دوشنبه, ۸ بهمن, ۱۴۰۳ / 27 January, 2025
مجله ویستا
سیاست‌های خفته و بیدار امریکا در منطقه
در خلال دهه‌های گذشته و بویژه در سال‌های اخیر گسترش حضور روبه افزایش امریکا و نفوذ زیاد آن در کشورهای منطقه، باعث شده ایران هرچه بیشتر در حلقه محاصره قرار گیرد. تقریباً هیچ کشوری در همسایگی ایران وجود ندارد که حضور امریکا در آن ملموس و حتی تعیین‌کننده نباشد.
عراق و افغانستان کشورهایی هستند که با تهاجم امریکا زیر سلطه مستقیم این کشور قرار گرفته‌اند، این در حالی است که پیش از این اغلب کشورهای آسیای‌مرکزی و قفقاز به عنوان همسایگان ایران و در مجاورت مرزهای آبی جنوب ایران به متحدان استراتژیک امریکا تبدیل شده بودند. امریکا به بهانه حمله عراق به کویت، نیروهای نظامی خود را به خلیج‌فارس آورد و با ایجاد پایگاه‌های نظامی در کشورهای عرب حاشیه جنوبی خلیج‌فارس موقعیت خود را در منطقه خلیج‌فارس تثبیت کرد و به بهانه عملیات تروریستی ۱۱ سپتامبر به منطقه آسیای مرکزی لشگرکشی کرده و تمام شواهد و قراین از مکانیسم لشگرکشی نشان می‌دهد که نیروی نظامی امریکا قصد دارد در آسیای مرکزی و افغانستان نیز همچون خلیج‌فارس حضور دایمی خود را تثبیت کند.
پس از پیروزی در جنگ خلیج‌فارس امریکا با کویت پیمان نظامی امضا کرد. در این راستا دو کشور بارها با یکدیگر تمرین نظامی مشترک انجام داده‌اند و کویت به خریدهای عمده و کلان تسلیحاتی دست زده است. قطر در سال ۲۰۰۲ میلادی با امریکا توافقنامه‌یی را امضا کرد که براساس آن گسترش رسمی همکاری‌های نظامی در راستای حضور ۲۰ ساله نیروهای امریکایی هموار شده است. در حال حاضر امریکا دارای ۵ هزار نیروی نظامی در قطر است.
ایالات‌متحده با تبدیل بحرین به مرکز ناوگان پنجم دریایی خود موقعیت ویژه‌یی در این آبراه حیاتی کسب کرده است. در سال ۱۳۷۴ وقتی ماموریت بخشی از ناوگان امریکا در خلیج فارس به پایان رسید، بحرین اعلام کرد با واگذاری پایگاه‌های جدید به امریکا مانع کاهش حضور نظامی آن در منطقه خواهد شد. در نتیجه ۳۰ هواپیمای جنگی و تعدادی سرباز امریکایی وارد این کشور شدند.
امارات‌متحده‌عربی نیز ضمن گسترش روابط اقتصادی، از خریداران مهم تسلیحات ساخت امریکا محسوب می‌شود و در کنار آن به انجام مانورهای نظامی مشترک با آن کشور می‌پردازد. عمان هم بطور مشابه با سایر کشورهای منطقه عمل کرده است. کشور عربستان هم همواره از متحدان نزدیک امریکا در منطقه بوده است و قدمت روابط خوب دو کشور به ۶۰ سال می‌رسد. پایگاه نظامی ظهران که بخاطر حملات القاعده به آن شهرت زیادی پیدا کرد، از جمله پایگاه‌های مهم امریکا در منطقه محسوب می‌شود. اخیراً! عربستان با مخالفت خود با حمله امریکا به عراق، اختلاف‌نظر در مورد قضیه فلسطین و متهم شدن به ارتباط با اعضای بلندپایه القاعده، در معرض فشارهای امریکا قرار گرفته است، اما به نظر می‌رسد عمق روابط دوستی و اتحاد دو کشور مانع از جدی‌شدن اختلافات شود. کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز نیز شبیه کشورهای حاشیه‌خلیج‌فارس هستند.
اواخر سال ۱۳۸۱ مرکز اطلاعاتی امریکا در آذربایجان تاسیس شد وهمواره روابط نظامی دو کشور نیز رو به گسترش بوده است تاحدی که باکو خواستار انتقال پایگاه اینجرلیک ترکیه به جمهوری آذربایجان شده است.
قزاقستان بزرگترین کشور آسیای مرکزی دارای روابط گسترده با امریکا حتی در عرصه مبادلات هسته‌یی می‌باشد. امریکا قول داده اورانیوم خام قزاقستان را غنی کند و اعلام کرده در چارچوب همکاری‌های نظامی میان دو کشور، ارتش قزاقستان را با وسایل مدرن مجهز کند و نیروهای نظامی این کشور را آموزش دهد. در میان کشورهای حوزه خزر، ازبکستان شریک استراتژیک امریکا در آسیای مرکزی و همکار نزدیک این کشور در مبارزه با تروریسم توصیف می‌شود و در سال ۱۳۸۱ سند همکاری استراتژیک بین دو کشور را به امضا رسانده است.
ازبکستان تنها کشور اسلامی بود که نماینده‌یی به اجلاس سران کنفرانس اسلامی در تهران اعزام نکرد. بطور کلی ازبکستان از خلال نزدیکی به امریکا جلوگیری از نفوذ ایران و روسیه در کشورش را دنبال کرده است. در میان این کشورها شاید بتوان گفت که ترکمنستان سیاست مستقلانه‌تری داشته است. ترکیه نیز در منطقه و در همسایگی عراق، کشوری است که روابط مستحکمی با امریکا دارد و تاکنون نیز امتیازات قابل ملاحظه‌یی از این روابط به دست آورده است. به عنوان نمونه ترکیه توانسته حمایت امریکا را برای الحاق به اتحادیه اروپایی کسب کند و به دفعات بدهی‌هایش بخشوده شود.
امریکا هر زمان که اراده کند از پایگاه اینجرلیک ترکیه جنگنده‌هایش را پرواز می‌دهد. ترکیه با سیاست‌های خاورمیانه‌یی امریکا بویژه در مواجهه با اسراییل همسویی زیادی نشان داده است تا به آن حد که این سه کشور یعنی امریکا، ترکیه و اسراییل دست به انجام مانورهای مشترک نظامی زده‌اند.پاکستان نیز دارای موقعیت مشابهی است. امریکا از مدت‌ها قبل بخاطر رقابت با هند و روسیه از حامیان پاکستان بوده است. ژنرال مشرف همواره به گسترش روابط با امریکا تاکید کرده است تا حدی که اخیراً کوشید مانع ورود مخالفان همکاری امریکا با پاکستان به مجالس ملی و ایالتی شود. با توافق پاکستان از ابتدای سال ۱۳۸۱ دفاتر نمایندگی «اف.بی.آی» به منظور مواجهه با تروریسم در شهرهای مختلف پاکستان شکل گرفته‌اند.
راحله خاطری
عراق و افغانستان کشورهایی هستند که با تهاجم امریکا زیر سلطه مستقیم این کشور قرار گرفته‌اند، این در حالی است که پیش از این اغلب کشورهای آسیای‌مرکزی و قفقاز به عنوان همسایگان ایران و در مجاورت مرزهای آبی جنوب ایران به متحدان استراتژیک امریکا تبدیل شده بودند. امریکا به بهانه حمله عراق به کویت، نیروهای نظامی خود را به خلیج‌فارس آورد و با ایجاد پایگاه‌های نظامی در کشورهای عرب حاشیه جنوبی خلیج‌فارس موقعیت خود را در منطقه خلیج‌فارس تثبیت کرد و به بهانه عملیات تروریستی ۱۱ سپتامبر به منطقه آسیای مرکزی لشگرکشی کرده و تمام شواهد و قراین از مکانیسم لشگرکشی نشان می‌دهد که نیروی نظامی امریکا قصد دارد در آسیای مرکزی و افغانستان نیز همچون خلیج‌فارس حضور دایمی خود را تثبیت کند.
پس از پیروزی در جنگ خلیج‌فارس امریکا با کویت پیمان نظامی امضا کرد. در این راستا دو کشور بارها با یکدیگر تمرین نظامی مشترک انجام داده‌اند و کویت به خریدهای عمده و کلان تسلیحاتی دست زده است. قطر در سال ۲۰۰۲ میلادی با امریکا توافقنامه‌یی را امضا کرد که براساس آن گسترش رسمی همکاری‌های نظامی در راستای حضور ۲۰ ساله نیروهای امریکایی هموار شده است. در حال حاضر امریکا دارای ۵ هزار نیروی نظامی در قطر است.
