شنبه, ۱۱ اسفند, ۱۴۰۳ / 1 March, 2025
مجله ویستا
اهدای خون تهدید یا فرصت؟
از دیرباز اهدای خون در سطح دنیا و ایران دارای ارزشی انسانی و پسندیده بوده است. اما یكی از راههای انتقل بیماری‌هایی نظیر ایدز و هپاتیت كه امروزه جامعه بشریت را مورد تهدید قرار داده «خون» است. گرچه موارد ابتلا به ایدز از راه انتقال خون بسیار كم بوده اما باید یادآور شویم كه این بیماری، ممكن است سال‌ها در بدن فرد مبتلا، مخفی و ناشناخته بماند. فرد مبتلا به دة‌پ اگر هم در سال‌های ناشناخته بودن بیماری تست دة‌پ دهد تست مذكور منفی خواهد بود و فرد مبتلا به گمان اینكه سالم است به زیست خود ادامه داده و با اهدای خون خود، افراد دیگر را هم مبتلا می‌كند.به گفته رییس مركز مدیریت بیماری های وزارت بهداشت،كسانی كه از راه دریافت خون وفرآورده‌های خونی به دة‌پ مبتلا شده‌اند تنها ۱۳ مورد مبتلایان را تشكیل می‌دهند. اما او به نكته‌یی حایز اهمیت اشاره می‌كند. كه این آمار، قطعا دقیق و واقعی نیست. دكتر محمد مهدی گویا می گوید: این عدد نمی‌تواند رقمی واقعی تلقی شود زیرا ممكن است فردی آلوده باشد اما از آلودگی خود اطلاع نداشته باشد. او ادامه می دهد:دسترسی ما به افراد محدود است. بیشتر موارد كشف شده،در داخل زندان‌ها بوده است. دلیل آن هم دسترسی آسان‌تر ما به این گروه است. اكنون در ایران آزمایش دة‌پ به صورت اجباری نیست. پزشكان به دوران ناشناخته اشاره می‌كنندأ دورانی كه آزمایش هم نمی‌تواند مشخا كند كه فرد سالم است یا خیر. دكتر مینو محرز عضو كمیته كشوری كنترل پیشگیری از ایدز در این رابطه می‌گوید: با توجه به سیكل طولانی دوره نهفته عفونت دة‌پ، انجام تست دة‌پ صددرصد وجود بیماری را تایید نمی‌كند. زمانی كه امكان تشخیا صددرصد بیماری با تست دة‌پ وجود ندارد، الزام تست هم امری غیرضروری و بی‌فایده است. امروزه در بسیاری از كشورهای جهان بیماری‌هایی كه از راه خون و فرآورده‌های آن منتقل می شود، رو به افزایش است. ۱۱ درصد از مبتلایان به دة‌پ ایدز در آفریقا از این راه خون و فرآورده‌های خونی مبتلا شده‌اند. در اندونزی و هند بیشترین راه انتقال ویروس ایدز از راه جنسی است و در رتبه بعدی دریافت خون و فرآورده‌های آن قرار دارد. آنچه آمار نشان می دهد، در ایران مبتلایان زیادی از طریق خون به ایدز وجود ندارد اما همانطور كه گفته شد این آمارها دقیق نیست و بسیاری از مبتلایان در مرحله ناشناخته بیماری خود بسر می‌برند. از سوی دیگر معضل معتادان تزریقی كه معمولا از سرنگ‌های چندبار مصرف استفاده می‌كنند، خود مزید بر علت است. با اینكه سازمان‌های دولتی و غیردولتی در مورد توزیع سرنگ‌های یك‌بار مصرف اقدام كرده‌اند اما متاسفانه هنوز هم تعداد زیادی از این معتادان از سرنگ‌های چندبار مصرف استفاده می‌كنند.
