از تعیین صلاحیت تا سلامت انتخابات

جریان‌ها و گروه‌های سیاسی در حالی وارد رقابت‌های انتخاباتی مجلس هشتم می‌شوند که هر کدام با چالش‌های متعددی در این مسیر مواجه هستند. در ذیل، برخی از مهمترین موانع و چالش‌های پیش‌ روی گروه‌های سیاسی در انتخابات هشتمین دوره مجلس ذکر شده است.
● تعیین صلاحیت‌ها:
نامزدها پیش از ورود به انتخابات می‌بایست صلاحیت شرکت در انتخابات را به دست آورند. از این منظر، شاید اصول‌گرایان کمترین دغدغه خاطر را داشته باشند. اما اصلاح‌طلبان به ‌رغم این که تصمیم گرفته‌اند ضمن حرکت آرام، چهره‌هایی را به میدان بفرستند که کمترین حساسیت را داشته باشند، نمی‌توانند فارغ از این موضوع به انتخابات بیندیشند، چراکه نحوه تعیین صلاحیت‌ها ممکن است ضمن دگرگون نمودن وضعیت حضور برخی از گروه‌ها در انتخابات، موجب تغییر آرایش ائتلاف‌ها به ویژه در اردوگاه اصلاح‌‌طلبان شود. به همین دلیل، این مسأله می‌تواند نخستین چالش بر سر راه اصلاح‌طلبان به شمار آید.
● رسانه‌ها:
مهمترین نقش در هر انتخاباتی، بر عهده رسانه‌ها می‌باشد، چراکه روند و جهت اطلاع‌رسانی و نقدها می‌تواند تأثیر بسزایی بر فعالیت جریان‌ها و نتیجه یک انتخابات داشته باشد. از بعد رسانه ملی، یقیناً اصول‌گرایان نگرانی خاصی ندارند، زیرا رسانه ملی اگر حتی گرایشی به سمت آنها نداشته باشد، رقیبی هم برای آنها نخواهد بود.
اما این مسأله در اردوگاه اصلاح‌طلبان متفاوت است. اصلاح‌طلبان نمی‌توانند نگرانی خود را از برخی برنامه‌های خبری پنهان کنند. به علاوه، رسانه‌های مکتوب حوزه نفوذ محدودی دارند. ضمن این که تعداد رسانه‌های اصلاح‌طلبان کمتر از اصول‌گرایان بوده و با توجه به توقیف برخی از نشریات، مشخص نیست تعداد فعلی آنها نیز تا زمان انتخابات بتواند به حیات خود ادامه دهد.
● تبلیغات:
اخیراً برخی از اقدامات تبلیغاتی نامزدها در قانون انتخابات با توجیه صرفه‌جویی در هزینه‌های مربوط به رقابت‌های انتخاباتی، توسط مجلس محدود شده است. ممنوعیت چاپ پوستر و الصاق آن بر دیوار، نمونه‌ای از اصلاحیه مجلس است. منتقدان استدلال می‌کنند که این امر به ضرر نامزدهای جدید و ناشناخته است.
● زمان برگزاری انتخابات:
تاکنون اعتراضات نسبتاً مشترکی نسبت به زمان برگزاری انتخابات از سوی دو جناح عمده کشور ابراز شده است. منتقدان استدلال می‌کنند روز ۲۴ اسفند یعنی چند روز قبل از آغاز سال نو، زمان مناسبی برای برگزاری انتخابات نیست، چرا که درگیری مردم با برنامه‌های آخر سال، هم موجب اخلال در امور انتخاباتی شده و هم ممکن است منجر به کاهش شرکت‌کنندگان در انتخابات گردد. از سوی دیگر، منتقدان اظهار می‌دارند در حوزه‌های انتخابیه بزرگ نظیر تهران و چند شهر بزرگ کشور، امر شمارش آرا ممکن است چندین روز به طول بینجامد. همین امر یعنی کشیده شدن امر اجرا و نظارت به تعطیلات آخر سال، ممکن است موجب تضییع حقوق انتخاب‌کنندگان و انتخاب‌شوندگان شود. اما اعتراضات بعضاً مشابه دو جریان سیاسی اصلی کشور تاکنون مؤثر نبوده است.
● سلامت انتخابات:
در جریان انتخابات شوراها، بیشترین اعتراض در خصوص نحوه شمارش آرا، از سوی اصلاح‌طلبان صورت گرفت. به گفته آنها، نمایندگانشان در حوزه‌های شمارش آرا نتوانسته‌اند به خوبی بر امور پس از اخذ آرا نظارت داشته باشند. ممنوعیت ورود خبرنگاران به ستاد انتخابات کشور و برچیده شدن میز نظارت احزاب بر انتخابات در همان ستاد، دلایلی شد تا اصلاح‌طلبان نگرانی‌های خود را بر آنها مستند سازند.
البته در یک نظام مردم‌سالار، جای نامزدهای کاملاً مستقل و احزاب فراگیر مردمی، خالی خواهد بود. پُرکردن این خلا‡‌‌ها می‌تواند به تکامل نظام جمهوری - اسلامی ما کمک شایانی بنماید.

منبع : ماهنامه اقتصاد ایران