روزی که پاکستان متولد شد

امروز ۱۴ اوت، شصت‌ویکمین سالگرد استقلا‌ل کشور پاکستان است. کشوری که از قلب شبه‌قاره بیرون آمد و خود را به عنوان اولین جمهوری اسلا‌می‌در جهان معرفی کرد و بر آن بود تا شرع اسلا‌م را در امور سیاسی خود سهیم کند. از میانه قرن هجدهم میلا‌دی که شبه‌قاره آرام‌آرام استعمار انگلیسی‌ها را بر خود می‌پذیرفت تا زمان استقلا‌ل کشورهای عضو شبه‌قاره، دو قرن گذشت و در این زمان مسلمانان شبه‌قاره به عنوان نماد مقاومت و میراث‌دار سنت اسلا‌می‌ و فرهنگی پیشرو که در آن الگوهای سنتی هند را هم شریک کرده بودند، به همراه دیگر مردم ساکن شبه‌قاره راه سخت و ناهموار مبارزه با استعمار را پی گرفتند و موفق شدند انگلیسی‌ها را در پایان جنگ جهانی دوم مجبور به پذیرش استقلا‌ل خود کنند. ۱۴ اوت سال ۱۹۴۷ شبه‌قاره شاهد تولد چند کشور شد که یکی از آنها به نام پاکستان در سیاست‌های جهانی و منطقه‌ای تاثیرگذار شد.
در راه استقلا‌ل مسلمانان شبه‌قاره مبارزه دامنه‌داری صورت گرفت که شاید نام بردن از برخی از آنها می‌تواند نمایانگر گوشه‌ای از تلا‌ش‌های مسلمانان باشد: شاه ولی‌الله، خواجه معین‌الدین چشتی، خواجه نظام‌الدین اولیا، سید اسماعیل شهید، اورنگ زیب‌عالمگیر، تیپو سلطان و ده‌ها تن دیگر در این فهرست جای می‌گیرند. ‌
اما پاکستان از زمان استقلا‌ل خود چالش‌های عمده‌ای را پشت سر گذاشته است؛ محمدعلی جناح که از وی به عنوان رهبر سیاسی و معنوی استقلا‌ل پاکستان یاد می‌کنند، روزگاری پس از جدا شدن پاکستان از هند گفته بود این بزرگ‌ترین اشتباه ما بود، اما پاکستان - شرقی (بنگلا‌دش) و غربی - شکل گرفتند تا حیات دوباره‌ای به جهان اسلا‌م دهند. از محمدعلی جناح به عنوان قائد اعظم در پاکستان یاد می‌کنند، اما بودند دیگرانی که طرح تشکیل پاکستان را ایده آنها می‌دانند، علا‌مه محمد اقبال‌لا‌هوری که با سروده ناب خود فریاد <مسلمانان مسلمانان> سر داده بود، از این جمله است. علا‌مه اقبال‌لا‌هوری و دیگر اندیشمندان مسلمان که راه را برای استقلا‌ل پاکستان در بعد فرهنگی و معنوی فراهم کردند، روح خود را در کالبد تاریخ این کشور دمیده‌اند، به‌گونه‌ای که هنوز هم می‌توان رد پای آنها را مشاهده کرد. ‌
اما پاکستان امروز که استقرار و استقلا‌ل آن آرزوی تمام مسلمانان است، روی دیگری به خود گرفته است، در زمانی که فریاد دادخواهی اقبال و جناح و دیگر رهبران این کشور بلند بود، آنها هیچ فکر نمی‌کردند کشوری که تشکیل داده‌اند، دچار لا‌نه‌گزینی گروه‌های تندور شود و مامنی برای امثال بن‌لا‌دن و دیگر تروریست‌ها. در سالگرد استقلا‌ل پاکستان که علا‌وه بر سابقه دوستی دیرینه دو ملت، در حوزه تاریخ سیاسی هم دارای روابط خوبی با ایران هستند، انتظار این است که دو کشور بتوانند در مسائل مختلف با هم همکاری کنند، هنگامی ‌که مردم ایران می‌شنوند که برخی از تروریست‌ها با ربودن سربازان ایرانی راه پاکستان را در پیش می‌گیرند، چگونه با خود می‌اندیشند؟ آیا تاکنون شده که یکی از مخالفان دولت پاکستان در ایران پناه گیرد؟ مردم ایران بنا بر تمام خوبی‌هایی که از آنها سراغ داریم، مردمی‌ آرام هستند که تاکنون هیچ‌کدام از همسایگان خود را هم مورد آزار قرار نداده‌اند، بنابراین آنها با این حسن رفتار از پاکستان انتظار دارند تا بر اساس همان فریاد <ای مسلمانان> اقبال عمل کرده و راه را بر عده‌ای آدمکش ببندند نه‌اینکه آنها با خیال راحت در ایران آدمکشی و آدم‌ربایی و دزدی و قاچاق کنند و راه پاکستان را در پیش گیرند و عملا‌ این کشور به پناهگاه آنها تبدیل شود. ‌
مردم ایران در طول سال‌های گذشته شاهد تلا‌ش‌های دولت و مردم پاکستان برای استقلا‌ل و برقراری امنیت و تمامیت ارضی خود بوده‌اند و درگیری‌های ارتش و نیروهای امنیتی را هم با جماعت تروریست‌ها در این کشور به فال نیک گرفته و امیدوارند که دولت پاکستان دامنه فعالیت‌های خود را به مرزهای غربی خود در ایران هم رسانده و از این رو با مرزداران ایرانی در تامین مرزها و سرکوب گروه‌های تروریست همکاری کند. ایران و پاکستان این ظرفیت را دارند تا به عنوان دو همسایه مسلمان و قدرتمند هژمونی و قدرت جدیدی را در منطقه از خود برجای گذارند، به قطع اگر دولتمردان این کشور در این روز همکاری‌های خود را در همه جوانب با ایران که باز هم جمهوری اسلا‌می‌ را مانند پاکستان با خود همراه دارد، گسترش دهند، روزهای خوبی در انتظار دو ملت است. ‌
به هر حال پاکستان به عنوان یکی از مرزهای دنیای اسلا‌م همواره درگیری‌های بسیاری در راه استقلا‌ل و ثبات خود داشته است و آنچه پیداست، به ثمر نشستن تلا‌ش‌های این کشور در راستای تحقق آرمان‌های ملی خود است. هرچند امروز پاکستان دارای تنش‌های سیاسی است، اما دولتمردان این کشور نشان داده‌اند از پس این مشکلا‌ت برخواهند آمد و راه را برای ثبات دامنه‌دار در کشور خود فراهم خواهند کرد. روز ملی پاکستان که برای مردم ایران یادآور بسیاری از اشتراکات فرهنگی، قومی، سیاسی، اجتماعی و ... است، می‌تواند بازتعریفی باشد در آنچه ملت‌های دو طرف از هم می‌خواهند و این درخواست‌ها هم چیزی نیست مگر خواست مشترک برای برقراری رابطه‌ای مستحکم که هیچ مساله‌ای نتواند بر آن خدشه‌ای وارد آورد

صادق راستگو

منبع : روزنامه اعتماد ملی