کتاب پلی میان صنعت و دانشگاه

بیشتر دانش‌ها، پژوهش‌ها و هزینه‌های پژوهشی دانشگاه‌ها و موسسه‌های پژوهشی، برای رسیدن به خروجی است که آن خروجی در سطح جامعه یا صنعت یک کشور به کار بسته شود. در کشورهای توسعه یافته، دانشگاهها و موسسه‌های پژوهشی، بر اساس فهرستی از نیازمندیهای صنعتی کشورشان که یا توسط خود دانشگاه و مرکز پژوهش با ارتباط با صنایع پیدا شده است، یا توسط نهادهای مسئول که خواستگاهشان مشترک است، پیشنهاد شده است، تهیه می‌گردد. از این روی پژوهشهای این مرکزها، به سرعت حالت صنعتی و کاربردی می‌گیرد و وارد عرصه و چرخه اقتصادی کشور می‌گردد.
در کشورهای توسعه یافته، هزینه‌های پژوهشی و ابزارهای مورد نیاز پژوهشگران توسط شرکتهای صنعتی بطور مستقیم، یا از طریق مالیاتهایی که دولت‌ها اخذ می‌کنند پرداخت می‌شود.
دانشگاه و صنعت در این کشورها نیازهای همدیگر را پوشش داده و برطرف می‌کنند و همین ارتباط رشد صنعتی و اقتصادی را در این کشورها در بر دارد.
کشور ما اگر چند سال اخیر را که به همت شبکه جهانی اینترنت به تجربه‌ها و پژوهش‌های دیگران دسترسی پیدا کرده‌ایم آن هم در برخی دانشگاهها، کنار بگذاریم، همیشه در زنجیره ارتباطی صنعت و دانشگاه دارای مشکل بوده است. اگر تعداد دانشجویان و رشد آنها را در کشور با رشد صنعتی و پژوهش‌های کاربردی در کشور برآورد کنید خواهید دید که به کارگیری پژوهش‌های دانشگاهی در صنعت کشورما به عدد یک رقمی نیز نخواهد رسید. اما چرا؟ مشکل در کجای این حلقه است؟
با یک آسیب‌شناسی بی‌طرفانه می‌توانیم عامل را در چند چیز ببینیم. نخست آنکه دانشجویان علاقه مند ایرانی نیازهای صنعت کشور را به خوبی نمی‌شناسند و دانشگاه‌های ما هم معرف این نیازها نیستند و صنایع ما سعی به یاری گرفتن از دانشگاه ندارند. صنایع ما از نوع پژوهش‌های دانشگاهی اطمینان ندارند و حاضر هم نیستند اطلاعات در اختیار دانشگاهها قرار دهند زیرا آن را جزو مسائل محرمانه کارخانه بر می‌شمرند. دانشجویان و پژوهشگران هم مطمئن نیستند که اگر بتوانند راهگشای مشکل کارخانه‌ها باشند به حق و حقوق زحمت و تلاش خود می‌رسند یا خیر. همین عدم اطمینان و نبودن قانونی شایسته در دفاع از حقوق پژوهشی باعث رشد عدم اطمینان و کاهش همکاری میان صنعت و دانشگاه می‌شود.از طرفی دیگر نبود امکانات و دستگاههای پژوهشی که دردی است کهنه و گویی هیچگاه چاره‌ای برای آن وجود نخواهد داشت. دستگاههای کهنه و وجود آنها در چند دانشگاه معدود که برای پژوهش و عکسبرداری از یک نمونه بایست ماهها در نوبت باشی، خود از سرعت پژوهشهای دانشگاهی می‌کاهد بگونه‌ای که صنایع را وادار می‌کند با تمام هزینه گزافی که دارد خود بخش پژوهشی راه اندازی کنند که در دنیای پیشرفته امری تقریبا در حال انقراض است.اما مشکل دیگر،که پایه‌ای‌تر و ابتدایی‌تر از اینهاست، تأمین منابع مطالعاتی برای پژوهشگران است. در زمان کهن نیاکان ما زمانی که کتابی در زمینه‌هایی همچون فلسفه یا پزشکی به زبانهای دیگر دنیا بود، به سرعت آن را ترجمه می‌کردند که سایردانش پژوهان که با آن زبان نا آشنا بودند از آن برای پژوهش‌های خود بهره ببرند، اما این امر دیگر در کشور ما منسوخ شده است. یک پژوهشگر علاوه بر فراگیری دانش روز باید به چند زبان هم مسلط باشد که بتواند از منابع گوناگون بهره ببرد، در حالیکه در این راه استفاده از کانونهای ترجمه و رشد تولید دانش‌های نوین به زبان فارسی کمکی شایان است به دانشجویان که به دلیل حجم سنگین درسی فرصتی برای فراگیری زبان بیگانه در طول دوره درسی در دانشگاه بخصوص در شهرستانهای دور ندارند.
کمبود کتاب در حوزه‌های گوناگون، فاصله میان صنعت و دانشگاه را روز به روز بیشتر می‌سازد.
دانش پژوه تا تصمیم می‌گیرد بر روی طرحی کار نماید، در همان آغاز راه با مشکل ترجمه دست به گریبان می‌شود و درصورت خروج موفقیت‌آمیز از این حوزه، تازه به جایی می‌رسد که متوجه می‌شود راهی که می‌خواهد در آن گام نهد، چند سالی است در دنیای رقابتی به کناری گذاشته شده و راههای جدید مطرح گردیده که نیاز به باز آموزیهای نوین دارد ودیگر برای صنعت کشور در دنیای رقابتی پر سرعت کاربرد ندارد.
اگر بخواهیم کتابهای پایه و پژوهشی جدید را که در صنعت و دانشگاه کمبودهای آن بسیار ملموس است، برشماریم، شاید نیازمند یک سال کار مداوم است. فهرستی از کتابهای مورد نیاز دانش پژوهان و پژوهشگران که به دلیل نداشتن آنها، مدام در حال سعی و خطا و حرکت در مسیرهایی می‌باشند که شاید دیگران آن را تجربه کرده و توصیه نمی‌کنند و تنها زمان و هزینه پژوهشگر ایرانی را هدر می‌دهد.
شوربختانه عنوانهای کتاب‌هایی که در نمایشگاه کتاب بعنوان ناشران خارجی شرکت می‌کنند، کتابهایشان یا بسیار عمومی هستند، یا دارای دانش تخصصی نیستند و بسیاری از ناشران آنها نیز گمنام می‌باشند شما در مورد بسیاری از صنایع همچون، کشتی‌سازی، صنعت مرغداری (نه دامپزشکی)، حمل و نقل بین‌المللی، کنوانسیون‌های تجارت هوایی، ساخت هواپیما، شیلات، بهینه‌سازی انرژی و... کتابهایی را می‌یابید، که همانند دانستینها می‌باشند و دارای اطلاعات کاربردی و راهگشا نیست. برخی از آنها بقدری دربرگیرنده اطلاعات پیش پا افتاده هستند که همانند راهنمای انتخاب رشته دانشگاهها می‌باشد تا کتابی درخور پژوهش.
از آنجا که آرزوی همگی ما مشاهده ایران در قله‌های پیشرفت و ترقی است و رشد آن را در تمام وجوه می‌خواهیم، بایستی با چاره‌جویی درست و بدون تعصب‌های گوناگون به سرچشمه‌های علمی جهان وصل شده و چرخه ترجمه را سرعت بخشیم تا کمبودها که روز به روز به دلیل افزایش شاخه‌های دانشی افزوده می‌شود را پر سازیم تا رشد کشور را در صنعت و تولید دانش شاهد باشیم.

منبع : روزنامه اطلاعات