داوطلبان، بهترین منابع خون سالم
اشخاص بسیاری در دنیا و كشورمان زندگی خود را از راه اهدای خون دیگران به دست آورده‌اند. اكنون این افراد بدون هیچ مشكلی، سال ها است كه به زندگی خود ادامه می‌دهند. گزارش سازمان جهانی بهداشت در روز جهانی خون تاكید بر این دارد كه اهداكنندگان داوطلب بهترین منابع ارایه خون ایمن هستند، زیرا آنان در معرض كمترین آلودگی‌ها كه ممكن است از راه خون منتقل شود، قرار دارند. این گزارش می‌افزاید:عرضه مطمئن خون ایمن برای ارتقای بهداشت همگان بویژه مادران و كودكان حیاتی است. برای مثال ۷۰ درصد از انتقال خون در آفریقا به كودكانی انجام می‌شود كه مشكل شدید كم‌خونی به دلیل ابتلا به مالاریا دارند كه در میان این آمار خون آلوده موجب یك پنجم مرگ ومیر كودكان آفریقایی می‌شود.سازمان جهانی بهداشت به اهدای خون ایمن و سالم تاكید می‌كند. گرچه آنان اذعان دارند كسانی كه به صورت داوطلب خون اهدامی كنند، معمولا بهترین منابع خون سالم هستند زیرا آنان كسانی هستند كه در معرض كمترین آلودگی‌های خونی قرار گرفته‌اند اما سازمان بهداشت جهانی یادآور شده كه حداقل ۶۵ كشور جهان خون‌های اهدایی را برای اطمینان از عدم ابتلا به ویروس ایدز، هپاتیت ئ وإ و سفلیس مورد آزمایش قرار نداده‌اند.
ایران، هم‌ردیف كشورهای توسعه‌یافته
با وجود تهدیدهایی كه ممكن است از سوی انتقال خون و فرآورده‌های آن برای بشر اتفاق افتد، ولی هنوز هیچ ماده‌یی جایگزین خون انسان نشده و تنها منبع این ماده،اهدای مستمر خون توسط مردم است. روز ۱۴ ژوئن سالروز اهدای خون است. آمار نشان می‌دهد از هر سه نفر، یك نفر در طول زندگی نیاز به خون یا فرآورده‌های خونی خواهد داشت. از این رو اهدای خون اكنون نیز به عنوان یك وظیفه اجتماعی تلقی می‌شود.هنوز میزان اهدای خون مردم، در كشورهای توسعه نیافته بسیار كمتر از همتای خود در كشورهای توسعه یافته است. سالانه بیش از ۸۰ میلیون واحد خون در سراسر جهان اهدا می‌شود. اما فقط ۳۹ درصد آن در كشورهای در حال توسعه اهدا می‌گردد كه ۸۲ درصد از جمعیت جهان را تشكیل می‌دهند!
بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت ۷۱ كشور جهان فاقد اهدا كننده داوطلب مستمر هستند كه ۹۰ درصد اهدای خون مستمر در كشورهایی با شاخا توسعه بالا و ۱۰ درصد در كشورهایی با شاخا توسعه متوسط و پایین است.اما ایران جزو كشورهایی است كه میزان اهدای خون در آن با شاخا توسعه بالا انجام می‌گیرد.رییس سازمان انتقال خون در این باره می‌گوید: در ایران به جهت سابقه انتقال خون ملی و روحیه ایثار در هموطنان، میزان اهدای خون در كشور مناسب و در حد كشورهای با شاخا توسعه بالا است. به نحوی كه بر اساس آمار سال ۸۳ در كل یك میلیون و ۸۰۰ هزار نفر از هموطنان داوطلب اهدای خون شدند كه ۱۷ درصد آنان در مراجعه پزشكی و مشاوره از اهدای خون معاف شدند.دكتر علی‌اكبر پورفتح‌الله می‌افزاید: سال گذشته یك میلیون و ۵۰۰ هزار واحد خون به سازمان انتقال خون اهدا شد كه شاخا اهدای خون در كشور را به ۲۲ واحد به ازای ۱۰۰۰ نفر جمعیت رساند. این در حالی است كه در برخی استان‌ها شاخا اهدای خون بسیار بالا است.با توجه به گفته‌های رییس سازمان انتقال خون شاخا اهدای خون در ایران در سطح قابل قبولی قرار دارد. اما سوالی قابل طرح است كه برای بالا رفتن ضریب امنیت خون اهدایی و سالم بودن آن چه راه‌هایی مدنظر است ؟
رییس سازمان انتقال خون معتقد است: مطالعات علمی در زمینه اهدای خون ؤابت كرده اهدای بطور كاملاص داوطلبانه در واحدهای ؤابت از ضریب امنیت بیشتری برخوردار است. معمولا افرادی كه برای اهدای خون به واحدهای سیار مراجعه می‌كنند، تحت تاؤیر هیجانات اجتماعی قرار گرفته و از روی میل و رغبت واقعی تن به این كار نمی‌دهند.فتح‌الله پور ادامه می‌دهد: در بسیاری از كشورهای اروپایی شورای شهر برای برپایی مراكز ثابت اهدای خون با سازمان انتقال خون همكاری دارد و به جای راه‌اندازی واحدهای سیار، واحدهای ؤابتی را در نزدیكی مراكز پررفت و آمد بنا كرده‌اند كه این امر باعث شده تا اهدا كنندگان بدون مشكل بتوانند به مراكز مربوطه مراجعه كرده و خون اهدا كنند.
تهدید جان بیماران بخاطر گرانی دستگاه!
متاسفانه هیچ‌كدام از مسوولان از وجود دستگاه‌هایی برای شناسایی سالم بودن خون اهدایی سخنی نمی‌گویند. در كشورهای توسعه یافته، كسانی كه برای اهدای خون مراجعه می‌كنند، خونشان توسط دستگاه‌هایی خاص مورد آزمایش قرار می‌گیرد. این دستگاه تا جایی دقیق است كه ویروس ایدز در مرحله پنهان و ناشناخته را نیز در بدن فرد مبتلا، مشخا می‌كند. گویا رییس مركز مدیریت‌های وزارت بهداشت از وجود سه دستگاه در سراسر كشور خبر می‌دهد كه فقط یكی از آنها در سازمان انتقال خون قرار دارد و بقیه در اختیار مراكز خصوصی است. او هزینه بالای این دستگاه‌ها برای وارد كردن به كشور را عمده‌ترین دلیل برای كم تعداد بودن این دستگاه‌های خاص عنوان می‌كند.به هر حال اكنون اهدای خون همانند گذشته تاؤیری بسزا در احیای زندگی بشریت دارد. گرچه در برخی موارد خون‌های آلوده‌یی مشاهده می‌شود كه به جای برگرداندن حیات به فرد بیمار، مرگ وی را تسهیل می‌كند. البته با توجه به امكانات محدود در ایران، رعایت موازین بهداشتی و شناسایی و تجلیل از داوطلبانی كه به صورت مستمر خون اهدا می‌كنند، از سوی مسوولان می‌تواند از میزان آسیب‌های احتمالی بكاهد.
وحید شریفی
داوطلبان، بهترین منابع خون سالم
اشخاص بسیاری در دنیا و كشورمان زندگی خود را از راه اهدای خون دیگران به دست آورده‌اند. اكنون این افراد بدون هیچ مشكلی، سال ها است كه به زندگی خود ادامه می‌دهند. گزارش سازمان جهانی بهداشت در روز جهانی خون تاكید بر این دارد كه اهداكنندگان داوطلب بهترین منابع ارایه خون ایمن هستند، زیرا آنان در معرض كمترین آلودگی‌ها كه ممكن است از راه خون منتقل شود، قرار دارند. این گزارش می‌افزاید:عرضه مطمئن خون ایمن برای ارتقای بهداشت همگان بویژه مادران و كودكان حیاتی است. برای مثال ۷۰ درصد از انتقال خون در آفریقا به كودكانی انجام می‌شود كه مشكل شدید كم‌خونی به دلیل ابتلا به مالاریا دارند كه در میان این آمار خون آلوده موجب یك پنجم مرگ ومیر كودكان آفریقایی می‌شود.سازمان جهانی بهداشت به اهدای خون ایمن و سالم تاكید می‌كند. گرچه آنان اذعان دارند كسانی كه به صورت داوطلب خون اهدامی كنند، معمولا بهترین منابع خون سالم هستند زیرا آنان كسانی هستند كه در معرض كمترین آلودگی‌های خونی قرار گرفته‌اند اما سازمان بهداشت جهانی یادآور شده كه حداقل ۶۵ كشور جهان خون‌های اهدایی را برای اطمینان از عدم ابتلا به ویروس ایدز، هپاتیت ئ وإ و سفلیس مورد آزمایش قرار نداده‌اند.
ایران، هم‌ردیف كشورهای توسعه‌یافته
با وجود تهدیدهایی كه ممكن است از سوی انتقال خون و فرآورده‌های آن برای بشر اتفاق افتد، ولی هنوز هیچ ماده‌یی جایگزین خون انسان نشده و تنها منبع این ماده،اهدای مستمر خون توسط مردم است. روز ۱۴ ژوئن سالروز اهدای خون است. آمار نشان می‌دهد از هر سه نفر، یك نفر در طول زندگی نیاز به خون یا فرآورده‌های خونی خواهد داشت. از این رو اهدای خون اكنون نیز به عنوان یك وظیفه اجتماعی تلقی می‌شود.هنوز میزان اهدای خون مردم، در كشورهای توسعه نیافته بسیار كمتر از همتای خود در كشورهای توسعه یافته است. سالانه بیش از ۸۰ میلیون واحد خون در سراسر جهان اهدا می‌شود. اما فقط ۳۹ درصد آن در كشورهای در حال توسعه اهدا می‌گردد كه ۸۲ درصد از جمعیت جهان را تشكیل می‌دهند!
بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت ۷۱ كشور جهان فاقد اهدا كننده داوطلب مستمر هستند كه ۹۰ درصد اهدای خون مستمر در كشورهایی با شاخا توسعه بالا و ۱۰ درصد در كشورهایی با شاخا توسعه متوسط و پایین است.اما ایران جزو كشورهایی است كه میزان اهدای خون در آن با شاخا توسعه بالا انجام می‌گیرد.رییس سازمان انتقال خون در این باره می‌گوید: در ایران به جهت سابقه انتقال خون ملی و روحیه ایثار در هموطنان، میزان اهدای خون در كشور مناسب و در حد كشورهای با شاخا توسعه بالا است. به نحوی كه بر اساس آمار سال ۸۳ در كل یك میلیون و ۸۰۰ هزار نفر از هموطنان داوطلب اهدای خون شدند كه ۱۷ درصد آنان در مراجعه پزشكی و مشاوره از اهدای خون معاف شدند.دكتر علی‌اكبر پورفتح‌الله می‌افزاید: سال گذشته یك میلیون و ۵۰۰ هزار واحد خون به سازمان انتقال خون اهدا شد كه شاخا اهدای خون در كشور را به ۲۲ واحد به ازای ۱۰۰۰ نفر جمعیت رساند. این در حالی است كه در برخی استان‌ها شاخا اهدای خون بسیار بالا است.با توجه به گفته‌های رییس سازمان انتقال خون شاخا اهدای خون در ایران در سطح قابل قبولی قرار دارد. اما سوالی قابل طرح است كه برای بالا رفتن ضریب امنیت خون اهدایی و سالم بودن آن چه راه‌هایی مدنظر است ؟
رییس سازمان انتقال خون معتقد است: مطالعات علمی در زمینه اهدای خون ؤابت كرده اهدای بطور كاملاص داوطلبانه در واحدهای ؤابت از ضریب امنیت بیشتری برخوردار است. معمولا افرادی كه برای اهدای خون به واحدهای سیار مراجعه می‌كنند، تحت تاؤیر هیجانات اجتماعی قرار گرفته و از روی میل و رغبت واقعی تن به این كار نمی‌دهند.فتح‌الله پور ادامه می‌دهد: در بسیاری از كشورهای اروپایی شورای شهر برای برپایی مراكز ثابت اهدای خون با سازمان انتقال خون همكاری دارد و به جای راه‌اندازی واحدهای سیار، واحدهای ؤابتی را در نزدیكی مراكز پررفت و آمد بنا كرده‌اند كه این امر باعث شده تا اهدا كنندگان بدون مشكل بتوانند به مراكز مربوطه مراجعه كرده و خون اهدا كنند.
تهدید جان بیماران بخاطر گرانی دستگاه!
متاسفانه هیچ‌كدام از مسوولان از وجود دستگاه‌هایی برای شناسایی سالم بودن خون اهدایی سخنی نمی‌گویند. در كشورهای توسعه یافته، كسانی كه برای اهدای خون مراجعه می‌كنند، خونشان توسط دستگاه‌هایی خاص مورد آزمایش قرار می‌گیرد. این دستگاه تا جایی دقیق است كه ویروس ایدز در مرحله پنهان و ناشناخته را نیز در بدن فرد مبتلا، مشخا می‌كند. گویا رییس مركز مدیریت‌های وزارت بهداشت از وجود سه دستگاه در سراسر كشور خبر می‌دهد كه فقط یكی از آنها در سازمان انتقال خون قرار دارد و بقیه در اختیار مراكز خصوصی است. او هزینه بالای این دستگاه‌ها برای وارد كردن به كشور را عمده‌ترین دلیل برای كم تعداد بودن این دستگاه‌های خاص عنوان می‌كند.به هر حال اكنون اهدای خون همانند گذشته تاؤیری بسزا در احیای زندگی بشریت دارد. گرچه در برخی موارد خون‌های آلوده‌یی مشاهده می‌شود كه به جای برگرداندن حیات به فرد بیمار، مرگ وی را تسهیل می‌كند. البته با توجه به امكانات محدود در ایران، رعایت موازین بهداشتی و شناسایی و تجلیل از داوطلبانی كه به صورت مستمر خون اهدا می‌كنند، از سوی مسوولان می‌تواند از میزان آسیب‌های احتمالی بكاهد.
وحید شریفی
منبع : روزنامه اعتماد
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست