کهکشانهای انفجاری

در اثر انفجار كهكشان نور و امواج رادیویی بسیار شدیدی ساطع می‌شود و ستارگان كهكشان مزبور نیز نابود می‌شوند. ولی هنوز علت دقیق انفجار كهكشانها مشخص نشده است.
در فراسوی جهان برخی از كهكشانها بطور كامل در حال انفجارند، با از هم پاشیدن هسته كهكشان ، ستارگان نیز نابود می‌شوند. در برخی كهكشانهای ویژه ، نور درخشان حاصل از انفجار ، تمام آن چیزی است كه می‌بینیم. نور ستاره در برابر عظمت انفجار كهكشانی ناچیز است. حدود چندین سال پیش ، اخترشناسان رادیویی برای نخستین بار كهكشانهای انفجاری را كشف كردند.
● مكان كهكشانهای انفجاری
دانشمندان كهكشانهای انفجاری را در صورت فلكی قنطورس ، یك گسیلنده پرقدرت امواج رادیویی ، یافتند كه به همان شدت امواج رادیویی خورشید بود. مطالعات بعدی نشان داد كه این امواج از یك كهكشان بزرگ در فاصله دوازده میلیون سال نوری منتشر می‌شوند.
● مشخصات فیزیكی
در دو سوی این كهكشان ، دو ابر از ذارت باردار وجود دارد. ذرات به درون یك میدان مغناطیسی سقوط میكنند و در نتیجه علائم پرقدرت رادیویی گسیل می‌شود. هر كدام از ابرهای رادیویی ، خیلی بزرگتر از كهكشان ما هستند. این ابرهای پرانرژی احتمالا موقع انفجار كهكشان قنطورس به بیرون پرتاب شده‌اند.
● كهكشانهای انفجاری از نگاه تلسكوپها
كهكشانهای گسیلنده امواج رادیویی در بخشهای دوردست جهان به فانوسهای دریایی شباهت دارند. در واقع ، تلسكوپهای رادیویی شدیدترین كهكشانهای رادیویی را در فواصلی چنان دور آشكار می‌كنند كه خارج از دید بزرگترین تلسكوپ نوری جهان است. مطالعه نور مرئی رسیده از كهكشانهای رادیویی نزدیكتر ، این گمان را تائید می‌كند كه مناطق مركزی آنها آشفته و دستخوش انفجار است.
● انرژی كهكشانهای انفجاری
بعد از چندین سال كاوش فقط رئوس كلی مسئله آشكار شده است. شاید یك سیاهچاله با جرمی بیش از میلیونها خورشید شكل می‌گیرد. از این رو ستارگان ، سیاره‌ها و گاز به درون آن مكیده شده و بخشی از آنها به انرژی تبدیل می‌شود. انرژی آزاد شده به اندازه كافی زیاد است تا مناطق مركزی كهكشان را تكه تكه كند و جریانی از ذرات باردار را تا دوردستها روان سازد.
● كهكشانها با منظومه دوتایی
اخترشناسان علاوه بر كهكشانهای رادیویی ، آشفتگیهای دیگر نیز در میان كهكشانها مشاهده كرده‌اند. همانطور كه منظومه زمین و ماه بوسیله گرانش پیوند یافته‌اند، كهكشانها نیز گاهی منظومه دوتایی تشكیل می‌دهند. آنگاه نیروهای جزر و مدی سبب از هم گسیختن بازوهای مارپیچی می‌شوند. نوارهایی طولانی از ستاره‌ها و گاز در فضای خالی جریان می‌یابند كه ممكن است تا فاصله‌های دور دستی از كهكشانهای مادر امتداد داشته باشند. بیشتر این كهكشانها در خوشه‌های كوچك جای دارند، جایی كه برخورد و انفجار رایج است.
▪ یك مثال واقعی از كهكشانهای انفجاری
در صورت فلكی دب اكبر ، كهكشان بسیار عجیبی وجود دارد كه M۸۲ نامیده می‌شود. تقریبا تمامی آن ، شامل ابرهای مواجی از گاز هیدروژن است كه ستارگان را با نور صورتی رنگ خود فراگرفته است. شاید كهكشان M۸۲ به درون یك توده غباری نامرئی سقوط كرده است، یا مركز آن چند میلیون سال پیش منفجر شده است.

منبع : شبکه فیزیک هوپا