۱۲ تیر ـ ۳ جولای ـ قتل مازیار به خلیفه عباسی

مورخان اروپایی كه در باره بپاخیزی ایرانیان برضد خلفای اموی و عباسی تحقیق كرده اند وقوع قتل « مازیار » حكمران وقت مازندران (تبرستان ــ تپورستان ) به دست المعتصم خلیفه عباسی را سوم ژوئیه سال ۸۳۹ میلادی نوشته اند . مازیار از خاندان اسپهبدان مازندران پسر قارن و قارن پسر ونداد هرمز و ونداد نوه سوخرا بود. مازیار در آمل بر اثر خیانت برادرش « كوهیار » كه فریب عوامل خلیفه را خورده بود دستگیر و به سامرا ( سامره ) منتقل و به المعتصم تحویل داده شده بود كه پس از شكنجه بسیار كشته شد. جسد مازیار که زیر شکنجه کشته شده بود در همان محلی که جسد بابک خرمدین بر دار شده بود به دار کشیده شد.
خلیفه قبلا از راه ریا و نیرنگ حكومت مازیار بر مازندران را تایید كرده بود. المعتصم دو استقلال طلب معروف دیگر ایران - بابک و افشین -را به همین ترتیب نابود کرد. تاریخ بپاخیزی ایرانیان از جالبترین فصول تاریخ عمومی است كه بپاخیزی ویتنامی ها در قرن ۲۰ را می توان در ردیف آن قرار داد.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز