۹ خرداد ـ ۳۰ می ـ بپاخیزی «دیو دستیان» در آذربایجان برای تامین تمامیت و حاکمیت ایران

در زمانی كه در هر گوشه ایران، یك ایرانی بپاخاسته و جان بر كف نهاده بود تا تمامیت و حاكمیت میهن گرامی و باعظمت مان را تامین كند، اواخر ماه مه سال ۸۷۹ میلادی «ابوالساج دیودست» آذربایجان را از حاكمیت خلیفه عباسی وقت (المعتمد) خارج ساخت و احیاء استقلال ایران را از اینجا آغاز كرد و این تلاش همزمان با مساعی صفاریان در جنوب شرقی و جنوب، سامانیان در خراسان بزرگتر و دیگران در مازندران، گیلان و قزوین بود. تلاش میهندوستانه «دیو دستیان» بیش از نیم قرن طول كشید و در تضعیف عباسیان موثر واقع شد. محمد افشین پسر ابوالساج مناطق دیگری از جمله ارمنستان را آزاد كرد و ابوالقاسم دیودستی برادر او با تاسیس سپاه فدائیان ایران (طبق نوشته برخی مورخان «سپاه فداكاران») موفق به آزاد كردن ابهر، زنجان، قزوین و ری شد و فرمانداران خلیفه عباسی و ماموران جمع آوری مالیات وابسته به او را از این مناطق بیرون راند و .... مورخان فرنگ (اروپای غربی)، سال آزادی «ری» به دست ابوالقاسم دیو دستی را ۹۰۲ میلادی ذكر كرده اند.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز