نگاه‌های خاکستری

همواره آنچه مردم را راضی می‌کند، نیازمند صرف هزینه‌های گزاف نیست. از دیگر سو جامعه پزشکی و کادر درمان نیز ملاک‌های خود را دارند. راضی نگاه داشتن مراجعین از سوی آنان همواره میسر نیست و گاهی اوقات بیماران و دردمندان ناراضی خواهند شد. با هم نظر مراجعین به بیمارستان‌های دولتی و کادر پزشکی شاغل در آنجا را در مورد ملاک‌های رضایت می‌خوانیم.
در بیماری‌های جدی، بیمارستان خصوصی بهتر استسمیرا عبدالملکی، خانم جوانی است که در بیمارستان شریعتی تهران بستری شده است. وی درباره وضعیت بیمارستان‌های دولتی می‌گوید: «به شخصه از این بیمارستان راضی هستم، اما واضح است به علت تعداد زیاد مراجعه‌کنندگان بیمارستان‌های دولتی، نمی‌توان رسیدگی پزشکان و پرستاران این بیمارستان‌ها را با بیمارستان‌های خصوصی مقایسه کرد.»
وی اضافه می‌کند: «به نظر من یک بیمارستان دولتی توانایی پاسخگویی به بیماران سرپایی و بیمارانی که مشکل آنها جزیی است را دارد، اما در برخورد با بیماری‌هایی که نیاز به حضور جدی پزشک بر بالین بیمار وجود دارد، بهتر است که از بیمارستان‌های خصوصی استفاده کنیم چون به دلیل مراجعات به مراتب کمتر، رسیدگی‌ها بهتر است.»
این خانم جوان که در بخش داخلی بیمارستان شریعتی بستری شده، درباره برخورد پزشکان با بیماران در بیمارستان دولتی می‌گوید: «خوشبختانه با وجود تعداد زیاد بیماران در بیمارستان‌های دولتی، بازهم پزشکان برخورد معقولی را با بیمار دارند. البته گاهی می‌بینیم که پزشکان بیمارستان‌های دولتی با روی گشاده با بیمار خود برخورد نمی‌کنند، اما تعداد چنین پزشکانی واقعا کم است.»
● پزشک بیمارستان دولتی به حال بیمار دل نمی‌سوزاند
علی قاسم زاده، مرد میانسالی است که در بخش اورژانس شریعتی مراحل درمانی خود را طی می‌کند. وی معتقد است که برخی بیمارستان‌های دولتی که تجهیزات و امکانات بسیار مناسبی دارند و به مراتب از برخی بیمارستان‌های خصوصی بهتر هستند، اما با تمام این اوصاف یک بیمارستان خصوصی به علت زمان بیشتری که به بیمار اختصاص می‌دهد، بازده بهتری دارد و اغلب بیماران نیز از چنین بیمارستان‌هایی راضی هستند.
وی اضافه می‌کند: «درست پنج ماه پیش بود که برادرم در یک سانحه رانندگی با شکستگی شدید استخوان ران پا مواجه شد. بیمارستان‌های دولتی برادرم را پذیرش نمی‌کردند و حتی یک پزشک وقتی وضعیت وی را دید گفت بهتر است از بازگشت وی قطع امید کنید، چون خون‌ریزی بسیار شدیدی دارد. ما سریع وی را به یک بیمارستان خصوصی منتقل کردیم. خوشبختانه پس از چند عمل جراحی و ۴۵ روز بستری در بیمارستان، برادرم مرخص شد. آنجا تفاوت میان بیمارستان دولتی و خصوصی را فهمیدم.»
وی ادامه داد: «متاسفانه آن‌قدر مراجعه کننده به بیمارستان‌های دولتی زیاد است که دیگر پزشک دلش به حال بیمار نمی‌سوزد و فقط می‌خواهد پس از معاینه او، سراغ بعدی و بعدی برود و کار بیمارستان را راه بیندازد. من اعتقاد دارم که فقط برای بیماری‌های خیلی ساده و سرپایی باید سراغ بیمارستان‌های دولتی برویم.»
‌● برخی دولتی‌ها خوبند، برخی بد
ثریا الیکایی، خانم ۶۳ ساله‌ای است که در بخش اورژانس یک بیمارستان دولتی روی تخت خوابیده و از قرار معلوم باید در بخش گوارش و کبد بستری شود. وی درباره وضعیت بیمارستان‌های دولتی می‌گوید: «تا به حال چند بار در بیمارستان‌های دولتی بستری شده‌ام. برخی از این بیمارستان‌ها امکانات و تجهیزات مناسبی دارند، اما متاسفانه برخورد پرستاران و پزشکان بیمارستان‌های دولتی چندان مناسب و رضایت‌بخش نیست.»
وی ادامه می‌دهد: «البته در این بین بحث هزینه هم بسیار مهم است. یک بیمارستان خصوصی هزینه‌های سرسام‌آوری را به دنبال دارد که ممکن است افراد، توانایی پرداخت این هزینه‌ها را نداشته باشند. بیشتر تعرفه‌های نظام پزشکی در آنها رعایت نمی‌شود و طرف قرارداد با بیمه‌ها نیز نیستند. تحمیل فشار مالی زیاد روی دوش بیمار و خانواده او آن هم در شرایط روحی نا‌مناسب ممکن است مسایل زیادی را به دنبال داشته باشد.»
وی می‌افزاید: «نوه‌ام چند وقت پیش در یک بیمارستان خصوصی کودکان بستری شد. متاسفانه به دلیل اینکه بیمارستان‌های خصوصی فقط به فکر کسب درآمد بیشتر هستند، پیش از بستری وی یک میلیون تومان هزینه دریافت کرده بودند و به پسرم گفته بودند که تا زمانی که این پول واریز نشود از بستری کردن فرزندت معذوریم. انصافا با این شرایط روحی نامناسب اخذ هزینه‌های گزاف از خانواده بیمار مشکلات روحی را بیشتر می‌کند.»
‌ ● خودتان را جای پزشک بیمارستان دولتی بگذارید
دکتر عباس محبوبی، پزشک عمومی‌حاضر در بخش اورژانس یک بیمارستان دولتی است. وی درباره برخورد پزشکان بیمارستان‌های دولتی با بیمار می‌گوید: «خودتان را جای پزشک بگذارید. در یک بیمارستان دولتی ممکن است روزی ۶۰ یا ۷۰ بیمار را ویزیت کنی! واقعا حال و حوصله‌ای برای پزشک می‌ماند؟»
وی ادامه می‌دهد: «در بین بیمارستان‌های دولتی، بیمارستان‌های تخصصی و فوق تخصصی بسیاری وجود دارد که از تمام بیمارستان‌های خصوصی مجهزتر هستند. به طور مثال بیمارستان میلاد یکی از این بیمارستان‌هاست. باید آن روی سکه را هم دید. بیمار در یک بیمارستان فوق تخصصی بدون پرداخت هزینه‌های آن‌چنانی بستری و درمان می‌شود و پزشکان هم سعی می‌کنند بهترین برخورد را با بیمار داشته باشند. بعید می‌دانم یک بیمار توقع دیگری از کادر درمانی داشته باشد.»
دکتر محبوبی اظهار می‌کند: «اگر کوتاهی یا برخورد سردی از سوی پزشک در بیمارستان دولتی صورت می‌گیرد، تنها به دلیل زیاد بودن کار و تعداد زیاد بیماران است. باید پذیرفت که به علت پایین بودن هزینه‌های درمانی در بیمارستان‌های دولتی مجهز، بیشتر بیماران تهران و شهرستان‌ها مایل به پیگیری مراحل درمانی در این بیمارستان‌ها هستند. این مساله موجب شلوغی همیشگی بیمارستان‌های دولتی می‌شود.»
● برخورد پزشکان خوب است
علیرضا سالک، ۴۵ ساله که به دلیل بیماری همسرش به بیمارستان امام خمینی مراجعه کرده، در خصوص برخورد پزشکان می‌گوید: «چند ماهی است که به دلیل مشکوک شدن پزشکان به ابتلای همسرم به سرطان، در بیمارستان‌های متعدد می‌گردیم و خوشبختانه جز چند مورد جزیی، با برخورد خوب پزشکان و پرستاران روبه‌رو شده‌ایم و هیچ برخورد بدی با ما نشده است. البته چند مورد جزیی بود که موجب بروز درگیری لفظی شد، اما بلافاصله رفع شد.»
وی با اشاره به انتظارات بیماران از پزشکان می‌گوید: «کاملا مشخص است که بیماری که به بیمارستان یا مرکز درمانی مراجعه می‌کند چه انتظاری از کادر درمان دارد، زیرا بیمار و خانواده آنها خود با مشکلات زیادی روبه‌رو هستند و در شرایط روحی مناسبی قرار ندارند. به همین دلیل فکر می‌کنم انتظار همه بیماران این است که کادر درمانی برخورد منطقی و خوبی با آنها داشته باشند و شرایط آنها را درک کنند. به طور مثال زندگی همسر من (که ۲۵سال است با هم زندگی می‌کنیم) به خطر افتاده است و من هم طبیعتا شرایط روحی مناسبی ندارم. ممکن است رفتار‌های تندی داشته باشم. به همین دلیل وظیفه پزشک است که مرا درک کرده و با من مدارا کند، البته ما هم باید خوددار بوده و شرایط سخت پزشکان را درک کنیم.»
‌● بیماران هم باید پزشکان را درک کنند
زهرا بنیانی، ۲۶ سال دارد و به بخش اورژانس بیمارستان دولتی مراجعه کرده و از بی‌توجهی پزشکان و پرستاران گلایه‌مند است و می‌گوید: «چندی پیش خواهرم به دلیل بیماری در یک بیمارستان خصوصی بستری شد و در این بیمارستان از وی به خوبی مراقبت می‌شد و در کنار پول زیادی که دریافت می‌کردند، بهترین خدمات را نیز عرضه می‌کردند اما در این بیمارستان برخورد و شیوه رسیدگی به بیماران مناسب نیست و حقوق بیماران رعایت نمی‌شود.»
این خانم در خصوص انتظاراتش از کادر درمانی می‌گوید: «حداقل انتظار ما این است که در بیمارستان با ما برخورد خوبی شود، به طوری که احساس نکنیم زیردستان آنها هستیم و باید هر نوع بی‌حرمتی را تحمل کنیم. البته این موضوع درباره همه پزشکان و کادر درمانی صدق نمی‌کند و گاهی برخوردها خوب است.»
حقوق بیماران رعایت نمی‌شود
محمود شیوایی، پیرمردی است که به دلیل کهولت سن به قول خودش هر روز یک درد به دردهایش افزوده می‌شود و چاره‌ای ندارد، جز اینکه مزاحم پزشکان و پرستارانی شود که به گفته وی بسیار زحمت‌کش و خوش‌برخورد هستند.
شیوایی می‌گوید: «شاید هیچ کسی به اندازه من به این بیمارستان مراجعه نکرده باشد. خوشبختانه همیشه هم با برخورد خوب و سعه‌صدر پزشکان و پرستاران روبه‌رو شده‌ام.»
وی می‌افزاید: «در بیمارستان‌های خصوصی به دلیل پول زیادی که می‌پردازی توجه و مراقبت بهتری هم می‌شوی، اما در بیمارستان‌های دولتی به دلیل شلوغی و ازدحام، بی‌انگیزگی پزشکان و دیگر افراد، نمی‌توانی توقع رسیدگی خوب و مناسب داشته باشی. امیدوارم این مشکل نیز رفع شود.»
وی معتقد است: «افرادی که از روی ناچاری به بیمارستان‌های دولتی مراجعه می‌کنند نیاز به توجه دارند، اما نباید تصور کنند که فقط پزشکان باید آنها رادرک کنند، بلکه بیماران و خانواده آنها نیز باید خستگی و شرایط سخت زندگی پزشکان را بدانند و درک کنند.»
● فکر می‌کنند ما هیچ مشکلی نداریم
مریم محتسب، پرستار بخش اورژانس بیمارستان با گلایه از برخورد بد بیماران و خانواده‌های آنها می‌گوید: «بیماران و خانواده آنها فکر می‌کنند ما باید در تمام شرایط آنها را درک کنیم و این تصور را دارند که ما هیچ مشکلی نداریم و فقط آنها هستند که با مشکل روبه‌رو هستند.»
این پرستار معتقد است که باید یک درک مشترک بین بیماران و کادر درمانی به وجود آید، به طوری که هم بیماران و هم کادر درمانی بتوانند شرایط سخت روحی و کاری یکدیگر را بفهمند و از هم توقع زیاد نداشته باشند.
وی می‌گوید: «گاهی پیش می‌آید که ما چند ساعت بدون وقفه کار می‌کنیم و هیچ استراحتی نداریم. به همین دلیل توقع داریم مردم درک کنند ما هم خسته می‌شویم و ممکن است از کوره در برویم.»
● اجحاف در حق پزشکان بیمارستان‌های دولتی
صدیقه شاکری، بیماری است که معتقد است پزشکان و پرستاران در بیمارستان‌های دولتی مورد اجحاف قرار می‌گیرند. شرایط کاری آنها با بخش خصوصی بسیار متفاوت است، زیرا در بیمارستان‌های دولتی حجم کار و توقعات مراجعه کنندگان بسیار متفاوت از بخش خصوصی است. پزشکان و پرستاران نمی‌توانند به همه نیاز‌ها پاسخ دهند.
وی می‌گوید: «البته برخی از کادر درمانی نیز به خودی خود اخلاق خوبی ندارند و با بیماران بسیار نامناسب برخورد می‌کنند که این برخوردها موجب دلگیری بیماران می‌شود.»
وی می‌افزاید: «ما توقع بالایی از پزشکان پرستاران نداریم، غیر از اینکه با ما برخورد درست داشته باشند و اطلاعات مناسبی نیز از شرایط بیمارمان در اختیار بگذارند، ولی در آخر می‌گویم که از همه آنها سپاسگزارم.»
‌● بیمارستان دولتی وظایفی از جمله آموزش و پیشگیری را نیز برعهده دارد
دکتر منصوره خداوردیان، متخصص زنان و زایمان معتقد است یک بیمارستان دولتی بنا به مسوولیت‌هایی که دارد تنها به درمان بیماران نمی‌پردازد و وظایفی از جمله آموزش و پیشگیری را نیز برعهده دارد. همین مساله مشغله‌کاری پزشکان حاضر در این بیمارستان‌ها را بیشتر کرده و رضایت مردم را تحت تاثیر قرار داده است.
وی اضافه می‌کند: «بیشتر بیمارستان‌های دولتی قدیمی‌ساز هستند و ظاهر زیبایی ندارند. پزشکان به دلیل تعداد زیاد مراجعه‌کنندگان کمتر از بیمارستان‌های خصوصی برای بیمار وقت می‌گذارند و در کل شرایط خاص این نوع بیمارستان‌ها و پر بودن بیشتر تخت‌های اتاق‌ها همه دست به دست هم می‌دهند تا بیماران که خود به لحاظ روحی در وضعیت مناسبی نیستند از بیمارستان‌های دولتی ابراز نارضایتی کنند.»
● بیماران به دلایل مادی بیمارستان‌های دولتی را ترجیح می‌دهند
دکتر ایرج خسرونیا، متخصص داخلی معتقد است در صورت رسیدگی به ظاهر بیمارستان‌های دولتی و تقویت بخش اورژانس آنها، این بیمارستان‌ها تفاوت چندانی با بیمارستان‌های خصوصی نخواهند داشت.
وی در این خصوص می‌گوید: «بیشتر بیماران به دلایل متعدد از جمله مسایل مالی ترجیح می‌دهند در بیمارستان‌های دولتی بستری شوند. از این‌رو تعداد مراجعه‌کنندگان این بیمارستان‌ها به مراتب بالاتر از بیمارستان‌های خصوصی است و این مساله ممکن است در بحث رسیدگی پزشک به بیمار تاثیرگذار باشد.»
وی اضافه کرد: «البته لازم به ذکر است که بیشتر پزشکانی که در بیمارستان‌های دولتی فعالیت می‌کنند همزمان به کار در بیمارستان‌های خصوصی نیز مشغول هستند و از این رو پزشکان بیمارستان‌های دولتی به لحاظ علم و دانش چیزی از پزشکان بخش خصوصی کم ندارند و مهم‌ترین تفاوت بیمارستان‌های دولتی و خصوصی ظواهر است.»
این متخصص داخلی خاطرنشان می‌کند: «البته هزینه‌های بیمارستانی نیز بسیار مهم است. یک بیمار اگر یک شب در بیمارستان خصوصی بستری شود ممکن است مجبور به پرداخت هزینه‌های چند صد هزار تومانی شود، این در حالی است که هزینه‌های درمانی همان بیمار در بیمارستان دولتی معادل ۲۰ یا ۳۰ هزار تومان در روز خواهد شد.»
وی در پایان یادآور می‌شود: «وقتی بیمار به بیمارستان خصوصی مراجعه می‌کند، خودش این بیمارستان را انتخاب کرده و از این رو از تمام شرایط آن راضی خواهد بود، اما وقتی به خاطر مسایل و مشکلات مالی و یا دلایل دیگر مجبور به حضور در بیمارستان دولتی می‌شود به طور معمول از وضعیت این بیمارستان‌ها ابراز نارضایتی می‌کند.»
● نتیجه مراجعات بیمار به بیمارستان خصوصی و دولتی در نهایت یکی است
دکتر متین سوگند، متخصص گوارش و کبد است. وی که خود در بیمارستان خصوصی فعالیت می‌کند، در این خصوص معتقد است: «از آنجایی که پزشکان بیمارستان‌های دولتی بیشتر در بیمارستان‌های خصوصی نیز فعالیت می‌کنند، نتیجه مراجعات بیمار به بیمارستان خصوصی و دولتی در نهایت یکی است.»
وی در پاسخ به این سوال که در بروز حادثه یا بیماری شخصا ترجیح می‌دهید به بیمارستان دولتی مراجعه کنید یا خصوصی می‌گوید: «اینکه بیمار به بیمارستان دولتی مراجعه کند یا خصوصی ارتباط مستقیم با بضاعت مالی دارد. یک عمل جراحی در بیمارستان دولتی با هزینه ۲۰۰ یا ۳۰۰ هزار تومانی انجام می‌شود، اما بعضا همان عمل در بیمارستان خصوصی تا ۱۰ میلیون تومان هزینه در بر دارد. به نظر من نتیجه این عمل در هر دو بیمارستان یکی است، فقط بیمارستان‌های خصوصی شیک‌تر و خلوت‌تر هستند.»
وی در خاتمه خاطرنشان کرد: «به اعتقاد من بیشتر بیمارستان‌های دولتی از نظر امکانات و تجهیزات پزشکی چیزی کم از بیمارستان‌های دولتی ندارد و بیمار از این نظر در این بیمارستان‌ها با مشکلی مواجه نخواهد بود.»

افسانه حسن زاده، فاطمه عرب کرمانی

منبع : هفته نامه سپید