فروش کلیه برای تأمین پول هیزم زمستان

به دنبال فروپاشی بلوک شرق و تشکیل اروپای واحد، گسترش نابرابری‌های اقتصادی و فقدان دولت‌های مقتدر در بخش‌های شرقی این قاره، هم اینک در این مناطق، بسیاری از گروه‌های خلافکار به ویژه در زمینه تجارت اعضای بدن به فعالیت می‌پردازند. نویسنده با اشاره به فروش گسترده کلیه شهروندان صربستان و رومانی به بیماران ثروتمندی که عموماً در اروپای غربی زندگی می‌کنند، معتقد است که به دلیل وجود فساد در میان مقامات دولتی و مدیران بیمارستان‌ها و نیروهای پلیس، بازار غیر قانونی تجارت کلیه از رونق بسیار زیادی برخوردار می‌باشد.
«من هفت فرزند دارم؛ من بی کارم؛ همسرم نیز همین‌طور. برای سال‌های متمادی، فروش کلیه‌ام ذهن مرا به خود مشغول کرده بود. چرا که با این کار، من می‌توانستم زندگی بهتری را برای فرزندانم به ارمغان آورم. به هرحال، چندی پیش توانستم در محله خود، یک خریدار کلیه بیابم.»
اینها بخشی از صحبت‌های خانم اکریم یک بانوی چهل ساله صربستانی است. او برای من توضیح می‌دهد که با کسب هزار یورو، می‌تواند بخشی از نیازهای خانه و هزینه برق مصرفی و هیزم زمستان سال آینده خود را تأمین کند. برای اکریم و بسیاری دیگر، قانونی و یا غیر قانونی بودن چنین کاری چندان مهم نیست. حتی پیامدهای احتمالی این معامله هم برای او اهمیتی ندارد. یک مؤسسه خیریه در صربستان اعلام کرده که برای صدها نفر از خانواده‌های فقیر این کشور، هیچ راه‌حل دیگری وجود ندارد. در خانواده اکریم، تاکنون ده نفر به چنین کاری دست زده‌اند و همگی هم از این کار خوشحالند.
در چند سال اخیر و با شکل‌گیری اتحادیه اروپا، ما شاهد گسترش نابرابری اقتصادی در این قاره هستیم. از سوی دیگر، در سایه عدم حاکمیت قوانین مناسب در بخش تجارت انسان و خرید و فروش اعضای بدن در این کشورهای رها شده از سیطره ابرقدرت شوروی، فضای مناسبی برای انواع فعالیت‌های غیر قانونی در این مناطق فراهم آمده است. در گزارش کمیسیون پیوند اعضای بدن اروپا هم از شکل‌گیری بازار پر رونق و غیر قانونی تجارت اعضای بدن در این کشورهای فقیر قاره اروپا، ابراز نگرانی شده است. به علاوه، در این گزارش یادآوری شده که اهدا کنندگان عموماً فقیر بوده و به خاطر فساد مقامات دولتی و پزشکان و همچنین پرداخت رشوه به نیروهای پلیس و مدیران بیمارستان‌ها، می‌توانند در این تجارت سیاه، به درآمد اندکی دست یابند. در رومانی نیز تجارت اعضای بدن رواج زیادی دارد و در این میان، خرید و فروش کلیه سودآورترین بخش این بازار است. واسطه‌ها را نیز باید برندگان اصلی به شمار آورد. ولی نکته قابل توجه این است که مقامات دولتی صربستان اعلام کرده‌اند، تاکنون هیچ موردی از تجارت اعضای بدن را در کشورشان نیافته‌اند! البته همه می‌دانند که مطمئناً تجارت کلیه را نمی‌توان در زیر زمین‌ها و محله‌های بدنام انجام داد. لذا به راحتی می‌توان دریافت که یک شبکه بزرگ زیرزمینی از بیمارستان‌ها و پزشکان و مقامات نظارتی در اکثر کشورهای اروپای شرقی وجود دارد که در سایه ضعف قوانین کنترلی دولت‌ها، این کسب وکار پر درآمد را انجام می‌دهند.
از سوی دیگر، با رشد توریسم درمانی در کشورهای جنوب آسیا نظیر هند و پاکستان، گروه‌های مافیایی با انتقال افراد فقیر به آن کشورها، زمینه پیوندی ارزان را فراهم می‌کنند. کارشناسان معتقدند که در پوشش تورهای مسافرتی به کشورهای فقیر، فروشندگان فقیر و خریداران ثروتمند می‌توانند با دغدغه‌ای کمتر، عمل‌های جراحی برداشتن و پیوند زدن کلیه را انجام دهند.
سام واکنین، یک تحلیل‌گر اسراییلی مسایل اقتصادی می‌گوید: «اخیراً یک گروه از بازرگانان و پزشکان به صربستان رفته که اکثر آنها اسراییلی بودند. هدف اصلی آنها، ایجاد یک مرکز زیرزمینی پیوند اعضا جهت اروپایی‌های مرفه بوده است.» به هرحال، اینک ما با یک کسب و کار پرسود رو به ‌رو هستیم. همچنین به دلیل ممنوعیت سقط جنین در ماه‌های میانی حاملگی در پاره‌ای از کشورهای تحت قوانین کلیسای کاتولیک، آنان در این بخش هم به فعالیت مشغولند.
سخنگوی وزارت بهداشت و درمان صربستان چندی پیش اعلام کرد که دولت مقدونیه در صدد است تا ضمن همکاری با مقامات بین‌المللی، با این تجارت غیر قانونی مقابله کند. گویی به دنبال اعتراضات گسترده سازمان‌های اجتماعی غیر دولتی در شهرهای مختلف اروپا، سرانجام مقامات صرب مجبور شده‌اند که برای تأمین خواست افکار عمومی مردم اتحادیه اروپا، دست به تحقیقات و بررسی‌های لازم بزنند. هر چند تاکنون هیچ پزشک و یا دلالی در این کشور، مورد محاکمه و مجازات قرار نگرفته است. بسیاری معتقدند، حتی در صورت عدم امکان پیوند کلیه در صربستان، هنوز هم کشورهای زیادی وجود دارند که واسطه‌ها، فروشندگان را در پوشش تورهای گردشگری به آنجا برده و عمل پیوند را در بیمارستان‌های مجهز و ارزان قیمت آن مناطق انجام می‌دهند.
من یک نکته را فراموش کردم: خانم اکریم به من می‌گفت که همسرش نیز در صدد فروش کلیه خود به قیمتی مناسب است. بدین ترتیب آنها می‌توانند پول بیشتری به دست آورند. فرزندان این خانواده فقیر کم‌کم بزرگ شده و در آستانه ازدواج قرار گرفته‌اند. هنوز هم یک نگرانی کوچک برای خانم اکریم، باقی مانده است: «هرگز دوست ندارم روزی فرزندانم این موضوع را بفهمند و یا اینکه آنان هم روزی مجبور به چنین کاری شوند.»

ناتاشا دوکوسکا
منبع: www.Thewip.net
منبع:ماهنامه سیاحت غرب ،شماره ۶۵
مترجم:محسن داوری
- Natasha Dokoroska: بانوی نویسنده و روزنامه‌نگار صربستانی و از فعالان در حوزه مسایل حقوق بشر و صیانت از حقوق زنان و کودکان.