نمایشگاهی زنده برای بازدید، نه فروش!

● نگاهی به نمایشگاه سراسری صنایع دستی استان كرمان
دومین نمایشگاه سراسری صنایع دستی استان كرمان كه از ۶ تا ۱۴آذر ماه برپا شد، برای معرفی رشته های شاخص صنایع دستی ایران به مردم سرزمینی كویری كه روحشان با هنر و صنعت ناآشنا نیست، فرصتی مناسب بود.
نمایشگاه های سراسری صنایع دستی كه به منظور معرفی سایر رشته های صنایع دستی و بازاریابی در شهرهای دیگر برپا می شود، برای اجماع هنرمندان ایرانی در مكانی برای رفع خستگی سال های دور و پراز دغدغه فرصتی گران است.دومین نمایشگاه سراسری صنایع دستی استان كرمان مجالی بود تا تعدادی از صنعتگران رشته های مختلف صنایع دستی كشور گردهم آیند و هنر و صنعت خود را به مردم دیار دیگر معرفی كنند.
اما آنچه در این نمایشگاه سراسری كه صنعتگران ۲۸ استان كشور در آن حضور داشتند ، وجود بازدیدكنندگانی صرف از استان، نكته ای قابل توجه بود.این شرایط پس از ادغام سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با صنایع دستی كشوركه انتظار می رود همكاری این دو بخش به خصوص در حوزه نمایشگاهی بیشتر مشاهده شود، جای تامل دارد، چرا كه انتخاب استان های مختلف به عنوان مقصد برگزاری نمایشگاه های سراسری صنایع دستی در عین حال می تواند با جذب مردم دیگر استان ها این شهرها را نیز به لحاظ توریستی با تحولی مواجه كند.
نمایشگاه های سراسری صنایع دستی كشور كه تجلی هنر تمام كشور هستند، معمولا بازدیدكنندگانی در سطح استان دارند، درحالی كه بر اساس آمارهای موجود صنایع دستی می تواند دومین محصول صادراتی كشور باشد و این فضا فرصتی برای صادركنندگان محسوب می شود تا با شناسایی رشته ها و تولیدات شاخص صنایع دستی كشور در رفع مشكل عمده این هنر صنعت یاری دهنده باشند.
دومین نمایشگاه سراسری صنایع دستی استان كرمان نیز با وجود صنعتگران ۲۸ استان كشور و ارایه صنایع دستی شاخص استان ها در اولین روزهای برپایی، حضور اندك بازدیدكنندگان را شاهد بود، البته به گفته معاون هنرهای سنتی و صنایع دستی این استان، در روزهای پایانی هفته، در هرساعت بیش از۲هزار و ۶۰۰ نفر از این نمایشگاه بازدید كرده اند.اولین نمایشگاه سراسری صنایع دستی استان كرمان در سال ۸۳ كه در میدان تاریخی گنجعلی خان برپاشد، به دلیل استقبال و فروش مناسب بسیاری از صنعتگران را برای حضوری دوباره دردومین نمایشگاه این استان ترغیب كرد و بسیاری از صنعتگران با خاطره خوش همان نمایشگاه بار دیگر در این فضا حضور یافتند.
دومین نمایشگاه سراسری صنایع دستی كرمان كه شاهد حضور هنرمندان برجسته ای در بخش نمد، پته، قالی، سنگ تراشی، سوزن دوزی، چرم و... بود، هنر سرزمینی را به رخ می كشید كه بیش از این به هنر آمیخته و گاه به دلیل بی توجهی شاهد نسخ برخی از این رشته های شاخص صنایع دستی بوده است. كرمان كه خود با معادن مس عجین است، در این نمایشگاه، هنر قلم زنی برمس را فقط در یك غرفه عرضه كرده بود. قلم زنی برمسی كه از دل همین سرزمین برمی آید و استادان آن چند سالی است كه قلم خود بر مس را كه زمانی نوایش در بازار قدیم كرمان همان مجموعه تاریخی گنجعلی خان طنین می انداخت، به دلیل توصیه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری برای جلوگیری ازآسیب به این بنا در خارج شهر بر جان سرخ آن می كوبند.
استاد سنگ تراش كه ۲۶ سال خاك سنگ های تراش شده بر جانش نشسته اند نیز در این نمایشگاه هنری را عرضه كرده كه شاهد ارایه سنگ های تراش شده از استان های دیگر نیز است.این هنرمند سنگ تراش كه نگران انقراض این هنر است می گوید: این هنر استقبال كننده دارد، ولی دیگر كسی به فكر آموختن آن نیست، بنابراین هنر سنگ تراشی نزد استادانی می ماند كه همچون تكه سفالی در ۱۰۰ سال آینده ارزشش را درك می كنند. او معتقد است: نمایشگاه های صنایع دستی باید بخش بندی هنری داشته و صنایع برجسته نیزدر كنار یكدیگر قرار گیرند تا اثرگذاری لازم را بر بازدیدكننده داشته باشند، درحالی كه ۸۰ درصد این نمایشگاه به هنرهایی غیر از صنایع دستی اختصاص یافته است.
این سنگ تراش با انتقاد از تبلیغات اندك برای این نمایشگاه سراسری اظهار می كند: مكان و تبلیغات دومین نمایشگاه سراسری صنایع دستی استان كرمان مناسب نبود و مردم این منطقه به صورت گسترده در چهارمین روز برپایی آن، متوجه این نمایشگاه شدند.تولید كننده چاقوی زنجان كه در غرفه اش فقط قیمت می دهد و شاهد عبور بازدیدكنندگان است، می گوید: كیفیت چاقوی زنجان نسبت به گذشته بهتر شده، اما زحمت تولید هم چنان بسیار است كه این مساله در قیمت آن تاثیر دارد.وی ابراز می كند: تعداد استادكاران چاقو ساز به تدریج كم می شود و كارآموز چندانی از این صنعت استقبال نمی كنند.
استاد چاقوساز گرچه نگران فروش اندك چاقوهایش است، اما گویی بخت او بلندتر از تولیدكنندگان ترمه های یزد است.از همسایه كرمان در كنار آن همه هنر تكرار شده همچون سفال و پارچه در این نمایشگاه، ترمه بیشتر جلوه گری می كند، آن هم در استانی كه خود زمانی ترمه هایش به ظرافت ، نقش و جنس سرآمدبود و امروز هیچ ردی از آن جز نامش نیست.
ترمه های یزد كه امروز دیگر اثری از تار ابریشم در آن نیست و همه با ماشین تولید می شود همچنان چشم را خیره و ذهن را درگیر نقش ها می كند، اما چه می شود كه غرفه های ترمه های یزد حتی بازدیدكننده های چندانی ندارد؟یكی از تولیدكنندگان ترمه می گوید: كرمانی ها پته دارند ترمه نمی خرند! این محصولات به صورت عمده فقط در شهرهای بزرگی چون شیراز، تهران، اصفهان و مشهد خریدار دارد.
او درباره صادرات این تولید بی نظیر ایرانی اظهار می كند: ترمه مختص ایران است و باید به دنیا شناخته شود ولی تولید كننده توان حضور در نمایشگاه های خارجی را ندارد، بنابراین فروش ترمه به كشورهای خارجی نیز جزیی صورت می گیرد.اینجا بازدید كننده بسیار دارد و نمایشگاه موزه ای است كه میان آن همه نقش و رنگ كه از سراسر ایران گرد آمده بخش هنرهای تكمیلی صنایع دستی و سنگ های تزیینی آن، مشتاقان بیشتری برای خرید دارد!

منبع : روزنامه ابرار