پوتین از آغاز تا امروز

«ولادیمیر پوتین» رییس جمهوری روسیه برای رسیدن به کاخ کرملین مسیر پر فرازونشیبی را طی کرده است. وی که زمانی در سازمان امنیتی شوروی سابق (کا. گ. ب) فعالیت می کرده اکنون به رییس جمهوری مقتدر تبدیل شده که سعی در زنده کردن جایگاه امپراتوری شوروی در جهان دارد. پوتین متولد هفتم اکتبر سال ۱۹۵۲در «لنینگراد»، سنت پترزبورگ فعلی تاریخی ترین و دومین شهر بزرگ روسیه و به اصطلاح پایتخت اروپایی این کشور است. وی در سال ۱۹۷۵از دانشگاه حقوق دانشگاه دولتی لنینگراد فارغ التحصیل شد و در «کا. گ. ب» شروع بکار کرد. از سال ۱۹۸۵تا ۱۹۹۰در آلمان شرقی به عنوان نماینده این سازمان فعالیت داشت و بازگشت وی به شوروی با بحران فروپاشی همزمان شد. به گزارش ایرنا پوتین تا سال ۱۹۹۶ (۱۳۷۴) مسئولیتهایی در دانشگاه، سازمان امنیت فدرال و شهرداری سنت پترزبورگ داشت و از سال ۱۹۹۶معاون دفتر ریاست جمهوری روسیه شد. دو سال بعد در سال ۱۹۹۸رییس سرویس امنیت فدرال روسیه «اف. اس. ب» و از سال ۱۹۹۹همزمان دبیری یس شورای امنیت این کشور را بر عهده گرفت. وی از اوت همین سال توسط «بوریس یلتسین» در آخرین ماههای قدرت به مقام نخست وزیری روسیه رسید و چند ماه (آخر دسامبر ۱۹۹۹) و پس از استعفای یلتسین، کفیل مقام ریاست جمهوری شد. پوتین در سال ۲۰۰۰رسما در انتخابات ریاست جمهوری روسیه به پیروزی رسید و کار خود را به عنوان رییس جمهوری آغاز کرد. وی دارای دو دختر ماریا و یکاترینا متولد سالهای ۱۹۸۵و ۱۹۸۶است.
● جایگاه پوتین در روسیه، موافقان و مخالفان
اکثر مردم روسیه پوتین را رییس جمهوری مقتدر، با کفایت و توانا می دانند که این کشور را از وضعیت فلاکت بار زمان یلتسین خصوصا از منظر بین المللی و در درجه دوم از جهت داخلی به کشوری با نفوذ در عرصه جهانی (به عنوان جایگزین شوروی سابق) تبدیل کرده است. کارشناسان روس عقیده دارند، اجرای سیاستهای پوتین، اوضاع سیاسی داخلی را نیز بهبود بخشیده و از نزاعهای سیاسی اوایل فروپاشی و نیز زمان یلتسین رهایی داده است.
همچنین وضع وخیم اقتصادی روسیه و مردم آن در سالهای پس از فروپاشی شوروی و حاکمیت دولت بوریس یلتسین به اعتقاد همه کارشناسان، تغییر محسوسی کرده و با وجود برخی مشکلات، در کل موجب رضایت شهروندان است. با این وجود حکومت پوتین ناراضیان شناسنامه داری نیز دارد که برخی از آنها برغم حمایت سازمانهای بین المللی و کشورهای غربی، مورد تحمل حکومت مرکزی هستند و حتی تلاش می شود در ظاهر نیز آنها حفظ شوند. ناراضیان روسیه بیشتر مدافع آزادیهای سیاسی، حقوق بشر، انتخابات آزاد و مخالف با حاکمیت فردی بر کشور بوده و در زمینه اقتصادی نیز معتقدند، سیاستهای پوتین باعث گسترش فساد در دستگاههای دولتی و انباشته شدن سرمایه نزد صاحبان قدرت و در مقابل آن گسترش فقر در روسیه شده است.
ناراضیان از گروههای چپ نیز معتقدند، حکومت پوتین باعث حاکمیت نظام سرمایه داری و گسترش فاصله فقیر و غنی شده است. احزاب و گروههای کمونیستی که در دوما و شورای فدراسیون نیز نمایندگانی دارند از این دسته هستند.
● مواضع داخلی پوتین
پوتین، با وجودی که آخرین ماههای ریاست جمهوری خود را می گذراند ولی اقدامات و مواضع وی در ظاهر گویای اراده ای است که به نظر می رسد تاسالها بعد نیز بر کشور حاکم خواهد بود. وی اخیرا با پذیرش قرار گرفتن در صدر فهرست انتخابات آتی «دوما» (مجلس روسیه) برای حزب حاکم «روسیه واحد» که اکثریت قدرت کشور را در اختیار دارد، نشان داد برای دوران پس از ریاست جمهوری خود نیز برنامه دارد. احتمال نخست وزیر شدن وی پس ازکناره گیری از ریاست جمهوری در ماه مارس آینده، اینک بشدت افزایش یافته و گفته می شود پوتین در این صورت باز هم قدرت را در کشور بدست خواهد داشت. این موضوعی است که غربی ها بشدت از آن ابراز نگرانی کرده اند. اقدامات اخیر پوتین در تغییر نخست وزیر و کابینه و همچنین برخی اعضای شورای امنیت این کشور نیز در راستای برنامه های وی برای آینده کشور در غیابش به عنوان رییس جمهوری ارزیابی شده است. بطور خلاصه پوتین، سیاست تجمیع اختیارات و تمرکز قدرت را در روسیه اجرا کرده و تقریبا همه موارد و اقدامات مهم کشور با نظر وی صورت می گیرد. دوما مجلس قانونگذاری روسیه و «شورای فدراسیون» (که نقش سنا را دارد) هر دو در اختیار جناح اکثریت طرفدار پوتین و حزب روسیه واحد است و این دو در خصوص تصویب طرح ها و لوایح مورد نظر رییس جمهوری درنگ نمی کنند. با همه اینها به دلیل آنکه مردم روسیه عموما غیر سیاسی هستند و چندان خود را ملزم به حضور در عرصه های سیاسی نمی بینند، برخی کارشناسان چنین حکومتی (برغم ایرادهای موجود) برای این کشور را مناسبتر می دانند و اعتقاد دارند آزادیهای سیاسی بیش از حد و اجرای مدلهای غربی در این کشور، سرنوشتی بهتر از سالهای پایانی حکومت یلتسین برای مردم نخواهد داشت.
● آخرین تصمیمات پوتین در عرصه داخلی
رییس جمهوری روسیه سه هفته پیش با برکناری «میخاییل فرادکف» از مقام نخست وزیری، «آلکساندر زوبکوف» ۶۶ساله و دوست قدیمی خود را بجای وی منصوب کرد. رییس جمهوری روسیه، یک هفته بعد ترکیب جدید دولت این کشور را با برکناری چهار وزیر (عمدتا اقتصادی و اجتماعی) اعلام کرد.موافقت ولادیمیر پوتین برای قرار گرفتن نام وی در صدر فهرست انتخاباتی حزب حاکم روسیه واحد در انتخابات آینده دوما واکنش های متفاوتی را در میان مقامات، محافل سیاسی و مطبوعاتی این کشور برانگیخت. رییس جمهوری روسیه در نشست پیش از انتخاباتی حزب روسیه واحد، پیشنهاد اعضای این حزب مبنی بر قرار دادن نام وی در صدر فهرست انتخاباتی حزب حاکم را پذیرفت. وی در عین حال خاطر نشان کرد به عنوان رییس جمهوری موضع بی طرفانه خود را حفظ می کند و هرچند که از مؤسسین حزب روسیه واحد بوده، اما به عضویت آن در نخواهد آمد. پوتین همچنین اظهار داشت: ممکن است پس از ترک مقام ریاست جمهوری در ماه مارس سال ۲۰۰۸میلادی (اسفند امسال) پس از انتخابات ریاست جمهوری، به عنوان رهبر اکثریت پارلمانی نخست وزیر کشور شود. این سخنان جنجالی پوتین، واکنش هایی را در جامعه و بین کارشناسان و سیاستمداران به دنبال داشت.
● آخرین مواضع بین المللی پوتین
ولادیمیر پوتین با اشاره به تحولات جهان پس از فروپاشی شوروی گفت: ما با تلاش برای ایجاد نظام تک قطبی در جهان از سوی برخی از کشورها (آمریکا و غرب) با هدف تحمیل اراده خود بر دیگران بدون توجه به قوانین بین المللی مخالف هستیم. وی از «استفاده از دمکراسی و ارزشهای مشترک بشریت» به عنوان حربه ای علیه کشورهای دیگر، انتقاد کرد. رییس جمهوری روسیه گفت: باید ترتیباتی اتخاذ شود تا سطح روابط روسیه و آمریکا به شرایط سیاسی داخلی و انتخابات دو کشور وابسته نباشد. وی گفت: اگر به منافع مردم دو کشور فکر می کنیم باید تلاش کنیم روابط روسیه و آمریکا به سطحی برسد که اکثریت مردم دو کشور اهمیت توسعه آن را برای امور دوجانبه و حل مسایل جهانی درک کند. رییس جمهوری روسیه همچنین به آمریکا هشدار داد:استقرار سامانه پدافند موشکی در کشورهای اروپایی، این قاره را به «انبار باروت» تبدیل می کند. پوتین با اشاره به اینکه کاهش سلاحهای سنگین در بخش اروپایی روسیه در سالهای اخیر طبق قرارداد کاهش سلاحهای متعارف در اروپا انجام گرفته، گفت: در مقابل، شرکای روسیه (آمریکا و اعضای ناتو) منطقه اروپای شرقی را از سلاحهای جدید پر کرده اند. رییس جمهوری روسیه با طرح پیشنهادی غیر منتظره، از آمریکا خواست بجای استقرار سپر موشکی در اروپای شرقی برای مقابله با تهدیدات موشکی، از سیستم رادار جمهوری آذربایجان موسوم به «رادار قبله»، استفاده کند. ایستگاه عظیم راداری قبله در کوههای شمال جمهوری آذربایجان قرار دارد.
روسیه با انعقاد قرارداد ۱۰ساله و پرداخت هفت میلیون دلار از این سیستم راداری استفاده می کند. رییس جمهوری روسیه دستور داد، اجرای «قرارداد کاهش سلاحهای متعارف در اروپا» از سوی این کشور، مادامیکه کشورهای عضو ناتو نیز آنرا تصویب و اجرا نکنند، به حالت تعلیق درآید. ولادیمیر پوتین دلایلی که روسیه را به این اقدام واداشته، گسترش ناتو، تصمیم آمریکا برای استقرار سلاحهای متعارف در کشورهای بلغارستان و رومانی و نیز عدم اجرای تعهدات سیاسی برخی از کشورهای عضو قرارداد برای تسریع در تصویب آن اعلام کرده است.
رییس جمهوری روسیه در ماههای اخیر چند بار در مورد خروج کشورش از اجرای قرارداد کاهش سلاحهای متعارف اروپا به دلیل عدم پایبندی به آن از سوی کشورهای اروپایی هشدار داده بود. قرارداد کاهش سلاحهای متعارف در اروپا در سال ۱۹۹۰در پاریس به امضای مقامات ۲۲کشور اروپایی رسیده و در سال ۱۹۹۹در استانبول، اصلاح و تجدید شد. رییس جمهوری روسیه علت تعلیق اجرای «پیمان نیروهای متعارف در اروپا» از طرف کشورش را عدم مطابقت آن با واقعیت های جهان معاصر عنوان کرد. پوتین به انحلال بلوک ورشو و عضویت اکثر کشورهای عضو آن در پیمان نظامی ناتو اشاره کرده و افزود: در این عرصه وضعیت بطور اساسی تغییر کرده است. وی همچنین از نادیده گرفتن گزینه های پیشنهادی روسیه برای مقابله با «تهدیدهای موشکی غیرواقعی» از سوی آمریکا انتقاد کرد. رییس جمهوری روسیه همچنین اصرار دولت انگلیس برای تغییر قانون اساسی روسیه با هدف تامین شرایط تحویل «آندره لوگووی» تبعه روس به آن کشور را ناشی از «تفکرات استعماری» لندن خواند. ولادیمیر پوتین با اشاره به مواضع دولتمردان انگلیسی گفت: آنها از یاد برده اند که از مدتها پیش قدرت استعمارگر نیستند و خدا را شکر روسیه مستعمره انگلیس نبوده است.
وی گفت: این نشان می دهد مقامات انگلیس از طرز تفکرات قرون گذشته پیروی می کنند. رییس جمهوری روسیه همچنین از دولت انگلیس به خاطر پناه دادن به «مجرمین روس» انتقاد کرد. پوتین گفت: در لندن ۳۰ تبعه روس که از طرف نهادهای امنیتی روسیه به ارتکاب جنایات و جرایم سنگین متهم هستند، پنهان شده اند ولی دولت انگلیس هیچ پاسخی به درخواست استرداد آنها به روسیه نداده است. «آلکساندر لیتویننکو» افسر سابق سازمان امنیت روسیه ماه نوامبر گذشته بر اثر مسمومیت ناشی از ماده رادیو اکتیو «پلونیوم- ۲۱۰» در لندن جان باخت. آندره لوگووی افسر سابق امنیتی روس از سوی دادستانی انگلیس به قتل آلکساندر لیتویننکو همکار خود در لندن متهم شده است و روسیه با استناد به قانون اساسی خود از تحویل وی به انگلیس خودداری کرد. این مساله باعث تیرگی روابط روسیه و انگلیس شده و دو کشور هر یک چهار دیپلمات طرف مقابل را اخراج کرده و تدابیری علیه همدیگر اتخاذ کردند. رییس جمهوری روسیه در مورد خاورمیانه در دیدار با «محمود عباس» رییس حکومت خودگردان فلسطین بر موضع کشورش در حمایت از ایجاد حکومت مستقل فلسطینی تاکید کرد. پوتین گفت: ما بطور پیگیر از منافع مردم فلسطین و ایجاد حکومت مستقل فلسطین دفاعمی کنیم.در مجموع روسیه در دوران پوتین سعی دارد با مواضع قاطع نقش خود را در تحولات جهانی انجام دهد و از تک قطبی شدن آن جلوگیری نماید.

منبع : روزنامه ابرار