فوتبال در خدمت صلح و اتحاد ملت‌ها

فوتبال می‌تواند ملت‌ها را با یکدیگر متحد کند. این جمله‌ای است که کوفی عنان دبیرکل سازمان ملل متحد در دیدار با سپ‌بلاتر رئیس فیفا اظهار داشته است. وی هم‌چنین گفته است که ”ورزش دیگری را جزء فوتبال سراغ ندارم که قادر باشد شمار زیادی از مردم را کنار هم جمع کند و موجب شود تا کسی از دنیای واقعی خود فاصله بگیرد و دغدغه‌ها و مشکلات خود را فراموش کند.“
بیان این نکته و نکاتی از این دست از قول شخصیت‌های بین‌المللی سیاسی همچون کوفی عنان که مسئولیت خطیر دبیرکلی سازمان ملل متحد را برعهده دارد، تأکیدی است بر نقش و اهمیتی که ورزش و فوتبال در جامعه جهانی داراست و از این‌رو نیازمند تأمل و دقت فراوان است.
امروزه نقشی که ورزش و فوتبال در عرصه گیتی ایفا می‌کند بر کمتر کسی پوشیده است. زبان فوتبال، زبان مشترکی است که ملت‌ها از طریق آن با یکدیگر گفتگو، تعامل، همکاری و دوستی دارد. چه بسا که یخ‌های روابط بین ملت‌ها و دولت‌ها با حرارت ایجاد شده در یک رقابت فوتبال به گرما مبدل شده و باعث فراموشی گذشته‌هائی با خاطرات بد شده است. فوتبال از این حیث نقشی فراورزش به‌خود گرفته است. رقابت‌های جام جهانی فوتبال که از مرحله مقدماتی تا نهائی آن شور و حس و حال خاصی را در کشورها و در رقابت با یکدیگر ایجاد می‌کند، با هیچ پدیده و رویدادی در جهان قابل مقایسه نیست. این پدیده علاوه بر تأثیر به‌سزائی که در عرصه بین‌المللی در روابط بین کشورها و دولت‌ها داشته است، در انسجام و اتحاد ملی و رفع افتراق، چند دستگی و تقسیم‌بندی‌هائی که در داخل برخی ملل و کشورها مشاهده می‌شود نیز اثرگذار بوده است. این رویداد فرصتی است تا کشورها در عرصه‌ای جهانی توان خود را در ابعاد مدیریتی فرهنگی اقتصادی سیاسی و ورزشی در معرض آزمون گذارده و شرایط خود را در رقابت با یکدیگر بیازمایند. انتخاب ۳۲ کشور از بین کشورهای جهان برای حضور در مرحله نهائی، اولین گام و البته مهم‌ترین گام در این عرصه است. از سوی دیگر تأثیر رویداد مهم جام جهانی در مناسبات سیاسی بین‌المللی و کاهش تنش‌های سیاسی موجود در جهان نیز قابل توجه است.
در هنگام برگزاری این رویداد مهم به‌طور طبیعی کمتر شاهد دیالوگ‌ها و گفتمان‌های تهدیدآمیز سیاسی در بین دول و کشورها هستیم و فرصت یک ماهه جام جهانی برای سازمان ملل متحد و دیگر ارگان‌های سیاسی بین‌المللی نیز شرایط مساعدتری را برای تنش‌زدائی‌های سیاسی و استقرار صلح در بین کشورهای متخاصم فراهم می‌کند. هر چند برای دولت‌هائی که خوی استکباری و شرارت‌آمیز دارند و در عرصه سیاسی و بین‌المللی برای کشورهای دیگر و به‌خصوص جهان سومی‌ها حقی قائل نیستند حتی این فرصت نیز از شرارت‌های آنان بر دولت‌ها و ملت‌های ضعیف چیزی نمی‌کاهد.
نکته دیگر آنکه جام جهانی فوتبال قرار است که به‌عنوان یک رویداد ورزشی فرصتی برای کاهش تنش‌ها و افزایش دوستی‌های بین‌المللی باشد. صیانت و مراقبت از این پدیده و رویداد مهم و عدم ایجاد فرصت برای دست نیازیدن سیاسیون و استفاده ابزاری از جام جهانی برای تحریم‌ها و تهدیدهای سیاسی، از مسئولیت‌های خطیر کسانی است که مدیریت و سردمداری این حرکت ورزشی را برعهده دارند. تحرکاتی که در آستانه برگزاری دیدارهای مرحله نهائی جام جهانی از سوی برخی کشورها و به‌ویژه اروپائی‌ها و آمریکائی‌ها در خصوص تحریم ایران مطرح می‌شود را باید خطری جدی نه برای ایران بلکه برای جام جهانی دانست و نباید اجازه داد که این تهدیدات حتی به مقدار کم نیز اثر سوئی برای فوتبال و جام جهانی داشته باشد و برای جلوگیری از ایجاد هرگونه بدعت، باید با آن برخورداری جدی و اساسی صورت پذیرد.

دکتر سیدعبدالحمید احمدی

منبع : مجله‌فوتبال