سایبان‌ها

اولین نمونه های سایبان با اهداف صرفاً كاربردی و تنها به جهت پوشاندن پنجره و سد نور شدید آفتاب مورد استفاده قرار می‌گرفتند. این سایبان ها كه اغلب از پارچه های نیمه شفاف مانند گاز دوخته می‌شدند برای حفاظت از پرده های گران قیمت اصلی در برابر نور شدید آفتاب و جلوگیری از رنگ پریدگی آنها بین پرده اصلی و پنجره نصب می‌شدند. اگر چه دنبال كردن تاریخچه دقیق تغییرات و تكامل سایبان‌ها كاری مشكل است اما شواهد به جا مانده حاكی از وجود دو نوع سایبان متفاوت در قرن هفدهم است. یكی به شكل پرده ای ساده كه با دو بند در بالا جمع شده و به صورت والانی در بالای پنجره قرار می‌گرفت و دیگری یك پارچه چهارگوش ساده و هم اندازه با ابعاد پنجره كه به تخته های چوبی متصل شده و در فرورفتگی قاب پنجره نصب می شد.در قرن هجدهم فرم سایبان كمی پیچیده تر شد و در این زمان به تدریج سایبان نیز به نوبه خود جنبه زینتی یافته و در مدل‌های چین دار و والان مانند تحت عنوان پرده‌های مدل ایتالیایی كه امروز با نام سایبان مدل اتریشی نامیده می‌شود، مورد استفاده قرار گرفتند. در همین زمان مدل‌های ساده و كاربردی سایبان به یك غلتك فنردار مجهز شدند كه بسیار شبیه به نمونه های غلتكی امروز این سایبان‌ها بودند.امروزه مدل های بسیار متنوعی از سایبان ها وجود دارند كه می توان از میان آنها سایبانی متناسب با هر نوع دكوراسیون و سلیقه ای یافت. مدل های گوناگون موجود برای ما امكان استفاده از انواع بسیار مختلف پارچه‌ها را فراهم آورده اند. از سایبان های كلاسیك مدل رومی با پارچه سفید نخی تا سایبان‌های مدل اتریشی از پارچه های نفیس ابریشمی یا سایبان های پیلی دار از پارچه‌های رنگین و طرح دار با خطوط تاشده منظم و مرتب.به لحاظ مدل سایبان ها را می توان به دو گروه اصلی ساده و چین دار تقسیم بندی كرد. سایبان‌های ساده شامل مدل هایی است كه وقتی باز هستند، پنجره را با یك قطعه پارچه مستطیل شكل می‌پوشانند و زمانی كه به شیوه غلتكی یا به صورت چند تای متوالی پارچه جمع می شوند، به صورت نوار پارچه ای باریكی در بالای پنجره قرار گرفته و امكان ورود حداكثر نور از پنجره به داخل را فراهم می‌كنند.سایبان های مدل غلتكی و رومی نمونه های بارزی از این گروه هستند كه می‌توانند به منظور صرفاً كاربردی و به عنوان حفاظتی در زیر پرده های اصلی مورد استفاده قرار گیرند و یا به تنهایی به عنوان پوشش اصلی پنجره خصوصاً پنجره های كوچك در بخش هایی از خانه مانند حمام و دستشویی و یا آشپزخانه به كار گرفته شوند. این سایبان های ساده را می توان به اشكال مختلفی تزئین كرد و به جنبه زیستی آنها افزود. از جمله تزئینات مناسب برای این نوع سایبان ها می توان به دوخت نوارهای تزئینی در چهار طرف یا طرفین سایبان و یا نوارهای تزئینی ریشه دار در لبه پایین پرده اشاره كرد. استفاده از چاپ استنسیل بر روی این پرده ها و چاپ طرح های تزئینی به كار رفته در سایر اجزای دكوراسیونی اتاق بر روی آنها روش مناسب دیگری برای زیباسازی این سایبان ها است.
انتخاب پارچه هایی با بافت های متفاوت و جالب توجه نیز خود می تواند بر جنبه تزئینی این سایبان بیفزاید. اما بی شك زیبایی و خصوصیت ویژه این نوع سایبان ها سادگی است كه موجب می شود چه با مجموعه های دكوراسیونی كلاسیك و چه در فضاهای مدرن متناسب و زیبا به نظر برسند.
این سایبان ها ضمن پوشاندن پنجره و كنترل میزان نوری كه از آن به داخل می تابد، فرم و مدل خود پنجره را تحت الشعاع قرار نمی دهند و برای پنجره های مدل دار و زیبا پوششی بسیار مناسب محسوب می شوند.از آنجا كه این سایبان ها نسبت به پرده های معمولی و حتی سایبان های چین دار به مقدار كمتری پارچه نیاز دارند، پرصرفه تر بوده و روش دوخت آنها نیز ساده تر است.ویژگی خاص سایبان های چین دار و مدل دار نمای زیبا و چین های والان دارمانند منظم و چشم گیر پارچه است. سایبان‌های مدل اتریشی كه با مقدار پارچه معادل دوبرابر عرض پنجره تهیه می‌شوند، به هنگام جمع شدن والان های كوچك و زیبایی در بالای پنجره تشكیل می‌دهند. نمونه دیگری از سایبان‌های مدل دار، سایبان پیلی دار است كه اغلب از دو پارچه در رنگ‌هایی با كنتراست قابل توجه تهیه می‌شود و به هنگام جمع شدن كه به وسیله دو ریسمان متصل به دو طرف پرده انجام می شود، پیلی رنگین باز شده و به زیبایی پرده می افزاید. برای تهیه سایبان‌های مدل اتریشی بهتر است از پارچه‌های ساده و بدون طرح استفاده كنیم تا طرح پارچه، مدل نسبتاً شلوغ پارچه را تحت الشعاع قرار ندهد. سایبان‌های مدل اتریشی و سایبان‌های پیلی دار، هر دو زمانی كه جمع می‌شوند نیز بخشی از پنجره را می‌پوشانند. بنابراین انتخاب این مدل سایبان‌ها برای اتاق‌هایی كه نیاز به دریافت نور طبیعی بیشتری دارند مناسب نیست و در چنین مواردی بهتر است از سایبان‌های ساده استفاده كنیم.روش دوخت سایبان‌ها اغلب بسیار ساده است و نیازی به تبحر خاصی در خیاطی ندارد اما آنچه در تهیه و دوخت سایبان‌ها اهمیت فراوانی دارد اندازه گیری دقیق، برش پارچه براساس اندازه گیری‌ها و دوخت تمیز و مرتب است، زیرا سادگی مدل این پرده‌ها اغلب توجه بیننده را به جزئیات آن مثل خط دوخت كناره‌های سایبان جلب می‌كند و كوچكترین اشتباه در صافی خطوط و یا اندازه گیری پرده موجب می‌شود پرده درست نصب نشود و نسبت به پنجره در وضعیت صحیحی قرار نگیرد.

منبع : روزنامه شرق