یک جنگ اطلاعاتی دیگر

خیلی ها تصور می كنند بعد از آن همه سیاسی كاری و دست كاری در اطلاعات كه به حمله آمریكا به عراق منجر شد، حداقل اعضای كنگره آمریكا درس هایی گرفته اند و دریافته اند كه نباید عجله كرد، اما نگاهی به گزارش اخیر كمیته اطلاعاتی كنگره نشان می دهد كه این طور نیست.
چندی پیش پیت هوكسترا از نمایندگان جمهوری خواه میشیگان در كنگره و رییس كمیته اطلاعاتی مجلس نمایندگان گزارشی منتشر كرد با عنوان ایران، تهدید استراتژیك و چالش اطلاعاتی برای آمریكا .
برآیند این گزارش آن بود كه كسانی كه قبول ندارند ایران تهدید است، احمق هستند.
این دقیقاً همان تاكتیكی است كه كاخ سفید در سال های ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ استفاده می كرد؛ در آن روزها دیك چنی، معاون رییس جمهوری با استفاده از این تكنیك از ابرهای قارچ گونه ای حرف می زد كه روزی در اثر منفجر شدن بمب هسته ای عراق در آسمان منتشر می شود.
نیویورك تایمز كه به یمن نوشته های جودی میلر گزارشگر سابقش حرف هایی كه درباره عراق زده می شد را باور می كرد، این بار هوشیار شد و ماهیت گزارش جدید درباره ایران را شناخت و چنین نوشت:
آخرین چیزی كه كشور [آمریكا] در این فصل انتخابات نیاز دارد اقدام دیگری از سوی آژانس های اطلاعاتی برای بزرگنمایی تهدید یك كشور خاورمیانه ای است. این همان اتفاقی است كه در سال ۲۰۰۲ روی داد و دولت سند مخدوشی را درباره عراق تهیه كرد و اطلاعات را چنان دستكاری كرد كه با سیاست بوش سازگار باشد. تاریخ اكنون دوباره تكرار شده و پیت هوكسترا گزارشی منتشر كرده كه دقیقاً در راستای تفهیم مردم آمریكا درباره تهدید ناشی از ایران است .
هوكسترا در جلسه مطبوعاتی انتشار این گزارش گفت: این گزارش یك ارزیابی غیرمحرمانه برای ارائه اطلاعات به مردم آمریكا و درك تهدید واقعی است كه برای كشور ما از ناحیه ایران وجود دارد.
هوكسترا فرد بی طرفی در این ماجرا نیست. در اوایل سال جاری میلادی او به همراه یك سناتور جمهوریخواه دیگر با اشاره به گزارش ارتش مبنی بر یافتن آثار شیمیایی مربوط به دهه های قبل در عراق، تاكید كردند كه سلاح كشتار جمعی در این كشور یافت شده است. این ادعایی است كه حتی چنی یا رامسفلد هم مطرح نكرده بودند.
اما گذشت زمان تفاوت زیادی ایجاد می كند. در ماه مارس ۲۰۰۵ شاخه سلاح های كشتار جمعی كمیته اطلاعاتی آمریكا گزارش نهایی خود را منتشر كرد. موضوع این گزارش ایران بود و در آن تاكید شده بود: ما همه دانسته ها و اطلاعات كمیته اطلاعاتی درباره سلاح های غیرمتعارف و كشورهای تهدید كننده از جمله ایران، كره شمالی، چین و روسیه را بررسی كردیم، اما نمی توانیم درباره نتایج تحقیق و مطالعاتمان در یك گزارش غیرمحرمانه حرفی بزنیم، اما فقط این را می توان گفت كه ما دسترسی محدودی به اطلاعات این كشورها داریم .
اما از آن تاریخ تا كنون چه تحولی روی داده كه گزارش جدید كنگره به صورت غیرمحرمانه منتشر می شود؟ البته این نكته را هم نباید فراموش كرد كه گزارش اخیر علیه ایران هم اصلاً قطعی نیست. در مقدمه گزارش آمده است كه این ارزیابی بر پایه اطلاعات منبع آزاد تهیه شده است. منبع آزاد، منبع ارزشمندی است كه البته قطعی نیست. همچنین از جامعه اطلاعاتی آمریكا دعوت شده كه یافته های خود را به این گزارش اضافه كند. یعنی نویسندگان این گزارش هنگام تهیه آن مصاحبه ای با مسئولان اطلاعاتی نداشته اند و جای تحلیل ها و اطلاعات حرفه ای های جامعه اطلاعاتی آمریكا در این گزارش خالی است.
این كار عمدی است چرا كه جامعه اطلاعاتی آمریكا دقیقاً درباره آنچه از ایران می داند مطمئن نیست. در جای جای گزارش هم عباراتی چون ایران ممكن است... ، شاید ایران... دیده می شود.
ری مك گاورن از تحلیلگران سیا با ۳۰ سال سابقه كار می گوید، گزارش كمیته اطلاعاتی كنگره توسط فردریك فلیتز نوشته شده كه در زمان معاونت جان بولتون در وزارت خارجه با او كار می كرده و دستیار ارشد او بوده است. بولتون در تهیه و تدوین سیاست عدم مذاكره با ایران و سختگیری در برابر این كشور، نقش بانفوذی دارد.
نكته كنایه آمیز اینجاست كه در میانه بحث درباره توان و نیت ایران، جامعه اطلاعاتی آمریكا به خاطر عدم ارائه مدارك كافی در اثبات تهدید ایران برای آمریكا مورد انتقاد قرار می گیرد. این ادامه خط حامیان جنگ بعد از جنگ عراق است كه تحلیلگران اطلاعاتی را به محافظه كاری در كارشان متهم می كردند.
گری سیك از اعضای سابق شورای امنیت ملی آمریكا در دولت كارتر هفته گذشته در یادداشتی درباره ایرادات و غیردقیق بودن گزارش كنگره نوشت: اگر موضوع، كل جامعه اطلاعاتی آمریكا باشد گرفتن اطلاعات به طور مستقیم واقعاً فكر خوبی است، اما نكته اصلی جای دیگری است. من در نگاهی اجمالی به این گزارش در صفحه ۹ مطلبی خواندم با این ادعا كه ۱۶۴ سانتریفیوژ در سایت نطنز ایران، اورانیوم را به حد تولید سلاح غنی می كنند، اما مدركی كه صحت این موضوع را ثابت كند، ارایه نشده است. ظن و گمانه زنی فلیتز نباید به جای حقایق قطعی ارائه شود. در این گزارش هیچ اشاره ای به یافته های نهایی آژانس بین المللی انرژی هسته ای نشده كه بارها تاكید كرده اثری از فعالیت تسلیحاتی در برنامه هسته ای ایران نیافته اند. گری سیك در ادامه یادداشت خود می نویسد: در خلاصه این گزارش ادعا شده كه ایران بزرگترین زرادخانه موشك بالستیك خاورمیانه را دارد، اما وقتی بخش های بعدی گزارش را می خوانید درمی یابید ایران موشك شهاب ۳ دارد، اما تعداد آن زیاد نیست. اما اسراییل ۵۰ موشك بالستیك با بردی طولانی تر از شهاب دارد. فراموش نكنیم كه عربستان ۴۰ تا ۶۰ موشك دوربرد دارد كه برد هر یك ۲۶۵۰ كیلومتر است و همگی قادر به حمل كلاهك های ۲۵۰۰ كیلوگرمی هستند.
نویسنده این گزارش حتی فرصت و تمایل گفت وگو با هیچ یك از سازمان های اطلاعاتی را نداشته، چرا كه اگر چنین كاری را می كرد دست كم تعداد خطاهای فاحش خود را در این متن كمتر می كرد .
جامعه اطلاعاتی آمریكا چندی پیش در گزارشی اعلام كرد كه ایران تا تولید سلاح هسته ای ۱۰ سال فاصله دارد. این موضوع اولین بار در گزارش فوق العاده محرمانه سازمان ارزیابی اطلاعات ملی در ماه مه ۲۰۰۵ منتشر شد، اما نومحافظه كاران به شدت آن را رد كردند. جان بولتون، نماینده آمریكا در سازمان ملل از اولین كسانی بود كه درصدد تكذیب این گزارش برآمد. دونالد رامسفلد، وزیر دفاع هم در یك گفت وگوی رادیویی در پاسخ به این پرسش كه آیا به ارزیابی جامعه اطلاعاتی درباره توان تسلیحاتی ایران اطمینان دارد یا نه، گفت: نه مطمئن نیستم . رامسفلد در پاسخ به این سؤال گفت: آنها سخت كار می كنند و نیروهای خوبی هم دارند، اما این ارزیابی كار دشواری است و نگاه ما به شرایط دقیق نیست.
اما جامعه اطلاعاتی آمریكا هم در برابر این بی توجهی ساكت ننشسته و چندی پیش جان نگرو پونته، رییس سازمان اطلاعات ملی آمریكا بعد از یك سخنرانی در پاسخ به پرسش های خبرنگاران بار دیگر به ارزیابی جامعه اطلاعاتی تاكید كرد و گفت: ما همچنان باور داریم كه ایران چند سالی تا تولید سلاح فاصله دارد. نكته قابل توجه این است كه میردایان ، رییس سازمان اطلاعات اسراییل هم در این مورد نظر جامعه اطلاعاتی آمریكا را تایید می كند نه نومحافظه كاران آمریكایی.
دسامبر گذشته او در كنست حاضر شد و ضمن رد بزرگنمایی های نومحافظه كاران آمریكایی درباره اینكه ایران به نقطه برگشت ناپذیر هسته ای [از نظر فعالیت تسلیحاتی] رسیده گفت: تازه وقتی ایران به سلاح هسته ای دست یافت جامعه جهانی با پیشنهاد یك توافقنامه بین المللی باید درصدد متقاعد كردن آن برآید.
گری سیك در یادداشتی كه بعد از انتشار گزارش كنگره آمریكا درباره فعالیت هسته ای ایران منتشر شد نوشت، نكته كنایه آمیز و حیرت آور این است كه پیتر هوكسترا، رییس كمیته اطلاعاتی سنا در توضیح این كه چرا در تهیه گزارش درباره ایران آنقدر تعجیل شده گفته است: ما می خواستیم از بروز یك رسوایی جلوگیری كنیم . منظور او خطای اطلاعاتی است كه درباره سلاح كشتار جمعی عراق پیش آمد.
به گفته گری سیك، این درست همان اتفاقی است كه درباره گزارش اخیر علیه ایران هم در حال تكرار شدن است.

نیلوفر قدیری
منبع: آسیا تایمز - ماههای آگوست - سپتامبر

منبع : روزنامه همشهری