منجی موعود و مصلح جهانی در ادیان

ایمان به منجی موعود و مصلح جهانی، اصلی است مسلم در تمامی ادیان آسمانی.این مقاله به بررسی نشانه‌های منجی در ادیان مختلف می‌پردازد و نتیجه می‌گیرد که این نشانه‌ها تنها بر امام مهدی موعود(عج) منطبق است.
در پایان این مقاله نگاهی کوتاه به منجی در ادبیات و روانشناسی داریم.
همه بشریت در انتظار منجی و ناجی
بشریت در انتظار یک منجی یا رهاننده است. همه ادیان آسمانی اعم از مکاتب الهی یا غیرالهی به یک منجی یا حداقل به یک قهرمان ایمان دارند و برای ظهور آن لحظه‌شماری می‌کنند. به عبارتی آموزه ظهور منجی موعود یکی از آموزه‌های مشترک و فراگیر ادیان آسمانی است. انسان‌ها به استناد منابع تاریخی و آثار باستان‌شناسی از دیرباز و از هنگام عصر اسطوره‌ای در انتظار ظهور یک منجی بوده‌اند. منجی در ادیان آسمانی زرتشت، یهودیت و مسیحیت با تصویری نزدیک وجود دارد. از “سوشیانت” یا “سوشینت”‌در آئین زردشتی و “مسیح” یا “ماشیح” در یهودیت و مسیحیت به عنوان منجی نام برده شده است. چنین نام‌هایی با “مهدی” در اسلام متشابه است. این اسامی به همراه اهداف و ویژگی‌های که برای منجی در این ادیان اعلام شده بیانگر آرمان مشترک بین بشریت و ادیان آسمانی در ظهور منجی موعود است. مهمترین ویژگی‌های مشترک منجی موعود در ادیان آسمانی سه‌گانه فوق چنین است:
۱) تقدیر الهی در پیروزی حکومت حق و شکست باطل
۲) نقش رهبری دینی در برقراری وضعیت آرمانی و موعود
۳) برقراری حکومت دینی به دست منجی موعود و نابودی حکومت‌های ظالمانه و ستمگر ۴- حاکمیت دین بر زندگی انسانها و بسط و گسترش عدالت. در اسلام نیز آموزه مهدویت و ظهور فردی از سلاله پاک پیامبر گرامی اسلام(ص) یکی از مسائل اجتماعی و اتفاقی مسلمانان می‌باشد. این آموزه در نزد شیعیان از مسلمات مذهب تشیع است و اهل تسنن نیز به رغم اختلاف با مذهب شیعه درباره مسئله جانشینی پیامبرگرامی اسلام، در مسئله مهدویت اتفاق‌نظر دارند. “شیخ عبدالحسن العباد” از علمای وهابی و نیز “شیخ عبدالعزیز بن‌باز” عالم برجسته وهابی و مفتی اعظم سعودی بر اصالت اعتقاد ظهور مهدی(عج) از سلاله امام علی(ع) تاکید کرده‌اند. به عبارتی مسلمانان (شیعه و سنی) درباره آینده، اعتقاد مشترکی دارند. یکی از این مسلمات اعتقاد به تحقق حکومت جهانی اسلامی به رهبری حضرت مهدی(عج) از سلاله پاک پیامبرگرامی اسلام(ص) است.
چنین حکومتی بر محوریت رهبری دینی استوار است و رهبری دینی در آن نقش اساسی دارد. مبنای چنین حکومتی نیز قوانین شرعی خواهد بود. بدون تردید دین پیامی آسمانی برای تمام انسانها و در تمامی ادوار می‌باشد. عمده مذاهب و ادیان آینده‌نگر با نگاهی خوش‌بینانه آینده تاریخ را عصری مطلوب برای تحقق مدینه فاضله می‌دانند. این ادیان ظهور منجی را موجب تحقق مدینه فاضله براساس الگوی دینی می‌دانند و به انتظار فرا رسیدن چنین روزی هستند. هرچند از آموزه مهدویت و منجی‌گرایی سوءاستفاده‌هایی در طول تاریخ شده است و همواره برخی از افراد بیماردل، جاهل و هواپرست از این آموزه‌ها سوءاستفاده کردند و با این هدف به ادعاهای واهی پرداختند اما آنان به هدف شوم خود نرسیدند و سیاهی را در کارنامه و حیات دنیوی خود به ثبت رساندند. ظهور منجی از نشانه‌های قاعده لطف خداوند است و خداوند کریم نیز این قاعده را شامل حال بندگان خود خواهد کرد.
پیامبراسلام(ص) در این خصوص فرمودند: “حتی اگر فقط یک روز از عمر زمین باقی مانده باشد، خداوند مردی از ما را خواهد فرستاد که جهان را پر از عدل کند آنگاه که پر از ظلم شده باشد.” آیات زیادی در قرآن کریم به غایات لطف اشاره دارند. روشن است که هدف از ارسال رسولان و بعثت انبیا هدایت به راه راست و بیم دادن و بشارت دادن و رفع اختلاف‌ها و اجرای عدالت و قسط است. ان علینا للهدی همانا، بر ماست هدایت کردن این آیه شریفه از مواردی است که دلالت دارد بر اینکه هدایت، از جمله صفاتی است که از ساحت قدسی خداوند جدایی‌ناپذیر است. سرانجام اینکه براساس چنین آموزه مشترکی می‌توان ادیان و بویژه مسلمانان را به نوعی همفکری و همکاری دعوت کرد تا بشریت براساس هدف عالی و الگوی مدینه فاضله عصر موعود زندگی امروزی خود را سامان و نظم دهد.
بخشی از سرگردانی بشر امروز حاصل عدم همفکری و همکاری بین آنان است. یکسویه‌نگری وعدم تعامل مثبت بین ادیان، موجب تحمیل رنج‌ها و دردها بر بسیاری از انسانها شده است. بشر امروز باید براساس قاعده لطف خداوند و امید به انتظار مسیر زندگی خود را سامان دهد. ظهور منجی و مهدی موعود(عج) انسانها را از سرگردانی نجات خواهد داد و عدالت را برپا خواهد کرد. عدالتی که همه محرومان، مستضعفان و مظلومان جهان در انتظار آنند.

علی .م

منبع : روزنامه رسالت