعی قرار گرفته و تلاش زیادی برای جایگزینی سایر مجازات‌ها به جای حبس در جریان است.مظفر الوندی مشاور رییس سازمان زندان‌های كشور می‌گوید: روزگاری زندان مكان تادیبی محسوب می شد و به عنوان مخوف‌ترین مكان‌ها برای دور نگه داشتن افراد معارض قانون در حكومت‌ها تلقی می‌شد اما بعد ها فقط برای جداسازی مجرمان از سایر افراد اجتماع به كار گرفته شد.برخی كارشناسان و صاحبنظران مسائل اجتماعی معتقدند كه زندان از رسالت خود دور شده و تا حد مكانی برای نگهداری مجرمان تنزل جایگاه پیدا كرده است. انتظار می‌رود زندانها نقشی فراتر از این ایفا كنند و در زمینه بازپروری، تربیت و ترمیم نواقا و نارسایی‌های روحی مجرمان و ارتقای سطح فرهنگی آنان ایفای نقش كنند. اكنون زندان‌های ما تنها به مكانی برای حبس و گذران محكومیت تبدیل شده و زندانیان پس از گذراندن این دوران نه تنها كوچكترین تغییری در رفتار و اعمال قبلی شان ایجاد نمی‌كنند بلكه با كوله‌برای از تجربیات سایر محكومان بار دیگر به جامعه باز می‌گردند و این بار بسیار حرفه‌یی‌تر به جرم و جنایت دست می‌زنند.در صورتی كه زندان باید علاوه بر نگهداری مجرمان، در نگرش افراد نسبت به جرایم و اعمال خلاف قانون تغییر ایجاد كند. نه اینكه با صرف هزینه‌های زیاد برای نگهداری مجرمان، آنان را بدون تغییر و تربیت به جامعه برگرداند.
یك مددكار اجتماعی در اداره كل سازمان زندانها می‌گوید: باید در زندانها مراكز مشاوره برای بالا بردن سطح آگاهی افراد نسبت به عواقب و زیان‌های جرایم ایجاد شود.همچنین باید بر لزوم سازنده بودن این مكان‌ها تاكید كرد و از زندان به عنوان محیطی تربیتی یاد كرد. زندانی كردن فله‌یی و بدون محاسبه افرد جز آسیب‌پذیر كردن جامعه نتیجه‌یی نخواهد داشت.عده زیادی در جامعه به دلیل فقر و بیكاری به دامن اعتیاد افتاده یا عده‌یی به دلیل تصادف‌های ناخواسته گرفتار یا به دلیل عدم پرداخت مهریه و نفقه به زندان افتاده‌اند. نباید این افراد را با كسانی كه بخاطر ارتكاب جرایم و جنایاتی نظیر قتل محكوم به زندان شده‌اند یكسان تلقی كرد.این در حالی است كه در سال‌های اخیر مراكز مختلفی از جمله ستاد دیه استان‌ها و سایر مراكز خیریه با پرداخت وام و جلب رضایت شاكیان سعی در آزادسازی افرادی دارند كه بخاطر فقر و ناتوانی در پرداخت بدهی‌های خود در زندان گرفتار شده‌اند.
محمد قطبی مدیركل زندان های استان قم از راههای كاهش قابل ملاحظه زندانیان نام برده و می‌گوید: تشكیل شوراهای حل اختلاف، محاكم صلح و سازش، احیای دادسراها، اعطای مرخصی به زندانیان، فعالیت ستادهای دیه و اعطای وام اشتغال توسط ستاد، همچنین مراقبت بعد از خروج از زندان از جمله راه‌هایی است كه باعث می‌شود تعداد زندانیان كاهش یابد.با توجه به نظرات مختلفی كه در مورد مجازات حبس در كشور ما وجود دارد قانونگذاران و مسوولان قضایی كشور در حال بررسی مواردی هستند تا بتوانند مجازات حبس را برای بسیاری از جرایم با مجازات‌های دیگری جایگزین كنند. در این صورت شاید بتوان در كاهش تعداد زندانیان، كاهش هزینه‌ها و نقش تربیتی زندان تاثیر بسزایی گذاشت.
فرناز قلعه دار
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست