ماجرا این است، آفتاب و ضد آفتاب

سرطان پوست یکی از شایع‌ترین سرطان‌های دنیاست که سالانه از هر پنج نفر دامن یک نفر را می‌گیرد. اگرچه در نهایت خطر هم این نوع سرطان می‌تواند به راحتی درمان شود به‌خصوص اگر زود تشخیص داده شود. با توجه به میزان گستردگی این نوع سرطان بهتر است هر فرد اطلاعات کافی در این زمینه داشته باشد. بهترین فردی که می‌تواند در این زمینه کامل‌ترین و صحیح‌ترین پاسخ را به شما بدهد، کسی نیست جز پزشک خانوادگی‌تان، اما این بدین معنا نیست که همیشه منتظر یک نشانه باشید تا سئوالی ذهنتان را به خود مشغول کند و بعد به دنبال پاسخ آن بروید بلکه باید در این‌باره بیشتر بدانید.
یکی از مهم‌ترین و در عین حال آسان‌ترین روش‌های پیشگیری از ابتلا به سرطان پوست، محافظت پوست در برابر اشعه ماوراءبنفش (UV) است، اما ابتدا باید با حقایقی در زمینه نور آفتاب آشنا شوید. در ابتدا باید بگوئیم این اشعه‌ها خاص روزهای آفتابی نیست و در روزهای ابری نیز به همان میزان می‌توانند مضر واقع شوند.
دیگر این‌که اشعه ماوراءبنفش می‌تواند به راحتی به درون لباس نفوذ کند به‌خصوص اگر لباس‌ها روشن باشند و از الیاف رنگ روشن درست شده باشند، مانند لباس‌هائی که در فصول گرم سال مورد استفاده قرار می‌گیرد. نهایتاً خطرناک‌ترین اشعه‌ها مربوط به اشعه‌هائی است که از پشت شیشه پنجره روی پوست می‌تابد یا در اثر انعکاس از روی برف با پوست برخورد می‌کند.
برخی از افراد گمان می‌کنند که اگر به‌خاطر برنزه شدن سراغ سولاریوم‌ها بروند کمتر در معرض خطرات ناشی از این اشعه‌ها قرار می‌گیرند. در صورتی‌که این طرز تفکر کاملاً اشتباه است. اشعه موجود در سولاریوم نیز به همان میزان به پوست آسیب وارد می‌کند و در نتیجه استفاده از سولاریوم نیز می‌تواند به همان میزان خطرناک باشد. در حقیقت وقت صرف کردن در سولاریوم قبل از سن ۳۵ سالگی می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پوست را تا بیش از ۷۵ درصد افزایش دهد. همین رقم به‌تنهائی می‌تواند دلیل محکم و قانع‌کننده‌ای برای جلوگیری از قرار گرفتن در معرض اشعه‌ ماوراءبنفش (UV) باشد.
هم‌چنین این‌طور به‌نظر می‌رسد افرای که پوست‌های تیره‌تری دارند کمتر دچار سرطان پوست می‌شوند و افرادی که پوست روشن دارند بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پوست هستند. اما این بدان معنی نیست که افراد با پوست تیره، دچار سرطان پوست نمی‌شوند بلکه آنها نیز در معرض خطر قرار دارند.
به‌طور کلی رنگ پوست اهمیت خیلی زیادی ندارد، اما مشکل اصلی زمانی به وجود می‌آید که افراد از پوست‌های‌شان محافظت نکنند. هر چه‌قدر که این نوع سرطان دیرتر تشخیص داده شود، سخت‌‌تر درمان می‌شود. سرطان پوست می‌تواند به راحتی درمان شود. اما در عین حال می‌تواند به‌خاطر تشخیص دیر، به مرگ بیمار منتهی شود.
اولین قدم برای کاهش خطر ابتلا به سرطان، کمتر قرار گرفتن در معرض نور آفتاب است. هم‌چنین بهتر است هر چند وقت یک‌بار به پزشکتان مراجعه کنید و معاینه شوید.
● با آفتاب چگونه برخورد کنیم؟
مطمئن باشید که هیچ‌وقت برای محافظت از پوستتان دیر نیست! نور آفتاب منافع بسیاری دارد. نور آفتاب باعث تنظیم زمان خواب شما، تأمین ویتامین D مورد نیاز و افزایش شادابی می‌شود. در عین حال می‌تواند ضررهائی را نیز به دنبال داشته باشد. قرار گرفتن در معرض نور آفتاب می‌تواند منجر به کک و مک، چروک شدن پوست و در موارد بسیار حاد سرطان پوست باشد.
در حقیقت، نور آفتاب می‌تواند بزرگ‌ترین عامل ایجاد چین و چروک‌های پیری روی پوست شود. در این‌جا به موارد مهمی اشاره می‌کنیم که رعایت آنها برای حفظ سلامت پوست و کاهش خطر ابتلا به سرطان ضروری است:
برای شروع، همه خانم‌ها باید تغذیه‌ای سالم و سرشار از میوه و سبزیجات تازه داشته باشند. میوه و سبزیجات تازه حاوی ترکیبات آنتی‌اکسید هستند که اثرات سوء نور آفتاب را کاهش می‌دهد، مهم‌ترین کاری که می‌توانید برای حفظ پوستتان انجام دهید، استفاده از ضدآفتاب است. تا زمانی‌که از ضدآفتاب استفاده کنید و لباس متناسب با فصل به تن کنید و سطح پوستتان را تا حد ممکن کمتر در برابر نور آفتاب قرار دهید، می‌توانید به راحتی به فعالیت‌های خارج از منزل بپردازید.
● نور آفتاب و سرطان
هروقت که پوستتان در معرض نور آفتاب قرار می‌گیرد، پوست رنگدانه‌هائی می‌سازد که باعث جذب نور آفتاب می‌شود. به بیان ساده‌تر، پوست با این عمل در برابر نور آفتاب از خود دفاع می‌کند. در اثر مرور زمان اشعه ماوراءبنفش A و B می‌تواند باعث تخریب سطح پوست و افزایش کک و مک و خال و در نهایت سرطان پوست (بازال سل کارسینوما) شود. شایع‌ترین نوع سرطان پوست از خارجی‌ترین لایه پوست (اپیدرم) شروع می‌شود و بیشتر از آن گسترش نمی‌یابد. نوع دیگر آن (اسکواموس سل کارسینوما معمولاً به سایر قسمت‌ها و لایه‌ەای پوست نیز نفوذ می‌کند. البته نوع دیگری از سرطان پوست (ملانوما) که سریعاً به سایر اعضاء دیگر بدن آسیب وارد می‌کند از سلول‌های رنگدانه‌ساز پوست شروع می‌شود و سریعاً با سایر قسمت‌ها سرایت می‌کند. این نوع سرطان بسیار کشنده است و حدود ۷۵ درصد سرطان‌های کشنده پوست را شامل می‌شود.
● چگونه از پوست خود در برابر نور آفتاب محافظت کنید؟
هیچ روش قطعی برای این‌که پیش‌بینی کنیم چه پوست‌هائی بیشتر مستعد ابتلا به سرطان پوست هستند وجود ندارد، اما می‌توان گفت اگر این نوع سرطان در خانواده‌تان سابقه موروثی دارد، بهتر است بیشتر دقت کنید. هم‌چنین مهم است که ماهی یک‌بار پیش پزشکتان بروید و معاینه شوید. علائمی که می‌توانند خطرناک تلقی شوند، عبارتند از:
▪ برآمدگی‌های سفیدرنگ کوچک که معمولاً با خونریزی همراه هستند و خوب نمی‌شوند.
▪ برآمدگی‌های قرمزرنگ که مانند زخم کوچک هستند.
▪ لک‌های تیره‌رنگ که به‌صورت نامتقارن و پراکنده و در اندازه‌های کوچک و بزرگ روی بدن ظاهر می‌شوند. این لک‌ها می‌توانند به‌صورت برجسته نیز پدیدار شوند. همه افراد نیز می‌توانند به سرطان پوست دچار شوند، اما افرادی که مشخصه‌های زیر را دارند بیشتر در معرض خطر هستند.
▪ افرادی که پوست‌های روشن دارند چراکه این‌دسته افراد کمتر پیگمنت‌هائی به نام ملانین دارند که باعث انعکاس اشعه آفتاب می‌شود.
▪ افرادی که روی پوستشان به میزان زیاد خال دارند. سلول‌های ملانین در افرادی که خال دارند کمتر است. هرچه میزان خال موجود روی پوستتان بیشتر باشد میزان ابتلا به سرطان در شما بیشتر است.
▪ در خانواده‌هائی که سرطان پوست امر موروثی به‌شمار می‌آید، اعضاء خانواده باید بیشتر مراقب این مسئله باشند چراکه بیشتر در معرض ابتلا به سرطان پوست هستند.
▪ افرادی که در مناطق گرمسیر زندگی می‌کنند به‌خاطر این‌که در معرض مستقیم نور آفتاب قرار می‌گیرند و شدت نور در آن‌جا بیشتر است، بیشترین آسیب را می‌بینند.
● ضدآفتاب مناسب استفاده کنید
استفاده از ضدآفتاب مناسب برای حفاظت از پوست در برابر نور آفتاب امر بسیار مهمی به‌شمار می‌آید. شما باید هر روز به‌خصوص روزهائی که در خارج از خانه وقت صرف می‌کنید از ضدآفتاب استفاده کنید. برای این‌که بتوانید استفاده بهینه از ضدآفتاب داشته باشید نکات زیر می‌تواند کمک بسیاری برای شما باشد:
▪ محصولات حاوی SPF بالا استفاده کنید. SPF به مدت زمانی که ضدآفتاب می‌تواند پوستتان را حفاظت کند مربوط می‌شود. فرض کنید پوست شما بعد از ۳۰ دقیقه در برابر نور آفتاب واکنش نشان می‌دهد، قرمز می‌شود و شروع به سوزش می‌کند. اگر از ضدآفتاب حاوی SPF ۱۵ استفاده کنید، پوستتان به مدت پنج ساعت در برابر نور واکنش نشان نمی‌دهد. SPF ۱۵ پوستتان را ۱۵ برابر بیشتر از حالت عادی در برابر نور محافظت می‌کند. بنابراین به این نتیجه می‌رسید که از این به بعد از SPF ۱۵ استفاده کنید.
▪ هر چند ساعت یک‌بار (با توجه به میزان SPF و نوع پوستتان) ضدآفتابتان را تجدید کنید. در واقع، ضدآفتاب‌ها آن‌قدرها هم بادوام نیستند و باید هر چند وقت یک‌بار تجدید شوند. بهتر است هر دو ساعت یک‌بار ضدآفتابتان را تمدید کنید.
▪ از ضدآفتاب‌های حاوی UVB و UVA استفاده کنید. اشعه UVB اولین عامل سوختگی پوست است. اشعه UV نیز در کنار سوختگی پوست باعث به وجود آمدن جوش و لک می‌شود. به دنبال ضدآفتابی بروید که شامل اکسید مس، دی‌اکسید تیتانیوم و آونزون باشد.
▪ ضدآفتاب را با سایر کرم‌هایتان استفاده کنید. چنان‌چه صبح از کرم‌های مرطوب‌کننده یا سایر کرم‌های پوس استفاده می‌کنید، می‌توانید در کنار آن از کرم ضدآفتاب نیز استفاده کنید. استفاده هم‌زمان آنها هیچ مشکلی به وجود نمی‌آورد. ابتدا می‌توانید اگر داروئی برای پوستتان استفاده می‌کنید آن را بزنید. بگذارید تا خشک شود سپس کرم ضدپیری و ضدچروک به‌خصوص اسید هیدروکسی آنها حتماً از مرطوب‌کننده استفاده کنید چراکه ترکیبات این کرم‌ها باعث خشکی بیش از حد پوست می‌شود. بعد از همه این کرم‌ها می‌توانید کرم ضدآفتاب را روی پوستتان بزنید و نهایتاً صورتتان را آرایش کنید.
▪ به کرم ضدآفتاب زمان دهید تا جذب پوستتان شود. به‌طور کلی زمانی می‌توانیم بگوئیم کرم ضدآفتاب می‌تواند مفید واقع شود که جذب پوستتان شده باشد. بهتر است ۲۰ دقیقه قبل از این‌که از منزل خارج شوید، ضدآفتاب را روی پوستتان بمالید تا جذب پوستتان شود.
▪ به میزان کافی کرم ضدآفتاب بزنید. می‌توان گفت میزان کرم ضدآفتاب به نوع پوست نیز بستگی دارد، اما به‌طور کلی تا حدی باید کرم ضدآفتاب بزنید که سطح پوستتان کاملاً پوشیده شود. استفاده از کرم ضدآفتاب باعث کاهش لک و خال‌های روی صورت می‌شود و مانع از سرطان پوست می‌شود.
▪ عینک آفتابی و کلاه کپ‌دار را فراموش نکنید. عینک آفتابی به‌خصوص عینک آفتابی بزرگ از پوست اطراف چشم و هم‌چنین چشم در برابر نور آفتاب محافظت می‌کند. حتی در روزهای ابری نیز استفاده از عینک آفتابی برای محافظت از چشم ضروری است.
▪ در معرض آفتاب ظهر قرار نگیرید. بهتر است در فاصله ساعات ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر در معرض آفتاب قرار نگیرید، چراکه اشعه ماوراءبنفش در این ساعت روز بیشترین تأثیر منفی را روی پوستتان می‌گذارد.

منبع : مجله زندگی ایده آل