ایالات‌متحده با تبدیل بحرین به مرکز ناوگان پنجم دریایی خود موقعیت ویژه‌یی در این آبراه حیاتی کسب کرده است. در سال ۱۳۷۴ وقتی ماموریت بخشی از ناوگان امریکا در خلیج فارس به پایان رسید، بحرین اعلام کرد با واگذاری پایگاه‌های جدید به امریکا مانع کاهش حضور نظامی آن در منطقه خواهد شد. در نتیجه ۳۰ هواپیمای جنگی و تعدادی سرباز امریکایی وارد این کشور شدند.
امارات‌متحده‌عربی نیز ضمن گسترش روابط اقتصادی، از خریداران مهم تسلیحات ساخت امریکا محسوب می‌شود و در کنار آن به انجام مانورهای نظامی مشترک با آن کشور می‌پردازد. عمان هم بطور مشابه با سایر کشورهای منطقه عمل کرده است. کشور عربستان هم همواره از متحدان نزدیک امریکا در منطقه بوده است و قدمت روابط خوب دو کشور به ۶۰ سال می‌رسد. پایگاه نظامی ظهران که بخاطر حملات القاعده به آن شهرت زیادی پیدا کرد، از جمله پایگاه‌های مهم امریکا در منطقه محسوب می‌شود. اخیراً! عربستان با مخالفت خود با حمله امریکا به عراق، اختلاف‌نظر در مورد قضیه فلسطین و متهم شدن به ارتباط با اعضای بلندپایه القاعده، در معرض فشارهای امریکا قرار گرفته است، اما به نظر می‌رسد عمق روابط دوستی و اتحاد دو کشور مانع از جدی‌شدن اختلافات شود. کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز نیز شبیه کشورهای حاشیه‌خلیج‌فارس هستند.
اواخر سال ۱۳۸۱ مرکز اطلاعاتی امریکا در آذربایجان تاسیس شد وهمواره روابط نظامی دو کشور نیز رو به گسترش بوده است تاحدی که باکو خواستار انتقال پایگاه اینجرلیک ترکیه به جمهوری آذربایجان شده است.
قزاقستان بزرگترین کشور آسیای مرکزی دارای روابط گسترده با امریکا حتی در عرصه مبادلات هسته‌یی می‌باشد. امریکا قول داده اورانیوم خام قزاقستان را غنی کند و اعلام کرده در چارچوب همکاری‌های نظامی میان دو کشور، ارتش قزاقستان را با وسایل مدرن مجهز کند و نیروهای نظامی این کشور را آموزش دهد. در میان کشورهای حوزه خزر، ازبکستان شریک استراتژیک امریکا در آسیای مرکزی و همکار نزدیک این کشور در مبارزه با تروریسم توصیف می‌شود و در سال ۱۳۸۱ سند همکاری استراتژیک بین دو کشور را به امضا رسانده است.
ازبکستان تنها کشور اسلامی بود که نماینده‌یی به اجلاس سران کنفرانس اسلامی در تهران اعزام نکرد. بطور کلی ازبکستان از خلال نزدیکی به امریکا جلوگیری از نفوذ ایران و روسیه در کشورش را دنبال کرده است. در میان این کشورها شاید بتوان گفت که ترکمنستان سیاست مستقلانه‌تری داشته است. ترکیه نیز در منطقه و در همسایگی عراق، کشوری است که روابط مستحکمی با امریکا دارد و تاکنون نیز امتیازات قابل ملاحظه‌یی از این روابط به دست آورده است. به عنوان نمونه ترکیه توانسته حمایت امریکا را برای الحاق به اتحادیه اروپایی کسب کند و به دفعات بدهی‌هایش بخشوده شود.
امریکا هر زمان که اراده کند از پایگاه اینجرلیک ترکیه جنگنده‌هایش را پرواز می‌دهد. ترکیه با سیاست‌های خاورمیانه‌یی امریکا بویژه در مواجهه با اسراییل همسویی زیادی نشان داده است تا به آن حد که این سه کشور یعنی امریکا، ترکیه و اسراییل دست به انجام مانورهای مشترک نظامی زده‌اند.پاکستان نیز دارای موقعیت مشابهی است. امریکا از مدت‌ها قبل بخاطر رقابت با هند و روسیه از حامیان پاکستان بوده است. ژنرال مشرف همواره به گسترش روابط با امریکا تاکید کرده است تا حدی که اخیراً کوشید مانع ورود مخالفان همکاری امریکا با پاکستان به مجالس ملی و ایالتی شود. با توافق پاکستان از ابتدای سال ۱۳۸۱ دفاتر نمایندگی «اف.بی.آی» به منظور مواجهه با تروریسم در شهرهای مختلف پاکستان شکل گرفته‌اند.
راحله خاطری
منبع : روزنامه اعتماد
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست