سه شنبه, ۱۸ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 7 May, 2024
مجله ویستا

حفظ فرمول موفق _ ‌نگاهی به آینده تولید پردازنده‌های جدید در AMD


حفظ فرمول موفق _ ‌نگاهی به آینده تولید پردازنده‌های جدید در AMD
واقعیت آن است كه AMD درمورد طرح‌های خود برای توسعه پردازنده‌ها و افزایش كارایی آن‌ها در دراز مدت، تقریباً سكوت اختیار كرده است. در حالی كه اینتل مدتی قبل معماری نسل جدید پردازنده‌های خود را معرفی كرده است، به نظر می‌رسد كه AMD حداقل در سال آینده نیز قصد دارد از معماری فعلی به كار رفته در پردازنده‌های Athlon وOpteron استفاده كند. البته این موضوع با توجه به وضعیت فعلی پردازنده‌های این شركت از نظر كارایی و برتری‌های نسبی آن‌ها در برخی حوزه‌ها (نظیر ایستگاه‌های كاری و سرورها) طبیعی به نظر می‌رسد. اما شاید این‌كه این وضعیت تا چه زمانی پایدار خواهند ماند، برای AMD از اهمیت بیشتری برخوردار باشد. به هر حال در این نوشتار با پردازنده‌های فعلی AMD و نمونه‌هایی كه این شركت در آینده‌‌ای نزدیك عرضه خواهدكرد آشنا خواهید شد.
● معرفی M۲
مشخصاً خبر مهم، انتقال و گذر از سوكت ۹۳۹ به سوكت M۲ خواهد بود. سوكت M۲ دارای ۹۴۰ پایه است و با این‌كه چیدمان (Layout) مادربوردهای مبتنی بر سوكت جدید شباهت بسیار زیادی به مادربوردهای سوكت ۹۳۹ دارند، واضح است كه از لحاظ سوكت پردازنده با یكدیگر سازگاری نخواهند داشت . این ناسازگاری را در مورد پردازنده‌های فعلی سوكت ۹۴۰ نیز خواهیم داشت. یعنی این پردازنده‌ها بر روی سوكت M۲ كار نخواهند كرد. البته ‌این ناسازگاری منطقی است. زیرا M۲ باید با حافظه‌های DDR۲ كار كند. به‌هرحال این شباهت چیدمان باعث می‌شود سازندگان مادربوردها قادر باشند به‌سرعت طراحی ۹۳۹ را با M۲ سازگار نمایند .
سوكت M۲ كه از ابتدا برای پشتیبانی DDR۲-۷۶۶ معرفی شده‌بود، در سه ماهه دوم سال ۲۰۰۶ عرضه خواهد شد. اطلاعات ارائه شده درمورد این پردازنده جدید كه مدل تك هسته‌ای آن با اسم رمز Orleans خوانده می‌شود، شامل چند نكته جزئی در مورد سرعت كلا‌ك پردازنده یا میزان Cache قطعات جدید می‌باشد. در نگاه اول می‌توان حدس‌زد كه مشخصات پردازنده احتمالا شبیه مشخصات پردازنده معادل ۹۳۹ است. ولی این حدس می‌تواند اشتباه باشد. احتمال دیگر این‌است كه وجود DDR ۲ باعث افزایش كارایی و بالابردن توان قسمت‌های مبتنی بر سوكت ۹۳۹ خواهد شد و این امر باعث تغییر نام دوباره این قطعات از سوی AMD می‌گردد.
این دو مورد به‌اندازه مساوی محتمل به‌نظر می‌رسند و جای تعجب نخواهد بود اگر پردازنده M۲ + ۴۰۰۰ به‌جای ۲.۶GHz-۵۱۲K روانه بازار شود. یعنی كاری كه باعث استفاده از یك طراحی واحد برای سه چیپ مختلف می‌گردد.
پردازنده‌هایی كه روی سوكت M۲ سوار خواهند شد، به‌عنوان ویرایش"F" نامگذاری شده‌اند. این پردازنده‌ها تمامی مشخصات پردازنده‌های"E" را به ارث خواهند برد . اما در سوكت جدید، چند تغییر عمده در زمینه انرژی مصرفی صورت‌گرفته‌است. برای مثال، مصرف یك پردازنده سری SanDiego Athlon ۶۴ كه از نوع"E" است، ۸۰ آمپر و حداكثر TDP:Thermal Design Point) TDP) به‌میزان ۹۰ آمپر است و این میزان در سی‌پی‌یوهای جدید ویرایش "F" تا ۹۵ آمپر افزایش یافته است.
در هر حال، با وجود لزوم افزایش میزان جریان پردازنده‌ها، توان آن‌ها ثابت خواهد ماند و متاسفانه افزایش قابل توجهی در میزان TDP پیش‌بینی می‌شود. با توجه به طرح‌های آتی اعلام شده انتظار می‌رود پردازنده FX M۲ دارای TDP با حداكثر ۱۲۵ وات باشد. این فاكتور برای مدل دو هسته‌ای ۱۱۰ وات و برای مدل تك هسته‌ای ۱۰۴ وات است. ویرایش F ارائه دهنده یك Processor Hot) PROCHOT) دو طرفه جدید است كه مادربورد را قادر می‌سازد پردازنده را به‌صورت پویا (Dynamic) كنترل نماید.
البته سی‌پی‌یو هم در صورت نیاز قادر است خود را كنترل و تنظیم كند. تنها تغییر اصلی در مشخصات و نمودار‌های این پردازنده جدید، كنترولر یكپارچه DDR۲ به‌جای كنترولر DDR۱ است.
● تجهیزات رومیزی
در كنار مدل تك هسته‌ای پردازنده M۲، مدل دو هسته‌ای با نام رمز Windsor را هم مشاهده می‌كنیم. برای این نوع پردازنده، علاوه بر سرعت‌های +۵۰۰۰ و بالاتر، مدل +۴۸۰۰ نیز برای هر دو سوكت ۹۳۹ و M۲ وجود دارد. همانند احتمالاتی كه برای مدل تك‌هسته‌ای مطرح گردید، در ارتباط با پردازنده دوهسته‌ای نیز دو احتمال قوی وجود دارد: یكی‌این‌كه پردازنده‌های M۲ از لحاظ خصوصیات كاملاً با انواع ۹۳۹ منطبق و مطابق خواهند بود.
این احتمال باعث اقتباس طراحی مدل +۴۸۰۰ از روی مدل ۲.۴GHz خواهد شد؛ البته با یك مگابایت حافظه Cache به‌ازای هر هسته.
از سوی دیگر پیشرفت‌های حاصل شده در زمینه افزایش كارایی پلتفرم كه نتیجه استفاده از DDR۲ می‌باشد، ممكن است باعث شود AMD قادر باشد یك مدل +۴۸۰۰ با مشخصات ۲.۴GHz-۵۱۲K را بسازد. جذاب‌ترین بخش این تغییر این‌است كه پردازنده‌هایی با ۲x۵۱۲K ، اندازه Die پایین‌تری دارند و این امر كاهش هزینه‌های تولید را در بر خواهد داشت. اندازه Die یك پردازنده، بیانگر اندازه فیزیكی سطح پردازنده است كه هرچه كوچك‌تر باشد، به‌معنی تولید سی‌پی‌یوهای بیشتری از یك ورق ویفر (كه عنصر اصلی و پایه و زیربنای تولید پردازنده است) خواهد بود.
آینده نشان خواهد داد كه برنامه‌های AMD بسیار دقیق است و در حال حاضر تنها با اعلام نام مدل های جدید، به امید كسب منفعت‌های بعدی در حال سرمایه‌گذاری است.
آخرین مدل معرفی شده در كلاس مدل‌های رومیزی قوی و سریع، مدل جدید FX یعنی FX-۵۹ است. درحالی‌كه تابه‌حال انتظار می‌رفت AMD طراحی سری FX خود را به یك مدل دو هسته‌ای تبدیل نماید. اما برنامه‌های اعلام شده نمایانگر آن است كه پردازنده FX-۵۹ با استفاده از هسته SanDiego و با سرعت كاری سه گیگاهرتز طراحی خواهد شد. جزئیات دیگر این برنامه نشان می‌دهد كه AMD قصد دارد سری پردازنده‌های FX خود را در كلاس پردازنده‌های تك‌هسته‌ای با كارایی بالا معرفی نماید.
بازاریابی این سری پردازنده‌ها با عنوان مناسب برای بازی‌های سه بعدی و نرم‌افزارهای Single-Threaded انجام شده است. در مقابل پردازنده X۲ برای كاربران ماهر و حرفه‌ای كه به‌طور همزمان چند نرم‌افزار قوی را بر روی سیستم‌های چند پردازنده‌ای اجرا می‌نمایند طراحی شده و علاوه بر آن برای تولید محتوای دیجیتالی، گوش دادن به موسیقی و دیگر سرگرمی‌ها مناسب است. با بیان چنین مطالبی به‌نظر می‌رسد كه تولید FX به‌صورت تك هسته‌ای برای مدتی دیگر ادامه خواهد یافت .
به‌هرحال ارائه M۲ تنها یك منحصر به پشتیبانی از DDR۲ نخواهد بود.
AMD اظهار می‌نماید كه در كنار DDR۲، پردازنده‌های Orleans و Windsor به امكانات امنیتی و مجازی‌سازی نیز مجهز خواهندبود. تكنولوژی مجازی‌سازی كه سابقا با نام رمز Pacifica معرفی شده بود، به‌طور سخت‌افزاری امكان اجرای همزمان چند سیستم عامل را فراهم می‌سازد. در گذشته انجام ‌چنین اعمالی با استفاده از ابزارهایی مانندVMware امكان‌پذیر بود. اما پشتیبانی سخت‌افزاری باید به‌وضوح كارایی را افزایش دهد. فناوری امنیتی هم كه از آن نام‌برده شد، بسیار شبیه فناوری LaGrande شركت اینتل است كه با نام رمز Presidio نامگذاریی شده است.
شاید توجه كرده باشید كه سوكت ۷۵۴ دیگر برای دستگاه‌های رومیزی ارائه نخواهد شد. چند پردازنده وجود دارند كه روی مادربوردهای سوكت ۷۵۴ كار می‌كنند. ولی این پردازنده‌ها دیگر برای رایانه‌هایی در رده عادی و یا سریع به بازار عرضه نمی‌شوند. این موضوع باعث سوق دادن كاربران به‌سوی پردازنده‌های Sempron رومیزی می‌شود.
تعداد اندكی از محصولات آتی، در بخش ابزارهای رومیزی گرانقیمت عرضه خواهند شد. به‌زودی مدل دیگری برپایه هسته Palermo وارد بازار خواهد شد كه روی انواع پردازنده‌های سری Sempron، امكانات ۶۴ بیتی را اضافه می‌كند یا بهتر بگوییم، این امكانات را فعال می‌نماید. تمام پردازنده‌های Sempron كه در حال حاضر در دسترسند، بر روی سوكت ۷۵۴ ساخته شده‌اند (حتی چند مدل قدیمی‌تر سوكتA كه در حال خارج شدن از رده هستند). ولی در حال حاضر منتظر مدل‌هایی از Sempron هستیم كه سوكت ۹۳۹ را نشانه گرفته‌اند.
اطلاعات قید شده در طرح‌های آتی AMD در حقیقت نشان‌دهنده این موضوع است كه مدل‌های +۳۰۰۰ و +۳۲۰۰ پردازنده Sempron در حال حاضر با سوكت ۹۳۹ وارد بازار شده است. ( البته تاكنون چیزی در این‌مورد مشاهده نشده است). با این‌همه ممكن است دلیل این امر ارسال و ارائه مستقیم این محصولات به OEMها
(تولید كننده اصلی تجهیزات Original Equipment Manufacturer) باشد. همانند قطعات مشابهی كه به‌عنوان پردازنده‌های نوت‌بوك‌های Desktop Replacement) DTR ) ارائه شدند.
در حالی‌كه به سال ۲۰۰۶ نزدیك می‌شویم، هنوز با موارد معدودی از كاهش سرعت در پردازنده‌های
+۳۵۰۰، +۳۶۰۰ و +۳۷۰۰ سری Sempron آن‌هم روی هر دو نوع سوكت مواجه هستیم. با اندكی دقت متوجه می‌شویم كه + ۳۷۰۰ Sempron با هر دو سوكت ارائه شده، ظاهراً یك ۲.۲GHz- ۲۵۶K خواهد بود. معمولا AMD پردازنده‌های ۹۳۹ را اندكی بالاتر از مدل‌های معادل ۷۵۴ (از لحاظ سرعت ساعت و میزان Cache)، رده‌بندی می‌نماید. این امر به‌دلیل پشتیبانی مدل‌های ۹۳۹ از حافظه دو كاناله(Dual-channel) می‌باشد.
در كنار پردازنده‌های ذكر شده، اطلاعاتی نیز درباره پردازنده سطح پایین‌تر M۲ موجود است. این قطعه با نام رمزManila از امكانات امنیتی و مجازی‌سازی نامبرده كه دیگر پردازنده‌های M۲ به آن مجهز هستند، پشتیبانی نخواهد كرد. البته ‌این تفاوت خیلی باعث تعجب نیست. چون اگر بخواهیم بی‌پرده صحبت كنیم، امكانات مجازی‌سازی بسیار فراتر از نیازهای دستگاه‌های سطح بالا و پیشرفته است. هر چند این مدل از حافظه دو كاناله
(Dual-channel) پشتیبانی می‌نماید، این امكان را معمولا در پردازنده‌های سطح بالا نمی‌بینیم و این موضوع می‌تواند یك امتیاز مثبت به‌حساب آید.
● پردازنده‌های تجهیزات قابل‌حمل و سیار
از زمانی‌كه اینتل مسابقه "كارایی برمبنای وات" را با معرفی Pentium‌M شروع كرده، AMD در این عرصه تنها یك دنباله‌رو بوده است. حال آن‌كه با اعلام تغییر نام سری Mobile Athlon ۶۴ هنوز به‌نظر می‌رسد كه از یك
Athlon ۶۴ ضعیف‌تر به‌جای طراحی یك پردازنده مجزا در كلاس موبایل استفاده شده است. البته خبر خوب این است كه طراحی‌های پایه AMD به‌فرمی بوده است كه عموماً پردازنده‌های جدید به توان كمتری نسبت به Pentiun۴ اینتل نیاز دارند كه در این حالت، دیگر نیازی به یك طراحی جداگانه احساس نمی‌گردد. همانند AMD هم اینتل، سه دسته عمده پردازنده‌های موبایل را دارد.
▪ دسته یكم: مدل‌های DTR كه ذاتاً شبیه پردازنده‌های Desktop هستند كه بر روی كامپیوترهای لپ‌تاپ نصب گردیده‌اند. البته ولتاژ كاری این دسته از پردازنده‌ها كمی پایین‌تر از ولتاژ كاری مورد نیاز آن‌هاست.
▪ دسته دوم: این‌دسته كه Transportable نامیده می‌شوند و سطح بالاتری در كلاس ابزارهای سیار دارند، دارای توان كاری ۶۲ وات به پایین هستند.
▪ دسته سوم: این‌دسته كه ابزارهای حقیقی موبایل هستند، در محدوده توان كاری بین ۲۵ تا ۳۵ وات دسته‌بندی می‌شوند كه ۲۵ وات به دسته نوت‌بوك‌های باریك و سبك مربوط می‌شود.
درمورد دسته اول یعنی پردازنده‌های DTR می‌توان گفت كه این پردازنده‌ها اساساً می‌توانند هر كدام از پردازنده‌های رومیزی باشند. به‌همین خاطر از بررسی این دسته صرف‌نظر می‌كنیم و موضوع را با چیپ‌های نوع Transportable ادامه می‌دهیم.
در این دسته قوی‌ترین پردازنده Athlon ۶۴ Mobile است. تمامی پردازنده‌های این شاخه یك مگابایت L۲ cache دارند و همگی برای مدت محدودی به بازار ارائه شدند. AMD اخیراً در حال گذر از هسته ۱۳۰ نانومتر قدیمی به‌نام Odessa (كه اساساً نسخه ولتاژ پایین Clawhammer بوده است) به هسته‌ای به‌نام Newark با فناوری ۹۰ نانومتر می‌باشد. تنها پردازنده جدید Athlon ۶۴ موبایل، مدل +۴۰۰۰ است كه سرعت كاری آن با مدل FX-۵۵ برابر است. ولی تنها از حافظه تك كاناله پشتیبانی می‌كند.
