نگاهی به نمایش پنجره ها

بدون شك شخصیت این هنرمند در بازی ها و نقش هایی كه ایفا می كند و نمایش هایی كه می نویسد و كارگردانی می كند، تأثیرگذار است. نمایش پنجره ها كه در سالن اصلی تئاتر شهر اجرا شد، آخرین كار آئیش در مقام نویسنده، كارگردان و بازیگر است. نمایشی كه تأثیر گرفته از دغدغه های ذهنی نویسنده در بازگو كردن حكایت زندگی است. نمایشی ساده و روان كه با درونمایه ای قابل تأمل، مخاطبانش را پس از اتمام نمایش به تفكر وامی دارد. یك نمایش به نوعی فانتزی با اتفاقاتی كه در پنجره های نمایش رخ می دهد. در هر پنجره آدم هایی هستند از جنس های متفاوت. آدم هایی كه پیرامونمان هستند و از كنارشان راحت می گذریم یا نمی گذریم و حتی آدم هایی از جنس خود مخاطب. پنجره هایی با دو تابلو نقاشی در هر یك و چیدمان جالب و در راستای كار كه این پنجره ها و آدم هایش را در هر جایی می توان یافت. مجموعه منظمی از رفتارهای متفاوت. به عبارتی با كمی واكاوی در شخصیت آدم های نمایش «پنجره ها» متوجه ریشه انواع رفتارها و شخصیت ها می شویم. انواع متنوعی از انسانهایی كه در شرایط ایده آل، یك نوع رفتار متعارف و در شرایط خاص و متفاوت، رفتارهای متفاوتی از خود نشان می دهند. رفتارهایی همچون: ترس، وحشت، عاطفه، عشق، دروغ و...
فرهاد آئیش با وارد كردن یك راوی زن با لباس سفید، خانم كوچیك كه یادآور مادر بزرگ های قصه گوست، موسیقی زنده و یكی از عناصر در خدمت نمایش و مهم تر زبان نمایش كه گویای یك نمایش ایرانی و یا تهرانی است، طراوت و سادگی خاصی به نمایش بخشیده كه همین موضوع در برقراری ارتباط دوسویه ساده تر شده است به نوعی كه نمایش را می توان كاملاً قابل فهم تلقی كرد. این زبان نمایشی در عین سادگی و قصه گویی، حكایت آدم هایی است با دغدغه هایی واحد به نام «زندگی» . كنار آمدن با این زندگی خود مشكلی است كه گریبانگیر هریك از افراد نمایش شده است، به جز آقابزرگ كه گویا مشكل خود را با زندگی تا حد زیادی حل كرده است.در نمایش پنجره ها این زندگی در جاهایی ستایش و بیشتر مورد انتقاد قرار می گیرد. انتقادی كه با كنش و واكنش رفتارها خود را نمایان می سازد.
ریتم نمایش خیلی خوب پیش می رود به جز در دقایقی پیش از پایان نمایش. نكته حائز اهمیت این كه استفاده از راوی، موسیقی زنده در خدمت اثر، فاصله گذاری ها، خاموش شدن پنجره ها در پایان نقش ها و روشن شدن در هنگام ادای دیالوگ با تدوین و ترتیب خاص و فكر شده ای با هارمونی بسیار خوب، ریتم خوب و منظمی به نمایش داده است.
عنصر تكرار در «پنجره ها» از دیگر نكته های دارای اهمیت و مفهومی نمایش است كه در راستای معنای درونی متن و القای مفاهیمی چون روزمرگی زندگی، رخداد حوادثی كه هر لحظه ما را تهدید می كند و نیز گویای ابعاد شخصیتی انسان است. ابعادی كه با كوچكترین تلنگرها (حتی یك حرف) می تواند چنان تغییری یابد كه در پس آن زندگی هم تغییر كند. این نوع نگرش كه از سوی «آئیش» ارائه شده است قابل ارج نهادن و تقدیر است؛ چرا كه در انتقال این مفاهیم طوری قابل لمس و امروزی عمل كرده كه بدون این كه ذهن مخاطب را به چالش بكشد حرف خود را به تماشاگر (عام و خاص) می فهماند.
در پایان این كه چندی است اهالی سینما و تلویزیون در تئاتر كشورمان حضوری فعال و پر انرژی دارند كه این امر جمعیتی از مشتاقان را به سالن های تئاتر شهر كشانده است. در نمایش پنجره ها هم این موضوع مصداق یافته به طوری كه نیم بیشتر بازیگران، هنرمندان سینما و تلویزیون هستند و این راه نو اهالی تئاتر را امیدوارتر كرده است. در هر حال امید آن می رود كه بیش از پیش شاهد حضور پررنگ تر هنرمندان عرصه سینما و تلویزیون در صحنه های تئاتر كشورمان نیز باشیم.

جواد زارعی

منبع : روزنامه همشهری