مراسم عروسی ، استان کهکلویه‌وبویراحمد

مراسم عروسی در بین عشایر كهگیلویه و بویراحمد تقریباً مشابه است. در زیر به اجرای مراسم عروسی در میان یكی از ایلات بویراحمد به طور اختصار اشاره می‌شود:
در بین مردم بویراحمد بیشتر پیوندها بر مبنای خویشاوندی و به شكل كدخدامنشی صورت می‌‌گیرد. معمولاً دختر از كودكی و حتی در هنگام وضع حمل برای پسر مشخصی نشانه‌بندی می‌شود و معمول است كه لباسی از سوی مادر پسر به نوزاد هدیه می‌شود و به این ترتیب آن پسر و دختر نامزد می‌شوند. از آن پس به ندرت ملاقاتی روی می‌دهد. در شرایط معمولی پسر در ایام نوروز به خانه پدر دختر می‌رود،‌ لباس و مقداری قند و شیرینی به خانواده دختر هدیه می‌دهد تا هنگام ازدواج فرا برسد. پدر پسر چند نفر از ریش سفیدان ایل را جهت كسب اجازه عقدكنان به خانه پدر دختر می‌فرستد. پس از اجازه پدر دختر، خانواده پسر مشغول تهیه تداركاتی از قبیل : برنج‌‌كوبی، نان‌پزی، معین كردن تعداد گوسفندان قربانی، تهیه ‌مقدمات مراسم عروسی و همچنین تهیه هیزم و آماده كردن جایی برای برگزاری مراسم عروسی می‌پردازند. این مرحله را «واطلب نون» می‌گویند. طی این مدت خویشاوندان داماد به خانواده داماد در انجام كارها كمك می‌كنند.
یك روز قبل از عروسی خانواده داماد،‌ برنج، روغن و گوشت لازم را به خانواده ‌پدر عروس می‌فرستد كه به گویش محلی «باروزی» می‌نامند. در همین روز «مهتر» - خواننده و نوازنده محل - را به خانه داماد دعوت می‌كنند. معمولاً مراسم عقدكنان و عروسی در دو مرحله جداگانه انجام می‌شود. در مراسم عقدكنان شیربها یا به اصطلاح محلی «باشلق» تعیین می‌گردد و باشلق عبارتست از تعدادی گوسفند، بز، الاغ، اسب و مبلغی پول كه پیش از شروع مراسم عروسی تحویل پدر عروس می‌شود و پدر دختر با پول شیربها جهیزیه دختر را تهیه می‌‌كند و پس از 10 تا 15 روز مراسم عروسی برگزار می‌شود.
جهیزیه معمولاً شامل كلیه لوازم ضروری همانند: قالی، گلیم، جاجیم، نمد، ظروف، جعبه (جای استكان)،‌‌ آیینه‌دان، سفره، آفتابه و لگن است. در هنگام عقدكنان كه مهریه و شیربها تعیین می‌گردد، پدر عروس و پدر داماد هر یك برای خود دو یا سه نفر وكیل از افراد سرشناس انتخاب می‌كنند. وكلا در گوشه‌‌ای در میان حاضرین بحث و گفتگو را شروع می‌كنند تا سرانجام به توافق برسند. پس از آن كاغذی را كه مشخصات عروس و داماد و همچنین صیغه نكاح در آن نوشته شده، به نزد عاقد جهت امضاء و ثبت می‌برند.
صبح روز برگزاری مراسم عروسی، خویشاوندان داماد به همراه مردم طایفه‌های دیگر با نوازنده به خانه عروس می‌روند. مدت برگزاری جشن عروسی به نسبت وضع مالی آنان تعیین می‌شود. پس از صرف نهار در خانه عروس زن «سلمانی» به عروس لباس نو می‌پوشاند و چارقد سرخ بزرگی بر سر او می‌اندازد. سپس از پدر و بزرگان خانواده عروس اجازه سوار كردن عروس بر اسب گرفته می‌شود. بعد مهتر نزد عروس می‌رود و همراه با موسیقی شاد و تندی كه می‌نوازد، عروس را بر اسب سوار می‌كند.
در این هنگام داماد در خانه‌ خود به سر می‌برد. اسبی كه عروس بر آن سوار است به وسیله «سلمانی» به سمت خانه داماد برده می‌شود و در تمام مدت عروسی، تیراندازی و سواركاری متداول است. در این هنگام داماد لباس نو پوشیده و بر اسبی تند و چالاك سوار می‌شود و به استقبال عروس می‌رود. هنگامی كه عروس و داماد به هم نزدیك شدند، داماد سعی می‌كند چارقد یا روسری عروس را با تركه‌ای كه در دست دارد بردارد. اگر داماد نتواند چارقد را بردارد ناراحت می‌شود و اطرافیان او را ملامت می‌كنند. بالاخره عروس به خانه داماد می‌رود. در این موقع سلمانی مرد، موی سر داماد را اصلاح می‌كند، این مراسم را «سر تراشونی» می‌نامند. سلمانی كه به آن «خطیر» نیز می‌گویند پارچه‌ای را به گردن داماد می‌بندد و همه حاضرین مقداری پول در آن پارچه قرار می‌دهند كه معمولاً به خطیر تعلق می‌گیرد. در هنگام اصلاح سر داماد، مهتر می‌نوازد و حاضرین به پایكوبی می‌پردازند.
سپس عروس و داماد را به حجله می‌برند. در این موقع دست آنان را حنا می‌بندند و زنان به رقص و شادمانی می‌پردازند و ترانه‌های محلی می‌خوانند. حجله‌گاه معمولاً یا چادری است كه داخل آن با چیت یا نی الوانی تزئین می‌گردد و یا حجله‌ای با گلیم و جاجیم ساخته می‌شود كه معمولاً بدون چادر است. مدت حجله گاه یك هفته است. در اولین برخورد، عروس جواب داماد را نمی‌دهد تا این كه داماد هدیه‌ای به او بدهد ك آن را «روی گشان» می‌گویند. پس از دو الی سه هفته مادر عروس غذای بسیار لذیذی می‌پزد و با چند زن دیگر به دیدن عروس به خانه‌ داماد می‌رود و در این ملاقات از عروس و داماد دعوت می‌كنند كه برای صرف ناهار یا شام به منزل پدر عروس بروند.