جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا


عقیده‌ اگه‌ بد اجرا بشه‌ دلیل‌ بد بودن‌ عقیده‌ نیست‌


عقیده‌ اگه‌ بد اجرا بشه‌ دلیل‌ بد بودن‌ عقیده‌ نیست‌
بیست‌ و پنجمین‌ ساخته‌ مسعود کیمیایی‌ را شاید بتوان‌ یکی‌ از پرشخصیت‌ترین‌ فیلم‌های‌ او به‌ شمار آورد. شخصیت‌هایی‌ که‌ هر کدام‌ برای‌ خود شناسنامه‌یی‌ دارند و در روند پیشبرد داستان‌ موثرند و حتی‌ گاه‌ پررنگ‌تر از قصه‌ فیلم‌ ظاهر می‌شوند. کیمیایی‌ می‌گوید که‌ در حکم‌ به‌ جای‌ داستان‌ تعریف‌ کردن‌ شخصیت‌ها را تعریف‌ می‌کند و از طریق‌ شخصیت‌ها به‌ داستان‌ نگاه‌ می‌کند... به‌ نظر او شخصیت‌ها باید در حکم‌ حرف‌ بزنند چون‌ فیلمساز حرف‌های‌ زیادی‌ برای‌ گفتن‌ دارد و می‌خواهد تمام‌ این‌ حرف‌ها را در یک‌ فیلم‌ بگوید.
و ما در فیلم‌ «حکم‌» حرف‌های‌ زیادی‌ را از زبان‌ «فروزنده‌»، «محسن‌»، «سهند» و رضا معروفی‌ پیر و مقتدر می‌شنویم‌ و آنها هستند که‌ قصه‌ «حکم‌» را برملا می‌کنند. آنها لیلا حاتمی‌، پولاد کیمیایی‌، بهرام‌ رادان‌ و عزت‌الله‌ انتظامی‌ ستاره‌های‌ اصلی‌ فیلم‌ مسعود کیمیایی‌ هستند.
عزت‌الله‌ انتظامی‌ (رضا معروفی)
جمله‌ معروف‌: خیلی‌ها گل‌ تو خلاشون‌ سبز می‌شه‌، اما من‌ اون‌ گل‌ رو بو نمی‌کنم‌
تاریخ‌ تولد: ۱۳۰۴ پدر مجید انتظامی‌ (آهنگساز)
بازیگری‌ را از تئاتر آغاز کرد و با ایفای‌ نقش‌ «مش‌ حسن‌» در نمایشنامه‌ «گاو» نوشته‌ غلامحسین‌ ساعدی‌ مورد توجه‌ کارگردان‌ جوان‌ و با استعدادی‌ به‌ نام‌ داریوش‌ مهرجویی‌ قرار گرفت‌. مهرجویی‌ بر اساس‌ نمایشنامه‌ ساعدی‌ فیلم‌ «گاو» را با حضور عزت‌الله‌ انتظامی‌، علی‌ نصیریان‌، جمشید مشایخی‌ و جمعی‌ از هنرپیشه‌های‌ با استعداد تئاتر ساخت‌ و بازی‌ انتظامی‌ در نقش‌ «مش‌ حسن‌» یکی‌ از بهترین‌ نقش‌آفرینی‌های‌ تاریخ‌ سینمای‌ ایران‌ شد.
انتظامی‌ پس‌ از انقلاب‌ و بخصوص‌ در دهه‌ ۶۰ نقش‌های‌ به‌ یاد ماندنی‌ بسیاری‌ ایفا کرد که‌ از آن‌ جمله‌ می‌توان‌ به‌ فیلم‌های‌ حاجی‌ واشنگتن‌، اجاره‌نشین‌ها، گراند سینما، هامون‌، بانو، خانه‌ خلوت‌، ناصرالدین‌ شاه‌ آکتور سینما، روز فرشته‌، روسری‌ آبی‌ و خانه‌یی‌ روی‌ آب‌ اشاره‌ کرد. این‌ هنرپیشه‌ توانا سال‌ گذشته‌ پس‌ از حدود نیم‌ قرن‌ بازیگری‌ در سن‌ ۷۹ سالگی‌ برای‌ اولین‌ بار با مسعود کیمیایی‌ کارگردان‌ صاحب‌ سبک‌ سینمای‌ ایران‌ در بیست‌ و پنجمین‌ ساخته‌ او با نام‌ «حکم‌» همکاری‌ کرد و ایفاگر نقش‌ «رضا معروفی‌» قهرمان‌ پا به‌ سن‌ گذاشته‌ و مقتدر فیلم‌ «حکم‌» شد. نقشی‌ که‌ خیلی‌ها به‌ عنوان‌ یک‌ «دن‌ کورلئونه‌» یا پدرخوانده‌ ایرانی‌ از آن‌ یاد می‌کنند. کیمیایی‌ درباره‌ بازی‌ انتظامی‌ در «حکم‌» می‌گوید: من‌ برای‌ انتخاب‌ بازیگر شخصیت‌ رضا معروفی‌ انتخاب‌ چندانی‌ نداشتم‌ و انتظامی‌ بهترین‌ بود؛ زیرا قبل‌ از شروع‌ هم‌ فکر می‌کردم‌ که‌ او فقط‌ با تجربه‌اش‌ بازی‌ می‌کند در صورتی‌ که‌ انتظامی‌ در کارش‌ جدی‌ بود و خلاقیت‌های‌ زیادی‌ از خود نشان‌ داد و به‌ نوعی‌ ذهنیت‌ و ارتباطش‌ با سینما سرحال‌ بود.
او از این‌ موضوع‌ خیلی‌ متاسف‌ بود از اینکه‌ چرا دارد تمام‌ می‌شود. البته‌ این‌ تمام‌ شدن‌ برای‌ همه‌ هنرمندان‌ است‌ و اثرشان‌ باقی‌ مانده‌ و جاودان‌ خواهد بود، امیدوارم‌ که‌ ایشان‌ همیشه‌ سلامت‌ و سرحال‌ بماند، اما دریغ‌!
عزت‌الله‌ انتظامی‌ آقای‌ بازیگر سینمای‌ ایران‌ هم‌ درباره‌ «حکم‌» می‌گوید: کیمیایی‌ در طول‌ سال‌هایی‌ که‌ می‌شناسمش‌ فقط‌ یک‌ بار برای‌ بازی‌ کردن‌ دعوتم‌ کرد و زمانی‌ که‌ قصه‌ را برایم‌ تعریف‌ کرد به‌ او گفتم‌ من‌ زمانی‌ ۱۲۰ کیلو می‌زدم‌ و حالا ۲ کیلو هم‌ نمی‌توانم‌ بزنم‌ ولی‌ کیمیایی‌ جواب‌ داد «مثل‌ پرده‌ حریر نگه‌ات‌ می‌دارم‌» ولی‌ باز وحشت‌ داشتم‌ که‌ بازی‌ام‌ به‌ فیلم‌ لطمه‌ بزند. کیمیایی‌ زمان‌ فیلمبرداری‌ به‌ من‌ می‌گفت‌ جلوی‌ دوربین‌ که‌ می‌روی‌ سی‌ سال‌ جوانتر می‌شوی‌، این‌ قدر نگو نمی‌توانم‌ نمی‌توانم‌... خوشحالم‌ که‌ در پرونده‌ام‌ چنین‌ فیلمی‌ دارم‌.
لیلا حاتمی‌ (فروزنده)
جمله‌ معروف‌: «آقا! دنیا دیده‌! تموم‌ کن‌. شاهنامه‌ می‌خونی‌، حافظ‌ می‌شناسی؛ سن‌ تو باید از این‌ حرف‌ها بزنه‌، نه‌ نرخش‌ رفته‌ بالا».
تاریخ‌ تولد: مهر ۱۳۵۱ فرزند مرحوم‌ علی‌ حاتمی‌ (کارگردان‌) و زری‌ خوشکام‌ (زهرا حاتمی‌ بازیگر) همسر علی‌ مصفا (بازیگر و کارگردان).
