پوشش گیاهی ایران

در قسمت های مختلف ایران، پوشش گیاهی متنوعی دیده می‌شود. این تنوع بستگی به وضع طبیعی آب و هوا دارد. مرز قطعی نواحی گیاهی و جانوری كاملاً مشخص نیست، ولی با توجه به آب و هوا، تفاوت میان گیاهان و جانوران در سه ناحیه معتدل خزری، معتدل كوهستانی و ناحیه بیابانی و نیمه بیابانی دیده می‌شود.
● پوشش گیاهی ناحیه خزری،
شامل جنگل‌های انبوه، نیمه انبوه و چمن زارهای سرسبز دایمی و پهناور است. علت این امر، بارش فراوان، خاك مساعد ودمای ملایم است كه موجب پیدایش پوشش گیاهی پیوسته و ممتد در آن شده است. مساحت جنگل‌های شمال حدود ۰۰۰/۸۴۰/۱ هكتار است و دامنه شمالی سلسله جبال البرز را پوشانیده است. این جنگل‌ها از بجنورد تا آستارا كشیده شده و جنگل‌های ناحیه خزری پوشیده از درختان پهن برگ از نوع بلوط، سپیدار، راش، افرا و غیره است.
ناحیه كوهستانی ایران از پوشش گیاهی ممتدی برخوردارنیست. در جاهایی كه برف و باران بیش تری می‌بارد و تبخیر به علت پایین بودن دما به كندی صورت می‌گیرد، رویش گیاهان بیش تر است و در آن جا جنگل نیز دیده می‌شود. در جاهایی كه رطوبت كم تر و ضخامت خاك كم تر است، گیاهان كم تری می‌روید.
جنگل‌های ناحیه كوهستانی در بعضی جاها تُتُك و فاقد گیاهان زیردرختی هستند و در برخی جاها انبوه ترند و در زیر آن ها درختچه‌های گوناگون می‌رویند. بارزترین این جنگل‌ها، جنگل‌های غرب ایران است و از آن جایی كه بیش تر درختان بلوط است، به جنگل‌های بلوط معروفند. بیش تر قسمت‌های كردستان، باختران، لرستان، كوه های چهارمحال و بختیاری و كهگیلویه و كوه های بخش كازرون فارس از جنگل‌های بلوط پوشیده شده است. مساحت جنگل‌های بلوط را روی هم رفته ۱۰ میلیون هكتار برآورد كرده‌اند. بخشی از این جنگل ‌ها انبوه و بقیه تنك‌اند. در این جنگل‌ها درختان میوه از قبیل گلابی، انجیر، پسته و بادام وحشی وجود دارد.
● در ناحیه بیابانی ایران؛
به علت باران كم و نامنظم و تبخیر زیاد و وزش باد، پوشش گیاهی ممتدی وجود ندارد. در این ناحیه تنها گیاهانی می‌توانند رشد كنند كه در مقابل گرما و خشكی هوا مقاومت داشته باشند. این گیاهان بسیار محدود و با فاصله روییده‌اند. در این ناحیه، به ویژه در نواحی خاوری استان فارس، مركز كویر نمك، كرمان، رفسنجان، حوالی یزد و انارك، نواحی جنوبی خراسان و كوه های شاه سواران و بارز جنگل‌های پسته كه اغلب آنها را «بنه» نیز می‌نامند، همراه درختان بادام وحشی دیده می‌شوند. مساحت این جنگل‌ها را ۰۰۰/۴۰۰/۲ هكتار برآورد كرده‌اند. هم چنین در كرانه‌های دریای عمان و خلیج فارس جنگل‌های گرمسیری به صورت پراكنده دیده می‌شوند كه درختان آن ها عبارتند از: گز، كهور، كنار آگاسیا و درخت حرا (در سواحل خلیج فارس) كه برگ آن مصرف علوفه دارد.
جنگل های مانگرواکوسیستم های کاملا ویژه ای هستند که اجتماعات گیاهی و جانوری آن ها درارتباط با شرایط خاصی می توانند شكل بگیرند. جنگل های حرای جنوب ایران در نوار ساحلی خلیج فارس و دریای عمان آخرین پراكنش جنگل های مانگرو در جنوب خاوری آسیا به شمار می روند. این جنگل ها از یك یا گاهی دو گونه مانگرو تشكیل شده و فراوان ترین گونه آن حراست كه درمنطقه حفاظت شده حرا به تنهایی حضور دارد. جذر و مد آب دریا در سواحل که به طور موزون و مستمر هر روز انجام می شود در شکل گیری تنوع حیات این اكوسیستم نقش اساسی دارد.

منبع : مرکز گردشگری علمی فرهنگی دانشجویان ایران