نشانگان تونل کارپال، مچ‌درد خانگی

این سلسله اتفاقات ناخوشایند ممکن است هرکدام از ما را بترساند و ما را درباره استفاده همیشگی از دستانمان نگران کند . لازم نیست حتماً نوازنده پیانو یا یک تایپیست حرفه‌ای باشیم تا ابتلا به این بیماری ما را از کار بیکار کند. بر اثر ابتلا به بیماری و از بین رفتن قدرت انعطاف انگشتان، غذا خوردن، مسواک زدن و حتی لباس پوشیدن تقریباً غیرممکن می‌شود.
● خانم‌های خانه‌دار مراقب باشند
هرچند این عارضه بیشتر در شغل‌های خاصی دیده می‌شود، اما این بیماری فقط مربوط به شاغلان نیست و خانم‌های خانه‌دار هم باید مراقب باشند. انجام کارهای خانه می‌تواند باعث به‌وجود آمدن نشانگان تونل کارپال شود. طبق نتایج مطالعه‌ای که در سی کشور و سه ایالت کانادا طی یک دوره سی ماهه انجام شده، مشخص شده است ۹/۱۵ درصد موارد جدید نشانگان تونل کارپال مربوط به خانم‌های خانه‌دار بوده است.
جورج فالن، جراح امریکایی در سال ۱۹۹۶ درباره نشانگان تونل کارپال مقاله‌ای منتشر کرد که در آن زمان، بزرگترین تحقیق در این زمینه بود. فالن نتیجه ۱۷ سال درمان و بررسی این بیماری در بین ۴۳۹ بیمار و ۶۵۴ دست را در این مقاله ارایه داده بود. طی این تحقیقات او متوجه شد بیشتر افراد در میانسالی دچار این عارضه می‌شوند. ۲۴۳ نفر از این ۴۳۹ نفر در محدوده سنی ۴۰ تا ۵۹ سال بودند. ۲۳۶ نفر از بیماران نیز خانه‌دار و آشپز بودند یا بیش از حد کار می‌کردند.
همچنین فالن به تاثیر جراحی در درمان و بهبود بیماران اشاره کرد . از میان ۱۷۷ بیماری که عمل جراحی انجام داده بودند، تنها دو نفر نیاز به عمل مجدد داشتند.
● تونل کارپال چیست؟
تونل کارپال، لوله ای در مچ است که عصب میانی در آن قرار دارد . این عصب به انگشت شست و قسمتی از کف دست که منتهی به این انگشت می‌شود، انگشت اشاره، انگشت میانی و نیمی‌از انگشت سوم حس می‌دهد. وقتی مچ دست در حالت بدی قرار بگیرد، فضای کافی برای عصب مدیان وجود ندارد و به این عصب فشار وارد می‌شود. همچنین وقتی این لوله ملتهب شود و آسیب ببیند، به عصب هم صدمه وارد می‌آید که باعث سوزش و خارش، کرخ و بی‌حس شدن، ضعف یا درد در انگشت‌ها می‌شود.
● علایم
علایم شامل ضعف یا بی حسی در یک یا هر دو دست، مور مور شدن، سوزش و خواب رفتن انگشتان یک یا هر دو دست، درد شدید دست به خصوص در ناحیه مچ دست، پخش شدن درد تا ناحیه آرنج، اختلال در حرکت انگشتان، کاهش قدرت حمل وسایل و اشیا مانند کیف دستی و در موارد شدید، تحلیل رفتن و ضعف در بافت ماهیچه‌ای اطراف شست می‌باشد.
● چه کسانی مبتلا می‌شوند؟
بیشتر افراد در ۳۰ تا ۶۰ سالگی دچار این عارضه می‌شوند. همچنین شیوع این بیماری در زنان بیشتر از مردان است، به طوری که زنان پنج برابر بیشتر از مردان به این بیماری مبتلا می‌شوند. این حالت ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی و به هم خوردن تعادل مایعات بدن اتفاق بیفتد.برخی شرایط مانند بارداری و برخی بیماری‌ها مانند پرکاری تیروئید، فشار خون بالا، پوکی استخوان، چاقی و دیابت هم با ابتلا به نشانگان تونل کارپال ارتباط دارند.
● درمان
خوشبختانه این بیماری دردناک قابل درمان است. روش‌های مختلفی برای درمان این بیماری وجود دارد. اولین اقدام درمانی، ممکن است بستن شبانه انگشت‌ها با آتل یا نوارهای مخصوص به مدت چند هفته هنگام خواب باشد اگر نتیجه موفقیت آمیز نباشد، در طول روز هم بستن این نوارها و آتل توصیه می‌شود. در مرحله بعد، ممکن است درمان‌های دارویی آغاز شود. علایم معمولا با درمان‌های دارویی بهبود پیدا می‌کند، اما نهایتا ۵۰ درصد موارد نیاز به جراحی دارد. جراحی تا ۸۵ درصد موفقیت آمیز است، اما بهبود کامل چند ماه طول می‌کشد.
● ۸ توصیه به خانم‌های خانه‌دار
۱) هنگام انجام کارهای خانه مانند گردگیری، شستن ظرف و جارو کردن ممکن است دست در حالات بد و نامناسبی قرار گیرد و این حالات، باعث ایجاد آسیب‌های اسکلتی عضلانی شود. به همین دلیل توصیه می‌شود هنگام انجام کارهای خانه به وضعیت و نحوه قرار گرفتن مچ دستتان توجه کنید.
۲) از انجام حرکات تکراری و کارهایی که نیاز به فشار و نیروی زیاد دارند، تا حد امکان خودداری کنید.
۳) از وسایل و تجهیزاتی که برای کاهش آسیب‌ها و جراحات مچ دست طراحی شده‌اند، استفاده کنید.
۴) برای راحت‌تر کردن کار و نیاز کمتر به نیروی زیاد سعی کنید کارها را به روش آسان‌تری انجام دهید؛ مثلا برای شستن ظروف از ماشین ظرفشویی استفاده کنید. در صورت شست‌وشوی ظروف با دست هم بهتر است ظرف‌ها را چند دقیقه در آب گرم و مایع ظرف شویی قرار دهید تا هنگام شست‌وشو نیاز به فشار اضافه نباشد و راحت‌تر تمیز شود.
۵) دستتان را در معرض ارتعاش قرار ندهید. برخی وسایل برقی مانند آبمیوه گیری و چرخ گوشت ممکن است هنگام کار ارتعاش ایجاد کنند. دستتان را روی بدنه آنها قرار ندهید.
۶) به مدت طولانی و دریک حالت کار نکنید. هنگام کار استراحت‌های متوالی انجام دهید.
۷) هر وقت در دستانتان احساس درد و بی حسی کردید، دست از کار بکشید.
۸) در صورت احساس هرگونه ناراحتی و وجود علایم سریعاً به پزشک مراجعه کنید تا نسبت به تشخیص و درمان به موقع اقدام کند.

منبع : روزنامه سلامت