لیلا حاتمی‌ پس‌ از گرفتن‌ دیپلم‌، دو سال‌ مهندسی‌ برق‌ را در دانشگاه‌ پلی‌تکنیک‌ سویس‌ و دو سال‌ ادبیات‌ مدرن‌ فرانسه‌ را در همین‌ کشور گذراند. او نخستین‌ بار با بازی‌ در نقش‌ کودکی‌ کمال‌الملک‌ بازی‌ در سینما را تجربه‌ کرد و سال‌ها بعد در سال‌ ۱۳۷۶ برای‌ بازی‌ در فیلم‌ «لیلا» ساخته‌ داریوش‌ مهرجویی‌ دیپلم‌ افتخار گرفت‌ و بخاطر بازی‌ در فیلم‌ «آب‌ و آتش‌» ساخته‌ فریدون‌ جیرانی‌ برنده‌ جایزه‌ بهترین‌ بازیگر نقش‌ اول‌ زن‌ از پنجمین‌ دوره‌ جشن‌ خانه‌ سینما شد. این‌ بازیگر جوان‌ و با استعداد اولین‌ جایزه‌ جهانی‌اش‌ را در سال‌ ۱۳۸۱ از جشنواره‌ مونترال‌ کانادا برای‌ بازی‌ در فیلم‌ «ایستگاه‌ متروک‌» گرفت‌ و سال‌ گذشته‌ به‌ عنوان‌ گزینه‌ اصلی‌ برای‌ ایفای‌ قهرمان‌ زن‌ فیلم‌ «حکم‌» انتخاب‌ شد. بدون‌ شک‌ هیچ‌ بازیگر دیگری‌ نمی‌توانست‌ به‌ این‌ زیبایی‌ رنج‌، غرور و شکنندگی‌ شخصیت‌ فروزنده‌ را به‌ تصویر بکشد. کیمیایی‌ درباره‌ شخصیت‌ «فروزنده‌» می‌گوید: دختر فیلم‌ «قیصر» وقتی‌ مورد تجاوز قرار می‌گیرد خودکشی‌ می‌کند، دختر فیلم‌ حکم‌ که‌ همین‌ بلا سرش‌ آمده‌ اسلحه‌ به‌ دست‌ می‌گیرد. یعنی‌ «قیصر» در فیلم‌ «حکم‌» خود فروزنده‌ (لیلا حاتمی) است‌. کیمیایی‌ می‌گوید: بازی‌ خانم‌ حاتمی‌ در فصل‌ آخر، واقعا حیرت‌آور است‌ و به‌ نظرم‌ یکی‌ از بازی‌های‌ درخشان‌ سینماست‌. لیلا حاتمی‌ هم‌ درباره‌ حضورش‌ در فیلم‌ «حکم‌» می‌گوید: برای‌ من‌ از کودکی‌، سینما با چند آدم‌ معنا پیدا می‌کرد که‌ یکی‌ از آنها کیمیایی‌ بود. این‌ آدم‌ها از نظر علاقه‌ و خاطرات‌ دوران‌ کودکی‌ برای‌ من‌ مثل‌ خود سینما هستند و سینما برایم‌ با اینها تداعی‌ می‌شد... من‌ همیشه‌ دوست‌ داشتم‌ در فیلمی‌ از کیمیایی‌ بازی‌ کنم‌.پولاد کیمیایی‌ (محسن)
جمله‌ معروف‌: «عقیده‌ اگه‌ بد اجرا بشه‌، دلیل‌ بد بودن‌ عقیده‌ نیست‌.»
تاریخ‌ تولد: بیست‌ و سوم‌ تیرماه‌ ۱۳۵۹ فرزند مسعود کیمیایی (کارگردان) و مرحومه‌ گیتی‌ پاشایی (آهنگساز).
پولاد کیمیایی‌ از سال‌ ۱۳۶۷ زمانی‌ که‌ یک‌ نوجوان‌ ۱۲ ساله‌ بود در فیلم‌ «سرب‌» ساخته‌ پدرش‌ حضور کوتاهی‌ را تجربه‌ کرد و پس‌ از آن‌ در فیلم‌های‌ «تجارت‌»، «ضیافت‌»، «سلطان‌»، «فریاد»، «اعتراض‌»، «سربازهای‌ جمعه‌» و «حکم‌» مقابل‌ دوربین‌ پدر هنرمندش‌ به‌ نقش‌آفرینی‌ پرداخت‌. بازی‌ تاثیرگذار و غافلگیر کننده‌ «پولاد» در نقش‌ «محسن‌» نشان‌ داد که‌ دیگر می‌توان‌ برای‌ او به‌ عنوان‌ یک‌ بازیگر مستقل‌ و با استعداد حساب‌ جداگانه‌یی‌ باز کرد هر چند که‌ او پله‌های‌ این‌ ترقی‌ را در فیلم‌های‌ کیمیایی‌ پیمود و در «حکم‌» خود را به‌ اوج‌ رساند. تصویر کردن‌ توامان‌ خشم‌ و نفرت‌ و عشق‌ کاری‌ بود که‌ پولاد کیمیایی‌ به‌ زیبایی‌ تمام‌ توانست‌ آن‌ را در قالب‌ شخصیت‌ «محسن‌» به‌ اجرا در بیاورد و همین‌ مساله‌ تحسین‌ جمعی‌ منتقدان‌ و تماشاگران‌ سینما را برانگیخت‌، کیمیایی‌ مسعود به‌ هوشنگ‌ گلمکانی‌ که‌ پرسیده‌ بود: چه‌ کلیدی‌ به‌ پولاد دادید که‌ این‌ قدر خوب‌ بازی‌ کرده‌ است‌ گفته‌: «پیچ‌ و مهره‌ هر بازیگر با بازیگر دیگر فرق‌ دارد. سفر به‌ درون‌ او و برگشتن‌، به‌ آدم‌ این‌ امکان‌ را می‌دهد که‌ بدانی‌ چه‌ کار باید بکنی‌. مکانیسمی‌ است‌ که‌ در هر بازیگر فرق‌ دارد. پولاد باید نقش‌ منفی‌ بازی‌ کند، ولی‌ چون‌ پسر من‌ است‌، اکراه‌ داشت‌ از این‌ کار. من‌ یک‌ شخصیت‌ منفی‌ خیلی‌ سخت‌ نوشتم‌ که‌ از این‌ هم‌ تندتر بود. اصلا موجود کثیفی‌ بود. بعد که‌ گفتم‌ بیا این‌ را بازی‌ کن‌، خیلی‌ با خودش‌ کلنجار رفت‌ تا با آن‌ کنار آمد.»
پولاد کیمیایی‌ خوشحال‌ و سرمست‌ و نه‌ مغرور از موفقیت‌ به‌ دست‌ آمده‌ درباره‌ حضوری‌ دیگر در فیلمی‌ از مسعود کیمیایی‌ و ایفای‌ نقش‌ سخت‌ «محسن‌» می‌گوید: اصلا حضور هر بازیگری‌ در یک‌ اثر یعنی‌ توافق‌ کامل‌ با کارگردان‌، که‌ تفکر اصلی‌ گروه‌ است‌ و تو ذهنش‌ را اجرا می‌کنی‌. پس‌ به‌ آن‌ ذهن‌ اعتماد و اعتقاد داری‌. تغییرات‌ هر قصه‌یی‌ در طول‌ فیلمبرداری‌ بنا به‌ صلاحدید کارگردان‌ است‌. تو هم‌ اجرای‌ عقیده‌ او را به‌ عهده‌ داری‌. همه‌ می‌خواهند که‌ قصه‌ به‌ بهترین‌ شکل‌ تعریف‌ شود، پس‌ همه‌ ایده‌هایشان‌ را در اختیار هم‌ می‌گذارند و در نهایت‌ این‌ کارگردان‌ است‌ که‌ تصمیم‌ می‌گیرد و به‌ کاراکتر دستور ادامه‌ می‌دهد. پس‌ تبادل‌ ایده‌ و توافق‌ کارگردان‌ و بازیگر و در این‌ مورد من‌ و مسعود کیمیایی‌ قاعده‌ تعریف‌ یک‌ قصه‌ توسط‌ یک‌ گروه‌ است‌. حالا چون‌ من‌ محسن‌ را خیلی‌ خوب‌ می‌شناختم‌، اگر آدرس‌ بخشی‌ از او گم‌ می‌شد، می‌توانستم‌ کروکی‌اش‌ را بکشم‌.»
