ترکمنستان و خزر

رییس جمهوری ترکمنستان بارها از گسترش فعالیت در بخش نفت وگاز در بخش ترکمنی دریای خزر سخن گفته و در دیدار با همتایان خود یا نمایندگان شرکت های خارجی از آن ها برای سرمایه گذاری در این بخش دعوت به عمل آورده‌است. "قربان قلی بردی محمدوف" اعلام کرده‌است، هم اکنون ۳۲ بلوک نفت و گاز در بخش ترکمنی دریای خزر وجود دارد، وتنها از چهار بلوک آن بهره برداری می شود. به گزارش ایرنا؛ وی می گوید: " درحال حاضر برخی شرکت های خارجی دراین بلوک های نفت و گاز مشغول فعالیت هستند. شرکتهای پتروناس مالزی، شرکت "دراگون اوئل"، اماراتی ـ انگلیسی "بارن انرژی" انگلیس و "مایترواینترنشنال" اتریش ازبزرگترین شرکت های خارجی مشغول استخراج نفت و گاز در بخش ترکمنی دریای خزر هستند. ترکمنستان قصد دارد در یک برنامه طولانی مدت تا سال ۲۰۳۰ میلادی با بیش از۶۳ میلیارد دلار سرمایه گذاری در بخش نفت و گاز خود که ۲۵ میلیارد دلارآن از سوی شرکت های خارجی صورت خواهد گرفت، بیش از۲۴۰ میلیارد مترمکعب گاز و ۱۰۰ میلیون تن نفت تولید کند و به همین علت این کشور تلاش گسترده‌ای را برای استخراج و اکتشاف نفت وگاز در تمامی سرزمین ۴۸۸ هزار کیلومتر مربعی خود بویژه دریای خزر آغاز کرده‌است.
به نظر می رسد، با تشویق اتحادیه‌اروپا برای صادرات گاز ترکمنستان به‌این اتحادیه‌از طریق طرح خط لوله "ناباکو" فعالیت عشق آباد برای توسعه میدان نفت و گاز در بخش ترکمنی خزر افزایش یافته‌است. به طوری که خبرگزاری ترکمنستان به تازگی در گزارشی نوشت:" توسعه میدان های نفت و گاز در بخش ترکمنی دریای خزر از مهمترین اولویت این کشور است". براساس برآوردهای دولت ترکمنستان که آن را برآورد و ارزیابی کارشناسان مستقل عنوان می کند، بخش ترکمنی دریای خزر بیش از ۲۱ میلیارد تن ذخیره نفت وحدود شش تریلیون مترمکعب ذخیره گاز دارد. درنتبجه تلاشهای گسترده دولت ترکمنستان و براساس آمارهای موجود، تنها شرکت نفتی اماراتی وانگلیسی "دراگون اویل " که‌از سال ۱۹۹۹ میلادی در بخش ترکمنی دریای خزرمشغول استخراج نفت می‌باشد، تا اوایل نیمه دوم سال گذشته بیش از شش میلیون تن نفت تولید کرده‌است این شرکت موافقت نامه تقسیم محصول را با دولت ترکمنستان به مدت ۲۵ سال امضا کرده و هم اکنون در حوزه قراردادی "چلکن " بخش ترکمنی دریای خزر مشغول فعالیت اکتشاف و استخراج نفت و گازمی‌باشد.
شرکت "دراگون اویل" با همکاری یک شرکت اوکراینی در سال ۸۶ موفق به راه‌اندازی پایانه جمع آوری، تصفیه و بارگیری نفت خام شد. این پایانه به‌استخراج و تولید نفت خام در بخش ترکمنی دریای خزر کمک زیادی کرده‌است. ظرفیت تصفیه و بارگیری این پایانه، سالانه دو میلیون و ۵۰۰ هزار تن نفت اعلام شده‌است، اما به رغم وعده های داده شده‌از سوی شرکت های خارجی به مقامات ترکمنستان در زمینه سرمایه گذاری در بخش ترکمنی خزر تاکنون تنها تعداداندکی از شرکت های خارجی به وعده های خود در زمینه سرمایه گذاری عمل کرده‌اند. شرکت اماراتی ـ انگلیسی "دراگون اوئل " یکی ازشرکتهائی است که سرمایه گذاری قابل ملاحظه‌ای دربخش ترکمنی دریای خزرکرده‌است. این شرکت اعلام کرد، سال گذشته بیش از ۵۰۰ میلیون دلار در صنعت نفت و گاز بخش ترکمنی دریای خزرسرمایه گذاری کرده‌است.این شرکت در سال های گذشته نیز بیش از ۷۵۷ میلیون دلار دربخش توسعه صنعت نفت و گاز ترکمنستان سرمایه گذاری کرده‌ است. گفته می شود این شرکت هم اکنون در هرشبانه روز ۳۴ هزار بشکه نفت را از بخش ترکمنی دریای خزر استحصال می کند.
شرکت های روسیه بارها برای سرمایه گذاری در بخش نفت و گاز بخش ترکمنی دریای خزراعلام آمادگی کرده‌اند، ولی رسانه های ترکمنستان تاکنون گزارشی ازمیزان سرمایه گذاری یا نحوه مشارکت آن ها در این بخش مخابره نکرده‌اند. شرکت نفتی " پتروناس " مالزی یکی دیگر از شرکت های فعال در بخش ترکمنی دریای خزراست. این شرکت تاکنون بیش از دو میلیارد و ۳۰۰میلیون دلار دربخش ترکمنی دریای خزر سرمایه گذاری کرده‌است. " پتروناس" که‌ از سال ۱۹۹۶میلادی قرارداد تقسیم محصول ۲۵ساله رابا ترکمنستان امضا کرده نخستین شرکت خارجی است که عملیات نصب و مونتاژ دریایی برای حفاری و اکتشاف میدان های نفت و گاز بلوک یک واقع در دریا ی خزر را انجام می دهد. درحال حاضراین شرکت نفتی ۹۰۰ تن نفت خام در هرشبانه و روز تولید می کند و تاکنون بیش از ۸۰۰ هزار تن نفت خام تولید و صادر کرده‌است.
