صنایع دستی و مدرنیته

آنچه که پیش رو دارید شرح مقاله رضوان پور تحت عنوان صنایع دستی و مدرنیته است که در دومین روز همایش صنایع دستی ایراد شد. رضوان پور با اشاره به اینکه در این مقاله ایران به عنوان کشوری در حال گذاردر نظر گرفته شده است اظهارداشت:
مرحله گذار مرحله ای است که انسان در آن هویتی چند تکه دارد، جامعه کنونی ایران چند تکه است یعنی مردم آن هویت ملی، اسلامی، مدرن و ... دارند و چندین هویت متفاوت در یک انسان ایرانی جمع شده است و بستگی دارد در چه موقعیت کدام هویت او بروز نماید و به این سبب است که در خیلی موارد ممکن است عکس العمل ما در برابر وقایع قابل پیش بینی نباشد و این قابل پیش بینی نبودن ایراد نیست بلکه از ویژگی ها و شرایط جوامع در حال گذار محسوب می گردد .
جوامع خیلی مدرن نظیر امریکا ، کانادا، نیوزلند و .. اصلا چیزی به عنوان سنت ندارند که درگیر آن باشند و به همین دلیل درک ما نسبت به وقایع متفاوت است .
جامعه روستایی صنایع دستی را جسم کاربردی می داند اما در جامعه شهری مدرن بیش از ارزش کاربردی ، ارزش سمبولیک دارد. این در صورتی است که در جامعه پست مدرن ، ارزش نمادین و کاربردی را با هم مورد استفاده قرار می دهند.
این مقاله به بررسی نظری صنایع دستی پرداخته است ، زیرا اگر ندانیم ورود صنایع دستی چینی و ابزار غربی می تواند آسیبی به صنایع دستی وارد کند یا نه نمی توانیم در مدیریت مان از آن ها استفاده کنیم .
با توجه به اینکه ۷۰ در صد جمعیت ما زیر ۳۰ سال است باید مطالعه شود که آیا ورود این صنایع می تواند تنوع ایجاد کند یا آثار مخربی به جا می گذارد.
چون پژوهشگر مردم شناسی هستم این نوع پژوهش را پی گرفتم یعنی اشیاء را در بستر تاریخ بشری مورد ارزیابی قرار داده ام.
مردم شناسان هنرمند را انسان معمولی می دانند نه یک انسان نخبه زیرا در غیر این صورت استثنا هستند و این به معنای آن است که جامعه روی او تاثیر نخواهد داشت.
در حالیکه صنایع دستی و اثر هنری متاثر از ایدئولوژی ، فرهنگ و سیاست است و لذا در تحلیل اجتماعی ، انسانی معمولی محسوب می شود و از شعارهایی نظیر امر خدادادی- خلاقیت ذاتی و... مبرا است.
چنانچه بسیاری اختراعات جهان مختص جوامع غرب است و این خلاقیت را در آن ها اکتسابی می دانیم نه ذاتی و لذا می گوئیم اجتماع است که به هنرمند خلاقیت می دهد .
همچنیین در این مقاله سنت، مدرنیسم و پست مدرنیسم را بررسی کرده ایم.
مفهوم صنایع دستی مدرن است یعنی در دوره سنت ، صنایع دستی نداشته ایم چون این واژه در کنار صنایع ماشینی بوجودآمد و با افزایش صنایع ماشینی معنا گرفت، مثل طب سنتی و طب علمی،لذا صنایع دستی متعلق به مدرنیته است.
در بخشی از مقاله از جمله موضوعات مطرح شده رسانه ای شدن صنایع دستی است .یعنی حضور فعال و پر رنگ رسانه در روزگار کنونی ، در دکوراسیون و ... در شبکه های بین المللی ماهواره مثلا کانال های فشن، پوشاک، جواهر و فرش است . ازاین رو صنایع دستی حضور پر رنگی در رسانه پیدا کرده چون تبلیغ آن در رسانه به خصوص اینترنت به سبب ارزان بودنش سود آور است، علاوه برآن خیلی اقوام چون صنایع دستی حامل ایدئولوژی و فرهنگ است،از آن برای تقویت و قوام دادن قوم خودشان از این راه استفاده می کنند .
رسانه ای شدن مشکلاتی را نیز به همراه داشته است و از جمله آن ایجاد نیاز کاذب برای صنایع دستی است و هر روز چیز جدیدی را معرفی می کند و همین باعث آسی پذیر شدن صنایع دستی در نتیجه دور شدن این صنایع از ارزش کاربردی شان می گردد.
هر شیء با خودش پیامی دارد ه گونه ای که یکی از متفکران اجتماعی معتقد است مهم ترین انگیزه برای خیلی از رفتارها و خرید های ما کسب منزلت است.این پیام ها را رسانه به شما دیکته می کند.
رسانه ها آموزش هم می دهند و معرفی می کنند مثلا صنایع دستی خارجی و ایجاد مد ، آیا این خوب است؟
به نظر ما هنر هدفمند است مثلا هنر مصر هنر بدن گرا ست ، هنر روم دولت شهر و عظمت و اقتدار را حفظ می کند.
درباره اغلی اشیا هر چه کیفیت بالاتر و قیمت پایین تر باشد مطلوب تر است اما درباره صنایع دستی نمی توان این کار را کرد..
در کل جهان اجازه نمی دهند صنایع دستی وارد بازار رقابت شود و برای بقای آن سوبسید می دهند .

منبع : پایگاه خبری هنر ایران