خطر بازگشت استبداد

رهبر انقلاب‌اسلامی چندی پیش در جمع مسئولان اجرایی استان یزد تصریح کردند:” همواره باید مراقب خطر بازگشت استبداد و سلطه بیگانگان بود وشاید دهها سال دیگر ملت ایران باید مراقبت کند تا جریان مردمسالاری دینی که هم ضد استبداد وهم ضد سلطه است به یک فرهنگ عمیق و ماندگار در میان مردم تبدیل شود . به همین دلیل است که اصل مسئله انتخابات مجلس هشتم ،سلامت آن، فرهنگ انتخابات و افرادی که قرار است در انتخابات به مجلس راه یابند بسیار مهم است.”
تمام جوامع دموکراتیک در معرض خطر بازگشت به استبداد و دیکتاتوری هستند. اندیشه تحدید قدرت به قانون در لیبرالیسم ترجمان تکامل یافته مکانیسم سلطه وترسی است که توماس‌هابز فیلسوف انگلیسی در قرن هفدهم برای لویاتان خویش متصور شده بود . هابز با پذیرش اصل “خودبرتربینی” در نهاد تمام انسان‌ها به دنبال آن بود تا تاثیرات مخرب تفاخر را به واسطه خود مکانیسم سلطه محدود سازد . لویاتان قدرت مشهودی که حس تفاخر آن از همه بیشتر است مردم را در وحشت می‌اندازد واحساسات خودبرتربینی آنها را محدود می‌سازد. امروزدموکراسی تحقق عینی لیبرالیسم است و لیبرالیسم چیزی جز برایند جمع جبری استبداد فردی نیست و یادقیق‌تر لیبرالیسم تدارک یک دیکتاتوری بزرگ برای مهار استبدادهای فردی است .
خشت‌های لیبرال دموکراسی بر بنیان و شالوده استبداد چیده شده است .در دل همین دموکراسی فاشیسم کورپوراتیسم زاییده می‌شود که در واکنش به آن در پاسخ به ایده ژان ژاک روسو دموکرات مبنی بر اینکه “صدای مردم، صدای خداست” شعار استبداد واکثریت طرح می‌گردد . در واقع تجربه فاشیسم دراروپا موجد گرایش‌های ضداکثریتی بود. در این دیدگاه دموکراسی وقتی تحقق می‌یابد که حکومت از تقاضاهای مستقیم و افراطی توده‌ها مصون باشد .مشارکت اکثر مردم نه ممکن است نه مطلوب زیرا تحمیل تقاضاهای زیاد بر نظام سیاسی موجب اختلال در روند سیستمی خواهد شد. در نازیسم ،کووپوراتیسم با نژاد پرستی پیوند می‌خورد و رجحان منافع جمعی وملی با خودبرتربینی نژادی جمع می‌گردد.‌ تجربه میلیون‌ها کشته در جنگ جهانی دوم در واکنش به نازیسم صورت گرفت.
در لیبرال دموکراسی قرن بیست و یکم پیوند سرمایه‌داری با گرایشات الیتیستی ونخبه‌گرایانه نیز موجد نوع دیگری از استبداد شده است . سلطه رسانه‌ها ، تاثیر شرکت‌های چند ملیتی بر سیاست سازی در کشورها، تبلیغات بناپارتیستی و عوام فریبانه و... مروج نوعی نخبه گرایی درواکنش به پوپولیسم وتوده گرایی است . در حقیقت لیبرال دموکراسی همواره در معرض بازگشت به استبداد است. توتالیتاریسم دموکراتیک ارمغان لیبرالیسم برای جهان امروز است که رگه‌های دیکتاتوری آن بیش ازپیش نخ نما شده است.