خبرگزاری ترکمنستان در گزارشی نوشت:" براساس تصمیم شرکت "پتروناس"، بزودی میزان تولید نفت خام این شرکت دربخش ترکمنی خزر سالانه به بیش از دو میلیون تن خواهد رسید و پیش بینی می شود این رقم در سال های آینده‌از مرز چهار میلیون تن در سال نیزخواهد گذشت". این شرکت از سال ۱۹۹۶ میلادی تاکنون ۳۰ حلقه چاه در دریای خزر حفر کرده‌ است و گفته می شود این شرکت درحال تولید گاز در این بخش از دریا می‌باشد. رییس شرکت "پتروناس" گفت:" این شرکت آماده تولید سالانه پنج میلیارد متر مکعب گاز است وقادراست آن را در سال های آینده به ۱۰ میلیاردمترمکعب برساند". شرکت عده داده، تولید صنعتی گاز طبیعی را از نیمه‌اول سال آینده میلادی از میدان" مختو مقلی" واقع در بخش ترکمنی دریای خزر وطرح خط لوله گاز ۵۳ کیلومتری برای اتصال به خط اصلی صادرات گازرا آغازمی کند. مقامات دولت ترکمنستان می گویند:" از این میدان سالانه پنج میلیارد مترمکعب گاز تولید خواهند کرد".
شرکت "باررن انرژی" انگلیس یکی دیگر از شرکت های فعال در بخش ترکمنی خزر است. این شرکت نیز مانند شرکت های دیگربراساس موافقت نامه تقسیم محصول با طرف ترکمنی کار می کند. رییس جمهوری ترکمنستان دردیدار با رییس این شرکت بارها از قرارداد همکاری بلند با این شرکت اظهار خرسندی کرده‌است. این شرکت هم اکنون برای بیش از یکهزار کارشناس و متخصص ترکمن فرصت شغلی ایجاد کرده که علاوه بر بخش ترکمنی دریای خزر در استان" بالکان "همجوار باجمهوری اسلامی ایران نیز مشغول فعالیت اکتشاف نفت و گازمی‌باشد. این شرکت سالانه بیش از ۱۲۷ هزار تن نفت خام در بخش ترکمنی دریای خزرتولید می کند و مقامات این شرکت وعده‌افزایش این میزان را تا سه هزار تن در هر شبانه روز داده‌اند.
شرکت "مایترو اینترنشنال" اتریش یکی دیگر از شرکت های خارجی فعال درحوزه های نفتی "چلکن شرقی "، میدان "دیار بکیر" در بخش ترکمنی دریای خزر است. این شرکت نیزبا دولت ترکمنستان موافقتنامه بلند مدت تقسیم محصول را امضا کرده‌است و اینک براساس آن دربخش ترکمنی دریای خزر فعالیت می کند. تاکنون اطلاعاتی از فعالیت این شرکت اتریشی در حوزه دریای خزر منتشر نشده‌است. اتریش یکی از کشورهای پیگیر کننده‌انتقال گاز ترکمنستان به‌این کشور است و خانم "ماریا رایخ رورویک " مقام بلندپایه دولت اتریش در امور طرح "ناباکو" آبان ماه پارسال به عشق آباد سفر کرد. وی در این سفر و در دیدار با رییس جمهوری ترکمنستان خواستار گسترش روابط "عشق آباد ـ وین " در بخش انرژی شد. این کشور از سال ۱۹۹۲ میلادی که روابط دیپلماسی با ترکمنستان را آغاز شده، تاکنون هفت سند همکاری دوجانبه‌امضا کرده که مهمترین آن موافقت نامه ۲۵ساله تقسیم محصول نفت و گاز در بخش ترکمنی دریای خزر است.
اخیرا نیز"یاغشی گلدی کاکایوف" مدیرسازمان دولتی مدیریت و بهره برداری از منابع هیدروکربور وابسته به نهاد ریاست جمهوری ترکمنستان از نهایی شدن موافقت نامه تقسیم محصول با شرکت آلمانی" R.W.E" به منظور توسعه میدان های نفت و گاز در بخش ترکمنی دریای خزر خبرداد. وی گفت: " مذاکرات در باره‌امضا موافقت نامه نهایی قرارد تقسیم محصول در بلوک ۲۳ بخش ترکمنی دریای خزر با این شرکت آلمانی ادامه دارد". این مقام ترکمنی درهمایش تجاری آلمان و ترکمنستان در عشق آباد افزود: "این کشور به دنبال تنوع سازی در صدور منابع هیدروکربور خود است. عشق آباد قصد تحویل حامل های انرژی در مرزهای خود به همه مشتریان بر اساس سود متقابل دارد". وی از شرکت های آلمانی دعوت کرد تا همکاری های متقابل مفیدی در زمینه های مختلف به ویژه در زمینه سوخت و انرژی و توسعه میدان های نفت و گازی در بخش ترکمنی دریای خزر داشته باشند. در نهایت این که به علت، تیرگی روابط گازی اخیر بین ترکمنستان و روسیه و توجه کشورهای اروپایی به‌انتقال گاز از این کشور به نظر می رسد، سرمایه گذاری شرکت های نفتی خارجی در بخش ترکمنی دریای خزر در صورت اصلاح قوانین ترکمنستان و حذف بورکراسی افزایش خواهد یافت.

منبع: سایت - ایراس

منبع : باشگاه اندیشه