از آنجایی‌كه در حقیقت مادربوردهای ۷۵۴ در خصوص پشتیبانی از این شاخه از پردازنده‌ها با مشكلی مواجه نخواهند بود، كاربرانی كه به‌دنبال ارتقا از ۷۵۴ هستند و خواهان سی‌پی‌یو‌ جدیدی با كارایی‌های اضافی می‌باشند، ممكن است به بررسی امكانات این پردازنده‌ها علا‌قمند باشند. قیمت این قطعات عموماً مقداری بالاتر است و بااین‌كه در صورت امكان، ارتقا به ۹۳۹ احتمالاً گزینه مناسب‌تری خواهد بود، یك تغییر از+۱.۸GHz - ۲۱۵K-۲۸۰۰ به +۴۰۰۰ باعث بالا‌رفتن كارایی خواهد گردید.پردازنده Mobile Sempron هم از تغییر هسته قدیمی Georgetown (كه آن‌هم از مدل قدیمی‌تر Dublin مشتق شده بود) به هسته جدیدی به‌نام Albany به‌وجود می‌آید. ممكن است هنوز نسخه‌هایی كه برپایه هسته‌های قدیمی ساخته‌شده‌اند را مشاهده كنیم. اما از آن‌جا‌كه فناوری ۹۰ نانومتر دارای خصوصیات بهتری از نظر توان مصرفی و ایجاد حرارت است، هسته Albany یك مدل منتخب خواهد بود. فعلاً و تا زمانی‌كه پردازنده‌های رومیزی Sempron نامزد استفاده به‌عنوان پردازنده‌های ۶۴ بیتی هستند، مدل‌های موبایل ۳۲ بیتی باقی خواهند‌ماند.
آن‌گونه كه سیاست‌گذاری‌های آتی نشان می‌دهند، AMD زمانی اقدام به عرضه Sempron Mobile ۴۶-bit می‌نماید كه كاربران نوت‌بوك‌های پیشرفته و گران‌قیمت دلیل و نیازی برای استفاده از آن داشته باشند. این امر به این معناست كه بیشتر نوت‌بوك‌های عرضه شده، با پردازنده‌های سطح پایین‌تر ارائه‌شده و پشتیبانی از آدرس‌دهی ۶۴ بیتی چندان هم برای یك لپ‌تاپ كه دارای ۲۶۵ یا ۵۱۲ مگابایت حافظه است، عامل مهمی نخواهد بود.
در آینده پلتفرم موبایل هم به‌سوی پشتیبانی از DDR۲ خواهد رفت و نوت‌بوك‌های باریك و سبك به‌جای استفاده از سوكت M۲، ترجیحاً از سوكت S۱ استفاده خواهند نمود. به‌نظر می‌رسد سوكت S۱ نوت‌بوك‌های كم حجم و اندازه را نشانه گرفته و پلتفرمی برای تجهیز نوت‌بوك‌ها به DDR۲ و همچنین پشتیبانی از توسعه امكانات امنیتی و مجازی‌سازی خواهد بود. در برنامه‌های اعلام شده از سوی AMD دو نام برای سوكت S۱ مطرح است. یكی هستهTaylor كه همان پردازنده دوهسته‌ای Tirion ۶۴ به‌اضافه امكانات امنیتی و مجازی‌سازی است و دیگری Keene كه پردازنده‌ای تك‌هسته‌ای و فاقد فناوری‌های Pacifica و Presidio است.
برای نوت‌بوك‌های حجیم و DTRها (نوت‌بوك‌هایی كه از پردازنده‌های رومیزی استفاده می‌نمایند) روی سوكت M۲، با استفاده از هسته Trinidad پردازنده‌ای از سری Athlon ۶۴ با مشخصاتی شبیه Windsor (احتمالاً با اندازه Cache متفاوت) استفاده خواهد شد و این امر به‌معنای پردازنده‌ای دوهسته‌ای، مجهز به Dual-channel DDR۲ و فناوری‌های امنیتی و مجازی‌سازی می‌باشد.
پردازنده دیگری هم مطرح است كه از سری Mobile Simpron و بر پایه هسته Richmond معرفی می‌گردد؛ البته بدون امكانات مجازی‌سازی و به‌صورت تك‌هسته‌ای. تمام این پردازنده‌های موبایل سازگار با DDR۲، با اعلام برنامه شماره Q۱۶۰ از سوی AMD به بازار عرضه خواهند شد. در اینجا به این نكته اشاره می‌كنیم كه هسته Taylor و Turion ۶۴ ما را با نسل بعدی پردازنده‌های موبایل آشنا خواهند كرد.
اطلاعات كمی هم درباره پردازنده Turion ۶۴ وجود دارد. اما تا هنگام ارائه آن چیز زیادی نمی‌توان گفت. تا زمانی‌كه پردازنده‌های فعلی برای لپ‌تاپ‌ها موجود باشند، OEMها (تولیدكنندگان نهایی) تمایل چندانی برای استفاده از این پردازنده نخواهند داشت. الگوی نامگذاری Turion شبیه الگوی نامگذاری Opteron می‌باشد. در این الگو دو عدد وجود دارد كه بیانگر كارایی نسبی هستند. البته اعداد بزرگ‌تر نشانگر كارایی بالاتر می‌باشند. حرف دوم هم كه نشان‌دهنده مناسب‌بودن برای استفاده موبایل می‌باشد، از A كه پایین‌ترین كارایی را دارد شروع می‌شود و به
Z كه مناسب‌ترین است، ختم می‌گردد.
● پردازنده‌های Sempron
تمام پردازنده‌های باریك و سبك Sempron همانند چیپ‌هایTurion MT، دارای ۲۵ TDP واتی می‌باشند. با این‌كه در آینده این مدل پردازنده بر روی سوكت S۱ عرضه خواهد گردید، در حال حاضر و باز هم مانند Turion بر روی سوكت ۷۵۴ به بازار آمده است. پردازنده‌های قبلی موبایل Sempron بر اساس هسته Dublin و Sonoraساخته شده بودند كه به‌ترتیب نسخه‌های موبایل پردازنده‌های رومیزی Newcastleو Paris بودند.
مطلب جالب توجه این‌است كه با وجود این‌كه Sempronها تا زمان ارائه بر روی سوكت ۷۵۴ در حقیقت انشعابی از Athlon ۶۴ بودند، هدف اصلی از معرفی مدل‌های اولیه این پردازنده‌ها كه بر پایه هسته Dublin ساخته شده‌اند، كاهش قیمت Athlon ۶۴ بوده است.
AMD در حال گرایش به هسته Roma كه نسخه موبایل هسته Palermo است، می‌باشد. این گرایش پشتیبانی از SSE۳ به‌همراه چند تغییر كوچك دیگر در طراحی را به ارمغان خواهد آورد. اكثر پردازنده‌هایی كه بر پایه Roma ساخته خواهند شد، به‌همراه تنها مدل جدید سری Sempron به‌نام Sempron +۳۴۰۰ به‌زودی و تا اوایل سال ۲۰۰۶ در دسترس خواهند بود.
در مدل‌های موجود و در حال حاضر تنها از دو حرف كه نشان‌دهنده بالا بودن مصرف توان است، استفاده می‌گردد: L و T. مدل‌های T دارای TDP حداكثر برابر با ۲۵ وات می‌باشند. در مدلL این میزان ۳۵ وات است. هرچند این‌دو پردازنده توان مصرفی بالاتر از Pentium M یعنی ۲۲ وات را دارند، مدل T شباهت‌هایی با مدل‌های مجهز به امكانات Cool n Quiet دارد.
در حال حاضر تمام پردازنده‌های Turion از هسته Lancaster استفاده می‌نمایند. این پردازنده‌ها یك مگابایت cache دارند و بر پایه سوكت ۷۵۴ با فناوری ۹۰ نانومتری طراحی شده‌اند. همان‌گونه كه پیش از این اشاره شد، ‌تا اواسط سال ۲۰۰۶، پردازنده‌های دو هسته‌ای Turion بر پایه هسته Taylor با سوكت S۱ عرضه خواهد شد. این پردازنده در جواب پردازنده دو هسته‌ای اینتل به‌نام Yonah به بازار خواهد آمد. این‌كه كدام یك بهتر خواهند بود سؤالی است كه در حال حاضر پاسخی برای آن نمی‌توان پیدا كرد.
البته چیزی كه مشخص است این ‌است كه این پردازنده‌ها در مقایسه با تكنولوژی‌های فعلی پیشرفت‌های قابل‌ملاحظه‌ای را به ارمغان خواهند آورد. مزیت اول این‌است كه AMD در محصولات جدید، پشتیبانی از ۶۴ بیت را خواهد گنجاند. البته تا این لحظه خبری از امكانات مشابه اینتل به‌نامEM۶۴T به‌گوش نمی‌رسد.
به‌همین خاطر می‌توان حدس زد كه محصولات آتی این شركت ۳۲‌بیتی باقی خواهند ماند. با ارائه ویندوز ویستا در ۲۰۰۶، ممكن است حركت به‌سوی نرم‌افزارهای ۶۴ بیتی بازار را تحت تاثیر خود قرار دهد. Turion تنها پردازنده كم مصرف AMD نیست.
● پردازنده‌های سرور و ایستگاه‌های كاری
در این بخش و در شاخه سرورها و ایستگاه‌های كاری، ‌غیراز ارائه نهایی و معرفی پردازنده دو هسته‌ای Opteron، تغییر عمده دیگری حاصل نشده است.
بنا به‌دلایلی پردازنده‌های Opteron به مدل‌های اختصاصی ۸xx ،۲xx و ۱xx تقسیم شده‌اند. در حالی‌كه همه مدل‌های قدیمی‌تر این پردازنده، برای سوكت ۹۴۰ طراحی می‌شدند، AMD آشكارا مدل‌های ۱xxرا به‌سوی سوكت ۹۳۹ سوق می‌دهد. محتمل‌ترین دلیل برای این‌كار، امكان دستیابی به مزایای قیمت/كارایی بر روی این پلتفرم است.
دلیل دیگر می‌تواند رسیدن به این نقطه باشد كه قطعات جدید قابلیت كار بر روی هر دو سوكت را كسب كنند و یا شاید هم دستیابی به پیكربندی‌های پیشرفته دلیل این امر باشد. در لابه‌لای برنامه‌های آتی اعلام شده AMD ، مدل ۱۵۲ آخرین Opteron تك‌پردازنده‌ای است كه دیده‌می‌شود. هرچند این عقیده وجود دارد كه AMD در صورت تمایل می‌تواند با محدود كردن مادربوردهای ۹۴۰ تك‌پردازنده‌ای، بازار بیشتری را برای پردازنده‌های ۲xx به‌وجود بیاورد.
با نگاهی به آینده می‌توان دریافت كه تنها پردازنده‌های ارائه شده جدید، پردازنده Opteron تك هسته‌ای یعنی مدل ۱۵۴xخواهد بود و همان‌طور كه گفته شد، مدل ۱۵۴ در حقیقت یك پردازنده ۹۳۹ خواهد بود (البته به‌همراه مدل‌های ۱۶۵، ۱۷۰ و ۱۷۵). تغییر به سوكت ۹۳۹ همچنین این معنی را در بر دارد كه به‌جای هسته Venus كه پایه پردازنده‌های سری ۱xx ۹۰ nm است، مدل ۱۵۴ از هسته Diego استفاده خواهد نمود.
باید قبول كنیم كه از دیدن مدل‌های ۲۵۴ و ۸۵۴ اندكی هیجان زده شدیم. همان‌گونه كه بسیاری از كاربران پیش از این با دیدن مدل‌های ۵۲x شگفت‌زده شده بودند. تقریباً تمامی نرم‌افزارهای كاربردی كه می‌توانند از مزیت‌های SMP استفاده نمایند، بر روی دو هسته ۲۶۵ بهتر عمل می‌نمایند تا بر روی دو هسته ۲۵۴.
اما ظاهرا AMD آن‌قدر با تقاضاهایی برای یك پردازنده تك هسته‌ای و بر پایه Opteron روبه‌رو گشته كه برای ساخت مدل‌های x۵۴ ترغیب شده است. قیمت پردازنده‌های سری ۲۵۴/۸۵۴ مشابه قیمت سری ۲۶۵/۸۶۵ است و به‌همین خاطر این قطعات اصولاً معادل یكدیگر شناخته می‌شوند.
كاربرانی كه هدف پردازنده‌های ۵۴x هستند، از نرم‌افزارهایی استفاده می‌نمایند كه اجرای آنان بیشتر متكی بر سرعت حقیقی كلاك پردازنده باشد تا استفاده از پردازش‌های همزمان. قیمت یك پردازنده ۱۵۴ مبتنی بر سوكت ۹۳۹ با قیمت یك FX-۷ برابر و گران‌تر از ۲۵۴ است. بنابراین كاربرانی كه از مادربوردهای ۹۴۰ استفاده می‌كنند، زیاد معترض نخواهند بود. همچنین یك پردازنده ۱۵۲ با سوكت ۹۳۹ ارزشی برابر با FX-۵۵ دارد. در حالی‌كه همین سی‌پی‌یو ۱۵۲ با سوكت ۹۴۰ اساساً ارزان‌تر می‌باشد.
در كنار مدل‌های مختلفی كه احتمالاً از پردازنده Opteron دیده‌اید، باید مدل‌های HE را نیز اضافه نمایید.
