ابو علی - ابو جعفر محمدبن حسن‌بن علی‌بن احمد فتّال نیشابوری

جنسیت: مرد
تولد و وفات: ( ... )س ششم قمری
محل تولد: مشخص نیست.
شهرت علمی و فرهنگی: فقیه ، حافظ ، مفسر ، محدث و واعظ
معروف به فتال و فارسی و ابن‌الفارسی. نام و نسب او را گاهی به‌ جهت انتساب به پدر او ، محمدبن حسن ، و گاهی به مناسبت جد وی ، محمدبن علی ، و گاهی به ملاحظۀ جد عالی او ، محمدبن احمد ، ذکر کرده‌اند. او از مشایخ ابن شهر آشوب است. فتال از شیخ طوسی و به واسطۀ پدر خود از سید مرتضی حدیث روایت کرده است. با زمخشری صاحب "کشاف" از علماءِ عامه و ابوالفتوح رازی و فضل‌بن حسن طبرسی از مفسران خاصه معاصر و هم‌طبقه بو. در فقه و حدیث استادی توانا بود. دانش و زهد و پارسائی را با هم داشت. سخنرانی با منطق رسا و کوبنده بود و واعظی که با سخن و عمل پند می‌داد. گویش زیبای او باعث شد که به او فتّال یا بلبل گویند. ابن داوود در کتاب "رجال" گوید که: فتال عقیده‌شناسی جلیل‌القدر و فقیهی دانشمند و زاهدی پارسا بود ، که عاقبت به‌دست عبدالرزاق ملقب به شهاب‌الاسلام ، رئیس نیشابور به جرم شیعه بودن شهید شد. از آثار وی: "روضهٔالواعظین و بصیرهٔالمتعظین"؛ "التنویر فی معانی‌التفسیر". ابن شهر آشوب راوی هر دو می‌باشد.

منبع : مطالب ارسالی