بهرام‌ رادان‌ (سهند)
جمله‌ معروف‌: «خیلی‌ بزرگتر از پاسپورت‌ تقلبی‌ هستی‌».
تاریخ‌ تولد: ۱۳۵۸ مدرک‌ تحصیلی‌: کارشناسی‌ مدیریت‌ بازرگانی‌.
بهرام‌ رادان‌ در سال‌ ۱۳۷۸ در آموزشگاه‌ «هیوا فیلم‌» بازیگری‌ را آموخت‌. در اولین‌ حضور سینمایی‌اش‌ «شور عشق‌» ۲۰ سال‌ بیشتر نداشت‌ و تنها به‌ واسطه‌ چهره‌ جذابش‌ مورد توجه‌ قرار گرفت‌. اما فیلم‌ به‌ فیلم‌ به‌ دانش‌ سینمایی‌ خود افزود و توانست‌ فوت‌ و فن‌ بازیگری‌ را بیاموزد تا اینکه‌ در چهارمین‌ نقش‌آفرینی‌اش‌ «آواز قو» کاندیدای‌ دریافت‌ تندیس‌ بهترین‌ بازیگر نقش‌ اول‌ مرد در پنجمین‌ جشن‌ خانه‌ سینما شد و دو سال‌ بعد در بیست‌ و دومین‌ جشنواره‌ فیلم‌ فجر سیمرغ‌ بلورین‌ بهترین‌ بازیگر نقش‌ اول‌ مرد را برای‌ بازی‌ در فیلم‌ «شمعی‌ در باد» ساخته‌ پوران‌ درخشنده‌ دریافت‌ کرد.
درخشش‌ رادان‌ در عرصه‌ بازیگری‌ باعث‌ شد تا مسعود کیمیایی‌ در سال‌ ۱۳۸۲ او را برای‌ ایفای‌ نقش‌ «آصف‌» یکی‌ از چهار سرباز فیلم‌ «سربازهای‌ جمعه‌» انتخاب‌ کند و یک‌ سال‌ بعد نیز ایفای‌ نقش‌ «سهند» را در فیلم‌ «حکم‌» به‌ او سپرد. کیمیایی‌ علیرغم‌ همه‌ انتقاداتی‌ که‌ به‌ شخصیت‌ «سهند» و بازی‌ رادان‌ در فیلم‌ «حکم‌» شده‌ است‌ معتقد است‌ که‌ شخصیت‌ «سهند» ویژگی‌های‌ منحصر به‌ فردی‌ دارد که‌ گرفتار یک‌ نوع‌ پریشانی‌ شده‌ است‌. او بعد از خودکشی‌ همسرش‌ در دریا دو سال‌ در شمال‌ مانده‌ و سرگردان‌ شده‌ است‌. رادان‌ به‌ این‌ پریشانی‌ دیر رسید در بازیگری‌اش‌. می‌خواستم‌ پریشانی‌اش‌ در بیاید.بهرام‌ رادان‌ هم‌ درباره‌ نقش‌ «سهند» می‌گوید: کیمیایی‌ گفت‌: سهند را بیشتر دوست‌ داری‌ بازی‌ کنی‌، یا محسن‌ را؟ گفتم‌: عرض‌ نقش‌ محسن‌ زیاد است‌ و طول‌ نقش‌ سهند، و من‌ دومی‌ را انتخاب‌ کردم‌ و چه‌ اشتباهی‌ کردم‌.
منبع : روزنامه اعتماد