HE مخفف"High Efficiency" است و كلمه دوم در اینجا به‌معنی كارایی به‌ازای هر یك وات انرژی مصرفی می‌باشد. در حالی‌كه یك Opteron استاندارد دارای TDP برابر با ۹۵ وات می‌باشد، این میزان در مدل‌های HE برابر با ۵۵ وات است. زیرا برای دسترسی به TDP پایین‌تر، باید به‌میزان دو پله از كارایی چشم‌پوشی ‌نماییم.
بر این اساس پردازنده ۸۶۵HE هزینه‌ای مساوی با ۸۷۵ و پردازنده ۸۵۰HE ارزشی برابر با ۸۶۵ دارند. این پردازنده‌ها قدرتی حداكثر برابر با دو پله پایین‌تر از سریع‌ترین مدل‌ها دارند كه با توجه به موضوع ذكر شده، چندان تعجب آور نیست.
وقتی خط مشی‌های ترسیم شده برای آینده پردازنده‌های Opteron را بررسی می‌نماییم، می‌بینیم كه در طرح‌های آتی و برنامه‌ریزی‌های اعلام شده از سوی AMD، اطلاعاتی در این‌باره اعلام نشده‌است. DDR۲ در برنامه‌های كاری دیگر شاخه‌های بازار نیز گنجانده شده‌است. به‌همین خاطر بالاخره Opteron هم جهت حركت خود را به سوی این تكنولوژی تغییر خواهد داد.
هر چند از آنجایی‌كه در گذشته مشكلاتی بر سر راه تطبیق DDR۲ با ECC و همچنین حافظه‌های Registered (نوعی از حافظه سریع درون CPU) وجود داشته، این امكان مطرح است كه به‌جای این موارد، Opteron به‌سمت استفاده از (Fully Buffered DIMMS FB-DIMMs) حركت نماید. ما می‌دانیم كه AMD در حال كار بر روی پروژه‌ای به‌نام "سوكت"F ، است‌كه‌ با ۱۲۰۷ پایه برای پردازنده‌های بعدی Opteron آماده می‌شود. اما درباره نوع حافظه‌ای كه در این تكنولوژی به‌كار گرفته خواهد شد، اطلاعی در دست نیست. این گذر و تحول احتمالاً بیش از یك‌سال به‌طول خواهد انجامید.
●● نتیجه‌گیری
مطابق آنچه در بررسی‌ پیشین خط‌مشی و برنامه‌های آتی AMD اعلام شد، تصمیم خاصی برای افزایش سرعت در آینده مشاهده نگردید. در زمینه سرعت كلاك، FX-۵۹ به‌میزان ۲۰۰‌مگاهرتز سرعت سریع‌ترین پردازنده AMD را بهبود بخشید و می‌توان حدس زد كه +۵۰۰۰ X۲ هم این افزایش در سرعت را تكرار نماید. پردازنده‌ای با سرعت كلاك پایین به‌نام X۲ در حال ورود به بازار است كه فعلا‌ نمی‌توان در مورد آن صحبتی نمود. اما خوشبختانه مجبور نخواهید بود مدت زمان زیادی را برای به‌دست آوردن جزئیات این پردازنده صبر كنید.
AMD و اینتل ترجیح می‌دهند صرفاً به‌جای افزایش سرعت كلاك، مسیر خود را به‌سمت بهبود امكانات و خصوصیات محصولات مختلف خود تغییر دهند.
در راستای این تغییر، استفاده از دو هسته اولین قدم در این‌راه خواهد بود و دستیابی به راهكارهای استفاده از چهار (یا شاید هم سه) هسته در پردازنده‌ها، محتمل‌ترین فرض در تكامل این سیر می‌باشند. ساخت پردازنده‌هایی بر اساس فناوری ۶۵ نانومتر هم در خط مقدم چشم‌اندازهای پیش‌رو قرار داشته و احتمالا AMD ارائه این نسل از پردازنده‌ها را بلافاصله پس از انجام برنامه‌های فعلی اعلام شده (احتمالاً اواخر ۲۰۰۶ و یا اوائل ۲۰۰۷) عملی خواهد نمود. كوچك‌تر‌شدن سطح فیزیكی پردازنده‌ها، با ایجاد امكان استفاده از هسته‌های بیشتر بر روی یك پردازنده، افزایش و بهبود سرعت كلاك را به ارمغان خواهد آورد. افزایش تولید پردازنده‌های موبایل نشانه دیگری از تغییر اهداف و سیاست‌ها می‌باشد.
ترجمه: هومن تحویلداری‌
منبع : ماهنامه شبکه