در برابر این گفتمان در فلسفه سیاسی اسلام حکومت تنها از آن خدا و جامعه اسلامی مکانی برای اعمال اراده الهی است. ضرورت حکومت اسلامی درتعالی مادی ومعنوی جامعه مسلمانان احساس می‌شود اراده الهی برای اداره جامعه مورد پذیرش عموم مسلمانان است. در نمونه عینی نظام اسلامی که متکی بر تز مترقی و لایت فقیه در ایران شکل گرفته این شجاعت وجود داشته که بر آرای عمومی جامعه مسلمان ایران تکیه شود . مقام معظم رهبری در دیدار با هزاران نفر از اقشار مختلف مردم قم به مناسبت ۱۹دی ماه در این باره فرمودند:” انتخابات که تجلی مردمسالاری است، در۲۸ سال گذشته به‌طور متوسط هر سال درایران برگزار شده واین یکی از شاخصه‌های مهم پیروزی ملت ایران است زیرا نشان دهنده حضور مردم،‌تصمیم‌گیری مردم و شجاعت نظام اسلامی برای تکیه برآراء ونظر مردم است.”
در واقع نمونه واقعی مردمسالاری پس از انقلاب اسلامی در ایران به نمایش درآمده و مردمسالاری دینی در مرحله اثبات کارآمدی اسلام در اداره جامعه است. حضور میلیونی مردم ایران پای صندوق‌های رای در انتخابات‌های مختلف اعم از خبرگان رهبری ،ریاست جمهوری ،‌مجلس شورای اسلامی و شوراها نشان داده است که ملت ایران ضمن تعظیم انتخابات درجامعه اسلامی اجرای احکام الهی و اسلامی را تنها نسخه شفابخش کشور می‌دانند اما درمقابل عده‌ای سعی دارند فضای کشور رامستبدانه وانمود نمایند ومنکر دموکراسی واقعی در ایران شوند
رهبر انقلاب‌اسلامی علت انکار این واقعیت آشکار وواضح را از جانب دشمنان عنود و لجوج مردم ایران ،عظمت این مسئله دانستند وافزودند:” نظام اسلامی همواره بر برگزاری انتخابات اصرار دارد و حتی درچهار سال قبل که عده‌ای با راه انداختن یک نمایش و بازی قصد تعطیل انتخابات راداشتند با لطف خداوند وایستادگی مردم نتوانستند انتخابات راتعطیل کنند.”
تبارشناسی تاریخی استبداد در جامعه ایران نشان می‌دهد که همواره یک پیوند جدی بین استبداد داخلی واستعمار خارجی وجودداشته است. در واقع حمایت استعمار خارجی اعم از(روس،انگلیس ،‌ ‌آمریکا و...) از جریان مسلط داخلی موجد یک دیکتاتوری بی‌چون و چرا درکشور شده است .
استبداد محمدعلی شاه با حمایت روس‌ها و دیکتاتوری رضاخان با پشتیبانی انگلیس قوام یافت. جامعه اسلامی هر جا ازاجرای احکام اسلامی خروج کرده دچار استبداد شده است و این واقعیت انکارناپذیر است.
در نمونه موردنظر مقام معظم رهبری در چهارسال پیش نیز متاثر از پیوند یک جریان سیاسی با استعمار خارجی ،خطر بروز استبداد ومسدود شدن باب انتخابات در کشور احساس می‌شد که بحمدالله با هوشیاری ملت ایران این توطئه خنثی شد. در شرایط کنونی نیز زمزمه‌هایی مبنی بر حمایت دشمنان خارجی انقلاب‌اسلامی از برخی جریانات سیاسی داخلی به گوش می‌رسد.
این حمایت‌ها زنگ هشداری مبنی بر تمایل به بازگشت استبداد در کشور از جانب برخی جریانات است. اما بدون تردید در انتخابات اخیر نیز مردم ایران متکی بر درایت و بصیرت انتخاباتی مانع آن می‌شوند که صحنه سیاسی ایران ملعبه دست بیگانگان شود .در نهایت بایدتاکید نمودکه استبداد مدرن زاییده لیبرال دموکراسی است ومردمسالاری دینی به واسطه نفخات الهی آن مصون از این آسیب است اما چنانچه عده‌ای بخواهند با تنفس در فضای لیبرالیسم وتاثیرپذیری از آن نسخه‌های اجتماعی و سیاسی برای ملت ما بپیچند باید مراقب بود که همراه این الگوبرداری انضمامی حتما گرایشاتی ازاستبداد وجود دارد.

صالح اسکندری

منبع : روزنامه رسالت