کشف بخار آب بر روی سیاره ای فرازمینی توسط اسپیتزر ناسا

سیاره ای فرازمینی موسوم به HD ۱۸۹۷۳۳b که هر دو روز یکبار و با فاصله ای بسیار کم به دور ستاره اش می چرخد و در حال گرم می باشد کشف شده است . اخترشناسان فکر می کنند که سیاره هایی از این نوع ، که مشتریهای داغ نامیده میشوند، دارای بخار آب در اتمسفر خود هستند.
که البته هنوز مدارک قطعی برای این امر وجود ندارد. این اطلاعات اخیر هنوز متقاعد کننده ترین دلیل برای مرطوب بودن (دارای بخار آب) این سیارات هستند. جیوانا تینتی (Giovanna Tinetti) کارمند سازمان فضایی اروپا در موسسه اخترشناسی پاریس فرانسه در این رابطه می گوید:
ما از داشتن شواهدی مبنی بر نشانه های وجود آب بر روی سیاره ای با تریلیونها مایل فاصله، شگفت زده شده ایم. اگرچه همانطور که میدانیم آب ماده ای ضروری برای حیات است، اما بعید است که در مشتریهای داغ دارای آب هیچ گونه موجودی وجود داشته باشد. اندازه گیریهای قبلی اسپیتزر نشان می دهد که HD ۱۸۹۷۳۳b سیاره ای آتشین با دمای متوسط ۱۰۰۰ درجه کلوین (۱۳۴۰ درجه ی فارنهایت) است. سرانجام اخترشناسان با استفاده از ابزاری مثل ابزار اسپیتزر امید دارند روی سیاره های صخره ای و قابل سکونت مانند زمین آب پیدا کنند.
سین کری ((Sean Carey عضو مرکز علمی اسپیتزر ناسا در موسسه ی فناوری پاسادنا در کالیفرنیا می گوید: یافتن آب روی این سیاره به ما نشان می دهد که احتمالاً سیارات دیگر در جهان ، حتی سیاره های صخره ای، هم می توانند آب داشته باشند.
اکتشافات اخیر قسمتهایی از رشته ی جدیدی از علم هستند که شرایط جوی سیارات فرازمینی را بررسی می کند. سیارات فوق العاده دور نمی توانند مستقیماً دیده شوند، اگرچه در چند سال گذشته اخترشناسان شروع به جمع آوری اطلاعاتی درباره اتمسفر آنها با رصد زیرمجموعه ای از مشتری های داغ که از دید زمین در حال گذر از مقابل ستاره شان هستند، کرده اند.
در ابتدای امسال اسپیتزر اولین تلسگوپی بود که نور دو مشتری داغ در حال ترانزیت (گذر از مقابل ستاره شان از دید زمین) را آنالیز کرد، HD ۱۸۹۷۳۳b و HD ۲۰۹۴۵۸b. یکی از ابزارش به نام طیف سنج ، این دو سیاره را هنگامی که پشت ستاره شان بودند (در حالت گرفت ثانویه) رصد کرد. این اولین طیف از نور یک سیاره ی فرازمینی بود. نتایج از خشک بودن آنها حکایت داشت چون ساختار اتمسفر این سیارات پیدا کردن آب با این روش را مشکل می کند.
بعداً تیمی از اخترشناسان با آنالیز اطلاعاتی از نور مرئی سیاره که از طریق تلسکوپ فصایی هابل بدست آمده بود سرنخهایی از وجود آب بر روی HD ۲۰۹۴۵۸b پیدا کردند. اطلاعات هابل هنگامی بدست آمدند که در حال عبور از جلوی ستاره اش بود پدیده ای که گرفت اولیه نام دارد. حال تینتی و تیمش بهترین مدارک مبنی بر وجود مشتریهای داغ دارای آب را با دیدن گرفت اولیه ی HD ۱۸۹۷۳۳b در طول موج فروسرخ با اسپیتزر بدست آورده اند.
در این روش تغییرات در نور فروسرخ ستاره، که هنگام عبور از اتمسفر سیاره پالایه می شود، هنگام حرکت ستاره اندازه گیری می شوند. اخترشناسان گرفت را با دوربین تنظیم کننده ی فروسرخ اسپیتزر در سه طول موج مختلف فروسرخ رصد کرده اند و متوجه شده اند که برای هر طول موج مقدار متفاوتی نور توسط سیاره جذب شده است ، الگویی که توسط آن این جذب با طول موجها تفاوت دارد احتمالاً از وجود بخار آب سرچشمه میگیرد. تینتی می گوید:
مولکول آب تنها مولکولی است که می تواند این رفتار را توجیه کند، رصد گرفتهای اولیه در نور فروسرخ بهترین راه برای جستجوی این مولکول در سیارات فراخورشیدی است.
آب روی HD ۱۸۹۷۳۳b داغتر از آن است که برای تشکیل ابر متراکم شود؛ اگرچه رصدهای قبلی از سیاره توسط اسپیتزر و دیگر تلسکوپهای روی زمین و خارج از زمین اشاره به وجود احتمالی ابرهای خشک دارد که در امتدادش بادهای مرتفع و طرف رو به خورشیدش که از طرف تاریک سیاره گرمتر است وجود دارند.
HD ۱۸۹۷۳۳b ، با فاصله ی ۶۳ سال از ما در صورت فلکی روباهک قرار دارد.

ترجمه: آرش فراست
http://www.persianastronomy.blogfa.com/