نوجوانان عراقی قربانیان خاموش زندان‌های بغداد

۵ سال پیش که سربازان آمریکایی به بهانه ارتقای دموکراسی و رهایی عراقی‌ها از دست صدام حسین به این کشور حمله کردند، هیچ خانواده عراقی گمان نمی‌کرد روزی نوجوانان عراقی که قرار بود در کشوری بی‌محدودیت سیاسی بزرگ شوند و طعم دموکراسی آمریکایی را بچشند، از پشت میله‌های زندان‌هایی چون ابوغریب سر دربیاورند. رسوایی زندان ابوغریب که رخ داد همگان تصور می‌کردند نیروهای ارتش آمریکا و انگلیس حساب کار خود را کرده‌اند و از این پس افشای خبر شکنجه زندانیان در صدر اخبار هیچ رسانه بین‌المللی‌ای قرار نخواهد گرفت. اما هنوز زندان‌های بغداد و سایر شهرهای بزرگ عراق مملو است از صدها کودک زیر ۱۸ سالی که در شرایطی نفس‌گیر و کشنده روزهای خود را پشت میله‌های زندان شب می‌کنند؛ کودکانی که به گفته شاهدان عینی از حداقل حقوق یک زندانی عادی برخوردار نیستند و در سلول‌هایی خارج از ظرفیت تعیین‌شده زندگی می‌کنند. این کودکان نه‌تنها از امکانات بهداشتی حداقلی برخوردار نیستند که از سوی ماموران زندان مورد آزار و اذیت جنسی هم قرار می‌گیرند. ‌
عمر علی ۱۶ ساله یکی از زندانیانی است که ۳ سال تمام را در یکی از مخوف‌ترین زندان‌های عراق گذرانده است. زمانی که از عمر علی درخصوص روزهای حضور در زندان پرسیده می‌شود، بلوزش را بالا می‌زند و آثار شکنجه از سوختگی تا ضرب و جرح روی بدنش پیداست. عمر علی در این خصوص می‌گوید: تنها دو ساعت در هفته از نعمت روشنایی برخوردار بودیم. آن هم همان دو ساعتی که ملاقات‌کنندگان برای دیدار با ما به زندان سر می‌زدند. منابع موثق در زندان ادعا می‌کردند که ماموران ژنراتورهای تولیدکننده برق را فروخته‌اند و به همین دلیل ما باید بهای شب تا صبح سر کردن در خاموشی را می‌پرداختیم. ‌
درجه حرارت هوا در بغداد هفته گذشته به ۴۴ درجه سانتیگراد رسید. در طول شب هم به ندرت دماسنج‌ها رقمی پایین‌تر از ۳۸ را نشان می‌دهند. در زندان‌ها نه از سیستم تهویه هوا خبری است و نه از کولر. عمر علی در این خصوص می‌گوید: در طول شب چند بار بالشت‌های خود را عوض می‌کردیم. تمامی ملحفه‌ها خیس خیس می‌شد. تنها ۳ روز در میان امکان دوش گرفتن به ما داده می‌شد. پسرهای متهم در ۴ بخش نگهداری می‌شدند. در هر سلول ۵ متری ۷۵ متهم با هم نگهداری می‌شدند. عمر علی در ادامه سخنانش همان ادعایی را مطرح می‌کند که بسیاری از نوجوانان عراقی در بند بارها آن را در سکوت مطرح کرده‌اند. عمر علی در این خصوص می‌گوید: ماموران زندان عمدتا پسران را به سلول‌های انفرادی برده و مورد تجاوز قرار می‌دادند. ماموران حتی قانون زندان مبنی بر عدم امکان استفاده متهمان از تلفن همراه را زیر پا گذاشته و در ازای دریافت ۱۰ تا ۲۰ دلار از هر متهم به او اجازه تماس گرفتن با خانواده‌اش را می‌دادند. کادر آموزشی زندان‌های عراق در ماه نوامبر به دلیل حقوق ناچیزی که به آنها اختصاص می‌یافت، استعفا دادند. بدین‌ترتیب نوجوانان عراقی بی‌امکان استفاده از برنامه‌های آموزشی تمام ساعات روز را به وقت‌گذرانی در محوطه و بازی می‌گذرانند. ‌
ارتش ایالات متحده ادعا می‌کند که مرحله تفهیم اتهام به تمامی نوجوانان عراقی در بند انجام شده است اما این نوجوانان هیچکدام تاکنون در دادگاهی رسمی از خود در برابر اتهامات وارده دفاع نکرده‌اند. یکی از وکلای مدافع عراقی که خواست نامش فاش نشود در این خصوص می‌گوید: در بهترین حالت هر جلسه دادگاه ۲۵ دقیقه طول می‌کشد. شاهدی در کار نیست و احکام براساس اعترافات متهم صادر می‌شود. وکلای مدافع تسخیری وظیفه دفاع از متهمان را بر عهده دارند و البته پرونده متهم در همان روز در اختیار وکیلش قرار می‌گیرد. بدین‌ترتیب وکیل و موکل فرصت گفت‌وگو با هم در اتاقی دربسته و خصوصی را ندارند. عمر علی ۱۳ ساله بود که نیروهای یگان ویژه با یورش به خانه محل سکونت او و خانواده‌اش او و برادر ۱۴ ساله‌اش را بازداشت کردند. یک هفته بعد نیروهای یگان ویژه باز هم به منزل آنها مراجعه کرده و این بار پدر عمر علی را با خود بردند. ‌ از آنجا که کنترل وزارت دادگستری بر عهده شیعیان است، اهل تسنن شیعیان را به بازداشت بی‌بهانه سنی‌ها متهم می‌کنند. سحر محمد مادر عمرعلی در این خصوص می‌گوید: زمانی که پس از چند روز موفق به دیدار پسرانم شدم آنچنان مورد ضرب و شتم قرار گرفته بودند که قابل شناسایی نبودند. برگه‌های سفیدرنگی به آنها داده شده بود که باید پای آن را امضا می‌کردند؛ برگه‌هایی که بعدها در دادگاه به عنوان اعترافات شخصی از آن نام برده شد. ‌
حزب اسلامی عراق، که اصلی‌ترین حزب سنی حاضر در پارلمان است، تلاش‌های گسترده‌ای را برای کمک به حل و فصل معضلات نوجوانان زندانی آغاز کرده است. این حزب به خانواده‌هایی که توانایی مالی کافی نداشته و نان‌آور خود را از دست داده‌اند، کمک می‌کند. طارق الهاشمی معاون رئیس‌جمهور در این خصوص می‌گوید: هنوز مسیر بسیاری برای طی کردن باقی مانده است. مشکل اینجا است که نقطه آغاز این اصلاحات کجاست؟

ترجمه‌: سارا سعیدی
منبع: گاردین

منبع : روزنامه اعتماد ملی