الاثار الباقیه عن القرون الخالیه

نویسنده : بیرونی - محمدبن‌احمدابوریحان
محقق : اذکایی - پرویز
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۸۰/۰۶/۲۱
رده دیویی : ۹۰۲.۰۲
قطع : وزیری
جلد : گالینگر
تعداد صفحه : ۸۹۶
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : عربی
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۲۰۰۰
شابک : ۹۶۴-۶۷۸۱-۵۴-۳

تصحیح و تحقیق حاضر چاپ جدیدی است از کتاب 'ال‌آثار الباقیه عن القرون الخالیه 'ابوریحان بیرونی ( 362ـ 440ه) براساس نسخه‌های خطی (قدیم‌تر از نسخه‌های مورد استفاده 'زاخائو 'در تصحیح و چاپ قبلی این کتاب) . ابوریحان محمد بن احمد بیرونی, ریاضی‌دان و فیلسوف ایرانی در سال 362ه.ق/ 973م در بیرون (از توابع خوارزم) متولد و در سال 440ه.ق/ 1048م در غزنین وفات یافت .وی اوایل عمر را در خوارزم در کنف حمایت مامونیان خوارزم, معروف به خوارزمشاهیان گذرانید و سپس چند سال در گرگان در دربار قابوس بن وشمگیر به سر برد .پس از چندی به خوارزم بازگشت و در دربار ابوالعباس مامون بن مامون مدتی زندگی کرد .محمود غزنوی در مراجعت به غزنین ابوریحان را با چندتن از فاضلان دربار خوارزمشاه به غزنین برد ( 408ه.ق) .پس از آن بیرونی چند بار به خوارزم سفر کرد و در ملازمت محمود به هنگام لشکرکشی به هند, با دانشمندان و حکیمان هند آشنایی و ارتباط یافت و زبان سانسکریت را آموخت .او در همین سفرها مواد لازم برای تالیف کتاب 'تحقیق ماللهند 'را فراهم آورد' .ال‌آثار الباقیه عن القرون الخالیه 'کتابی است که در حدود سال 390ه.ق نگارش یافت و به قابوس بن وشمگیر زیاری, حاکم گرگان تقدیم شد .موضوع این کتاب تقویم و سنوات و اعیاد ملل مختلف همچون ایرانیان (سغدیان, خوارزمیان, پارسیان), یونانیان, یهودیان, عیسویان و مسلمانان است . بهترین تصحیح و چاپ این کتاب مربوط به تصحیح 'زاخائو 'بوده که هم او این اثر را به انگلیسی ترجمه نمود, اما در تصحیح حاضر از چند نسخه خطی کامل و متاخرتر از طبع زاخائو استفاده شده است .تصحیح حاضر همچنین از تعلیقات مفصلی برخوردار است که در حدود نیمی از حجم کتاب را تشکیل می‌دهد . این تعلیقات که در واقع ترجمه تعلیقات زاخائو است در بردارنده شرح و توضیحات اصطلاحات علمی و فنی, مطالب و مسائل تاریخی ـ تقویمی, مقولات نجوم ریاضی یا احکامی و سایر مفاهیم غامض است .بخش پایانی کتاب نیز مشتمل است بر فهرست کامل مراجع, افراد, جای‌ها, تیره‌ها و پیوندان, واژگان نهادین, کتاب‌ها و نامک‌ها .